DE VERDEDIGING VAN
BERGEN OP ZOOM
DOOR HET FRANSE LEGER MEI 1940
INLEIDING
vanaf het eerste moment als tolk op, waardoor hij persoonlijk bij de gang van
zaken betrokken was. Daarnaast heeft hij met grote bereidwilligheid van de kant
van de overheid inzage gehad van de officiële stukken uit de Franse oorlogsdocu
mentatie van de Service Historique in Vincennes. Hij heeft verder een uitvoerige
briefwisseling gevoerd met de voormalige commandanten en ten behoeve van
deze studie heeft hij in Parijs met de betrokken officieren veel gesprekken gevoerd
voor het verkrijgen van aanvullende gegevens.
Dit uitgebreide verslag, waarin de „vergeten oorlog'' als het ware van uur tot uur
te volgen is, is een aanvulling en een rechtzetting van de oorlogsgeschiedenis in
het algemeen en van de stad in het bijzonder. Maar het is tevens een bijdrage tot
de rehabilisatie van een kleine groep plichtsgetrouwe soldaten, wier heldhalftig
standhouden noch hier, noch in het eigen vaderland tot nu toe veel waardering
heeft gekregen. Martin Venselaar.
BESTUUR
Fons Gieles, voorzitter
Br. A. van Rijckevorsel, sekretaris
Dr. E. G. H. Hartel, lid
C. H. J. van Niftrik, lid.
E. van Bladel, lid
REDACTIE Br. A. van Rijckevorsel.
Brieven en stukken voor de redactie gelieve men
te zenden naar Hoogstraat 23
ABONNEMENTHet abonnementsgeld bedraagt voor niet-leden
voor vier nummers 10,per jaar. Voor België en
overig buitenland 11,
BETALINGEN
Abonnementen van niet-leden, advertenties, enz.
te betalen via de Algemene Bank Nederland nr.
11 20 357.
ADMINISTRATIE
Adreswijzigingen enz. te zenden aan de sekretaris
Br. A. van Rijckevorsel, Hoogstraat, Bergen op
Zoom.
134
De verdediging van Bergen op Zoom in mei 1940 is een zaak geweest van de Fran
sen. Er is ten noorden van onze stad wel contact geweest tussen Nederlandse en
Franse troepenafdelingen, maar in de nacht van de 13e op de 14e mei is daar een
einde aan gekomen, vooral door gebrekkige communicatie.
De taak van de Fransen was niet gemakkelijk. Volgens order van de opperbevelheb
ber, generaal Giraud, moest een front worden gevormd tussen Bergen op Zoom en
Esschen. Toen de zaken een andere loop namen dan voorzien was, besloot de
Commandant der Verkenningsgroepen, Kolonel de Beauchesne, van Bergen op
Zoom een egelstelling te maken, teneinde de Duitsers bezig te houden en de terug
tocht van het Franse leger te vergemakkelijken.
De uitvoering van deze opdracht was eigenlijk onmogelijk. Versterkingen bleven uit.
De ruim 280 man onder Commandant Michon hebben tot het uiterste hun plicht
gedaan en de Duitsers gevoelige verliezen aan manschappen en materieel toege
bracht.
Het is goed deze episode eens zo helder mogelijk te belichten en zijn verdiende
plaats te geven in de geschiedenis, niet alleen in die van Bergen op Zoom, maar
ook in die van het Franse leger. Er is in 1951 wel een boek verschenen van Lere-
couvreux, L'Armée Giraud en Hollande, maar daarin ontbreken over de strijd in
Bergen op Zoom veel details, die we door schriftelijke en mondelijke mededelingen
hebben kunnen aanvullen.
Onze studie zou onmogelijk geweest zijn zonder de grote steun die wij van Franse
zijde mochten ontvangen. De Service Historique de l'Armée de Terre te Vincennes
is zo welwillend geweest ons een korte studie te zenden over „La Défense de Ber
gen op Zoom", welke belangrijke informatie bevat. Wij betuigen voor deze mede
werking onze oprechte dank aan de Chef van de Service Historique, Generaal
Fournier, aan zijn adjudant, Kolonel Hurbin, en aan hun medewerkers. Ook voor de
ons verder door Kolonel de Waziers verstrekte mondelinge inlichtingen, zijn wij zeer
erkentelijk. Laatstgenoemde Kolonel heeft het ons mogelijk gemaakt in contact te
komen met verschillende officieren die aan de strijd in Bergen op Zoom hebben
deelgenomen. Van de Commandant, Generaal Michon, en zijn aajudant, Kapitein
Pacaud, hebben wij de uitgebreide rapporten kunnen raadplegen. Tevens mochten
wij van hen zeer waardevolle mondelinge mededelingen ontvangen. Kapitein
Bayard, de officier van gezondheid, Kapitein Guiguet, Luitenant de Montalembert
(later bevorderd tot kapitein), Luitenant Franqueville en Maréchal des logis (wacht
meester) Groo, hebben zich de moeite willen getroosten ons uitgebreide verslagen
toe te zenden.
Een gesprek met de heer de Montalembert is ons ook nog van groot nut geweest.
Naar hen allen gaat onze eerbiedige en welgemeende dank uit.
Tot slot deze opmerking Het is niet eenvoudig gegevens te verzamelen over ge
beurtenissen die 30 jaar geleden hebben plaats gevonden. Lacunes blijven dan
ook mogelijk.
135