Ié.
Het Hemelbed.
Over het Hemelbed, dat de fienriëtte-kamer ran het Mar
kiezenhof siertis in de laatste tijd zoveel geschreven
dat het nauwelijks mogelijk lijkt,daaraan nog iets nieuws
toe te voegen.
We hopen, dat iedereen dit imponerend praalbed zal gaan
zien, want het is de moeite waard. Onder de indruk van
de kunstvaardigheid, waarmee het tot stand werd gebracht,
@n geboeid door de pracht, die het uitstraalt, kost by
de beschouwer wellicht niet de toch voor de hand lig
gende vraag op: waarom juist e@n bed. meubelstuk voor
afzondering en rust - door vorsten werd uitverkoren als
plaats voor het nemen van de meest vérstrekkende be
sluiten,
We willen trachten voor dit gebruik van het bed een ver
klaring te vinden, maar moeten ons daarby tot de grote
ïynen beperken.
In de 10e ©n 11e eeuw -tyd van harde en onzekere levens
omstandigheden en ruwe zeden- bestond een burcht in
hoofdzaak uit slechts één grote, zware toren (donjon)
met op de eerste verdieping één enkele grote ruimte,
waarin de ridder met zijn hele familie huisde.
Het was sr koud en vochtig en de lange, smalle schiet
gaten voor de boogschutters lieten nauwelyks daglicht
binnen. Comfort was er weinig, De wanden waren onbedekt
het vocht sijpelde langs de muur; op de vloer lag stro,
waardoor men met vuur uiterst voorzichtig moest omgaan.
Het meubilair bestond uit een ruwhouten tafel, enkele
kisten voor het lijfgoed, een houten bank en een aantal
lage voetbankjes (schabellen). Langs de wand stonden
17.
overdag'de eenvoudig getimmerde,lage, korte bedden met*
een verhoogd hoofd- en een laag voeteneind; men sliep
namelijk is een min of meer zittende houding. Soms ge
bruikte men deze bedden ook als zitplaats, ofschoon zit
ten op de vloer niet ongebruikt ijk was. Tegen bedtijd wer
den alle andere meubelen ops ij gezsi en plaatste men de
bedden midden in de woonruimte. Se volgende morgen kre
gen weer hun plaats langs d© wand.
In deze ruimte voltrok zich het gehele gezinsleven:
koken~@t©s-slap©n- bezoek ontvangenenz
Ha A® Kruistochten (1095 - 1270is er langzamerhand in
desa woonsituatie esn verandering tot stand gekomen,
Eet eigenlijke doels de verovering van het Heilig Land,
hebben ds Kruistochten weliswaar niet bereikt, maar »y
brachten de handel tot groter blosiHieuwe produktes
werden bekend, terwijl het sobers Westen kennismaakte met
d@ overdadigde cultuur van het Oosten. Geld, hoewel
reeds lang beksnd, kwam nu meer en seer in omloop.
Tea adellijk© lieden, bezitters van de grond, profiteer
den het eerst en het meest van de steeds beter wordende
economisch® omstandigheden.
Zy hadden d® oosterse luxe en het daarbij toegepaste raf
finement dikwijls met eigen ©gen aanschouwd en ex de
smaak van te pakken gekregen.. Hun burchten werden uitge
breid, o.a. met een aparte keuken en een ontvangzaal
voor vreemde bezoekers; beide ruimten werdan gewoonlijk
op de begane grond gesitueerdDe eerste verdieping
daarentegen bleef het centrum van het familieleven,
slechts toegankelijk voor gezinsledes en intimi. Za werd.
nochtans luxueuzer gemeubileerd. De vloer ran verglaas
de tegels werd met matten of set vlaamse of oosters®
tapijten (g&rrasinois) belegd. Aan de wand hing men schil
deringen en spiegels. Hu het brandbare stro uit de woon
ruimte verdwenen was, kon aen meer gebruik m&ksn van
kaarsen ©n fakkels. Tafels, ds zetel voor ds heer &ea
huizes, d© kisten, banken en schabellen waren sierlijker
en fijner afgewerkt-. In een hoek van d® woonruimte stond
ïsr^ra'Y-tg N: 'v'h^i'o^b 'Ï>V CAT? PTKINx VM?>rHT SY^MOr.' hfTjiSS HL^^K VOO a LSV ETKftf CS CASTT
