18. het grote "bed op een vaste somtijds verhoogde alkoof- vormlge plaats. Aanvankelijk had het nog wel z}jn hellende stand, maar het hoofdeinde weid. door poten ondersteund en er prakte een b&ld&kyn met gordijnen boven. Daar het bed een zwaar meubel geworden was, kon het niet meer gemakkelijk verplaatst worden. Sat bood de mogelijkheid het stes&e meer te verfraaien. De baldakijn groeide uit tot een hemel met schuifgordijnen en het voeteneind kwam door het aanbrengen van poten op gelijke hoogte met het hoofdeinde. Eet gebruik van een hemel en gordyaen had men van do oosterse despoten afgekeken. Deze toch ont vingen hun bezoekers in een met tapijten versierde ruim te en lagen dan behaaglijk uitgestrekt op met kussens gestoffeerde rustbedden, welke -heel prozaïsch, maar waar1- set een moggentent waren afgeschermd. Men veron derstelt, dat het hemelbed uit dit arrangement ontstaan is en dat het via Venetië en Frankrijk syn weg naar onze gewesten gevonden heeft. Afhankelijk van tijd ®n plaats vallen er by hemelbedden vanzelfsprekend verschillen in stijl op te merken. ¥e gaan daar niet op in| alleen willen we meedelen, dat het geheel-met-stoffering~bedekken van de constructie- delen een kenmerk van de Louis XIV-stQl is. By een praalbed (lit de parad®), zoals in d© ïïenriitie™ kamer, verhogen grote afmetingen de indrukwekkendheid van het hemelbed. Maar ook bedden (met of zonder hemel), die voor gewoon huiselijk gebruik bedoeld waren, hadden opvallend grote afmetingen. Het grootste ons bekende hemelbed is 2, 40 s hoog, 3,30 m breed en 3*30 lang» Waarom %6 groot? Uiteraard is een hemelbed ook een hu welijksbed, dus tweepersoons. Maar, wanneer niet als zo danig in gebruik, moest het bed toch grote afmetingen hebben, omdat een gast van het kasteel geen groter eer te beurt ken vallen dan de nachtrust te mogen genieten in hetzelfde bed als de kasteelheer. Bovendien - die kasteelheren waren verwoede jagers - moest er in het bed ©ok plaats zyn voor de lievelingshonden. 19. Hst bed was beladen mat allerlei soort hoofd-, ©ox>~» en voetenkussens, peluws, lakens, gestikte dekens en spreien, uitgevoerd in kostbare stoffen es met bor duurwerk. Men gebruikte dez® accessoires niet alleen in of op het bed, maar dikwijls ook -zoals verschillen de afbeeldingen aantonen- om z® tegen de hoge buiten wand van het bed te rangschikken os aldus een behaag lijks zitplaats te creëren. Be buitenwand fungeerde dan als rugsteun. Burchten zijn inmiddels verdwenen en hebben plaats ge maakt voor kastelen, mgnoirs en paleizen» Deze gebou wen worden steeds groter en grootser opgezet, of uit gebreid met dienst- en administratieruimten, logeer- suites, audiëntie- en balzalen, anti-chambres, enz. Er heerst esn overdadige luxe en een ingewikkeld ritu eel. Er valt san esn scherpe scheiding tussen de particulie re appartement en van de vorst (la Maison dn Eoi) eu de officiële voor audiënties en openbare functies be stemde ruimten (la Cour) op te merken. Het is een hoge eer, respectievelijk een bewijs van vertrouwen, wanneer men door de vorst in zijn particuliere appartementen wordt toegelaten. Alleen leden van de koninklijke familie en da hoogst® hof- en regeringsdignitarisson -by uitsondering een hoge gast- genieten deze eer. Maar die ontvangst ge schiedt dan ©ok in de slaapkamer! althans in de "offi ciële slaapkamer" Want, wanneer de vorst van zijn normale bed is opgestaan en zich een weinig heeft verfrist, begeeft hij siert, nadat hem door d© opper-kamerheer zyn hemd is aange reikt, naar de officiële slaapkamer ©sa daar verder aangekleed ®n uitgedost te werden. Daarna neemt ky pl&ats op het Hemelbed ©n ontvangt hij zijn vertrouwe lingen. Staatszaken, beslissingen over oorlog en vrede, poli tieke onderwerpen en rechtsaangelegenheden (vandaar

Periodieken

De Waterschans | 1977 | | pagina 10