18.
het grote "bed op een vaste somtijds verhoogde alkoof-
vormlge plaats. Aanvankelijk had het nog wel z}jn hellende
stand, maar het hoofdeinde weid. door poten ondersteund
en er prakte een b&ld&kyn met gordijnen boven. Daar het
bed een zwaar meubel geworden was, kon het niet meer
gemakkelijk verplaatst worden. Sat bood de mogelijkheid
het stes&e meer te verfraaien. De baldakijn groeide uit
tot een hemel met schuifgordijnen en het voeteneind kwam
door het aanbrengen van poten op gelijke hoogte met het
hoofdeinde. Eet gebruik van een hemel en gordyaen had
men van do oosterse despoten afgekeken. Deze toch ont
vingen hun bezoekers in een met tapijten versierde ruim
te en lagen dan behaaglijk uitgestrekt op met kussens
gestoffeerde rustbedden, welke -heel prozaïsch, maar
waar1- set een moggentent waren afgeschermd. Men veron
derstelt, dat het hemelbed uit dit arrangement ontstaan
is en dat het via Venetië en Frankrijk syn weg naar onze
gewesten gevonden heeft.
Afhankelijk van tijd ®n plaats vallen er by hemelbedden
vanzelfsprekend verschillen in stijl op te merken. ¥e
gaan daar niet op in| alleen willen we meedelen, dat
het geheel-met-stoffering~bedekken van de constructie-
delen een kenmerk van de Louis XIV-stQl is.
By een praalbed (lit de parad®), zoals in d© ïïenriitie™
kamer, verhogen grote afmetingen de indrukwekkendheid
van het hemelbed. Maar ook bedden (met of zonder hemel),
die voor gewoon huiselijk gebruik bedoeld waren, hadden
opvallend grote afmetingen. Het grootste ons bekende
hemelbed is 2, 40 s hoog, 3,30 m breed en 3*30 lang»
Waarom %6 groot? Uiteraard is een hemelbed ook een hu
welijksbed, dus tweepersoons. Maar, wanneer niet als zo
danig in gebruik, moest het bed toch grote afmetingen
hebben, omdat een gast van het kasteel geen groter eer
te beurt ken vallen dan de nachtrust te mogen genieten
in hetzelfde bed als de kasteelheer. Bovendien - die
kasteelheren waren verwoede jagers - moest er in het
bed ©ok plaats zyn voor de lievelingshonden.
19.
Hst bed was beladen mat allerlei soort hoofd-, ©ox>~»
en voetenkussens, peluws, lakens, gestikte dekens en
spreien, uitgevoerd in kostbare stoffen es met bor
duurwerk. Men gebruikte dez® accessoires niet alleen
in of op het bed, maar dikwijls ook -zoals verschillen
de afbeeldingen aantonen- om z® tegen de hoge buiten
wand van het bed te rangschikken os aldus een behaag
lijks zitplaats te creëren. Be buitenwand fungeerde dan
als rugsteun.
Burchten zijn inmiddels verdwenen en hebben plaats ge
maakt voor kastelen, mgnoirs en paleizen» Deze gebou
wen worden steeds groter en grootser opgezet, of uit
gebreid met dienst- en administratieruimten, logeer-
suites, audiëntie- en balzalen, anti-chambres, enz.
Er heerst esn overdadige luxe en een ingewikkeld ritu
eel.
Er valt san esn scherpe scheiding tussen de particulie
re appartement en van de vorst (la Maison dn Eoi) eu
de officiële voor audiënties en openbare functies be
stemde ruimten (la Cour) op te merken. Het is een hoge
eer, respectievelijk een bewijs van vertrouwen, wanneer
men door de vorst in zijn particuliere appartementen
wordt toegelaten.
Alleen leden van de koninklijke familie en da hoogst®
hof- en regeringsdignitarisson -by uitsondering een
hoge gast- genieten deze eer. Maar die ontvangst ge
schiedt dan ©ok in de slaapkamer! althans in de "offi
ciële slaapkamer"
Want, wanneer de vorst van zijn normale bed is opgestaan
en zich een weinig heeft verfrist, begeeft hij siert,
nadat hem door d© opper-kamerheer zyn hemd is aange
reikt, naar de officiële slaapkamer ©sa daar verder
aangekleed ®n uitgedost te werden. Daarna neemt ky
pl&ats op het Hemelbed ©n ontvangt hij zijn vertrouwe
lingen.
Staatszaken, beslissingen over oorlog en vrede, poli
tieke onderwerpen en rechtsaangelegenheden (vandaar