Mededelingen
De Waterschans
25"jaargang nr 3. sept. 1995
ISSN: 0926-3918
De Geschiedkundige Kring
van stad en land
van Bergen op Zoom
erevoorzitter:
dr. E. Hartel
ereleden
75
De Waterschans nr. 3 1995
FAUSTO NUMINE
BERGA VICTRIX
br. Alberik (P.van Rijckevorsel)
J. van Gastel, drs. W.A. van Ham
Bestuur
voorzitter:
drs. N. Grosfeld
sekretaris:
mevr. J Kock-Asselbergs
P.Turcqstraat 17
4611 EA Bergen op Zoom
tel. 01640-41669
penningmeester:
F. van de Putte
P.Turcqstraat 17
4611 EA Bergen op Zoom
tel. 01640- 41669
postrekening 24 05 922 en
bankrekening 52 50 45 244
ten name van:
penningmeester Geschiedkundige Kring van
Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie: ƒ42,50 (minimaal) per jaar
Ledenadministrateur:
J. van Loon
Hippocrateslaan 17
4624 VE Bergen op Zoom tel. 43222
overige leden:
G.C. van Broekhoven
W. van Riemsdijk
M. van Tilborg
PUBLICATIES
STUDIES UIT
BERGEN OP ZOOM
Redaktie-adres:
C. Vanwesenbeeck
postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
tel. 01640-41930
DE WATERSCHANS
redaktieleden:
drs. G. van Aubel
R. van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredakteur)
drs. N. Grosfeld
drs. J. Z wage makers
Redaktie-sekretariaat:
drs. B. Daeter
Oudland 8
4617 ME Bergen op Zoom
Tel. 01640-57339
Toezicht distributie De Waterschans:
Paula Jacobs Franken, De Moerkens 24, 4614 GS
Bergen op Zoom, tel.: 01640-44561
vormgeving: uitgeverij Daeter
druk: Vis Alphen a/d Rijn
Bij het overlijden van Fons Gieles
Op 26 juli 1995 overleed Fons
Gieles, de eerste voorzitter van
onze Geschiedkundige Kring. Na
mijn terugkeer van vakantie hoorde
ik dit trieste nieuws en realiseerde
ik me, dat ik zijn vrouw en kinde
ren mijn medeleven moest betuigen
en u, via deze mededelingen, over
dit plotselinge overlijden zou moe
ten informeren. Fons Gieles was
voor mij een bevlogen man. Er kon
nooit iets bedreigends voor zijn
Bergen opdoemen of hij stond
metterdaad klaar om er iets aan te
doen. Dreigde er iets in het oude
stadsbeeld te verdwijnen en was dat
onvermijdelijk: Fons legde de situa
tie met potlood of penseel voor ons
vast. Moest er iets worden verbeeld
uit de rijke geschiedenis van onze
stad: Fons ontwierp, tekende en
schilderde. Dat hij met zijn leerlin
gen 'tien kuub Thalia'-grond af
groef en daarmee aan de wieg stond
van de plaatselijke amateur-ar-
cheologie zal velen bekend zijn.
Dat hij over zijn vondsten ook
publiceerde in de Waterschans
ontdekte ik pas later toen ik oude
jaargangen doorbladerde. Hij kon
zich bij een klein fragment glas een
hele bedrijvigheid dromen, was zich
voortdurend bewust van de cul
tuur-historische rijkdom van onze
goede stad en ergerde zich over wat
mensen daarmee dreigden te doen
of hadden gedaan. Strijdbaar katho
liek als hij was kon hij zich opwin
den over de teloorgang van zeer
veel uit de tijd van het Rijke
Roomse Leven. Man met een grote
devotie voor Maria heeft hij veel
bijgedragen aan de vormgeving van
de jaarlijkse Maria-ommegang,
zoals ook het ontwerp van de ge
brandschilderde ramen van de
Gertrudiskapel aan de Zeekant van
zijn hand is. Hoe kort is het nog
geleden dat ik hem trof bij Jan
Sanders, waar we samen een vide
o-band over Hans Memling beke
ken. Die schoonheid van de Vlaam
se primitieven had zijn grote liefde.
Dat worstelen van de kunstenaars
uit die 14e en 15e eeuw met het
perspectief, hun kleurerpracht, hun
diepe gelovigheid.
Fons Gieles is niet meer. Moge hij
rusten in de Vrede, waarvan hij zo
diep overtuigd was.
drs N.Grosfeld, voorzitter
Nieuwe leden
De dames S. van Ginneken, M.
Hingst-van Ginneken, C. van
Kuik-Drinkenburg, T. Binnefelt, L.
Nuytemans-de Nijs, allen uit Ber
gen op Zoom. De heren M. Wen-
tholt, J. de Nijs, C. van Erp, A.
Dekkers, J. Beerendonk, allen uit
Bergen. De heren A. van Gastel uit
de Heen, C. Plompen uit Hooger-
heide.
Terug naar Criquebeuf sur Seine
Bij het verzamelen van het materi
aal voor de documentaire over de
tocht van het Lincoln and Wellan
dregiment kregen we in Criquebeuf
heel plezierige contacten en heel
wat informatie. U zult zich de
beelden van de Seine en de strijd
om de heuvels op de noordelijke
oever herinneren. Waren die
gebeurtenissen uit 1944 voor cns
onderdeel van een lange en barre
reeks, voor de kleine gemeenschap
daar aan de Seine waren het ge
spaard blijven van 63 gijzelaars en
de doortocht van zovelen die de
Fransen de hoop op vrijheid brach-
De Waterschans nr. 3 1995
MAIKIE
ten de achtergrond bij de herden
king in 1994.
Centraal stond daarbij de Bai-
ley-brug, die de doortocht voor de
Geallieerden mogelijk maakte.
Het eindresultaat van onze naspeu
ringen, de documentaire 'Not in
Vain', wilden we de gemeente
Criquebeuf graag cadeau doen, als
blijk van waardering voor de gebo
den hulp. Dankzij de techniek van
Chris Beniers werden de beelden
van PAL overgezet op het SE-
C AM-systeem.
Telefonisch was onze komst op 19
juli voorbereid door de heer Wim
van Riemsdijk.
Uw voorzitter maakte er de eerste
dag van zijn vacantie van.
De heer J.Hoek, begenadigd loca
tion-manager, was als altijd bereid
tot assistentie en regelde staanplaat
sen op de camping van Pont de
l'Arche.
Met onze echtgenotes werden we
welkom geheten in het gemeente
huis door de heer Bédouel, die
burgemeester Thierry de la Mar
moest verontschuldigen. We hebben
hem daarop voor het gemeentehuis
ons cadeau officieel overhandigd en
ontmoetten daarna het kleine gezel
schap, dat genodigd was in het
schooltje achter de Maine om de
documentaire te komen bekijken.
Nu hadden we de Engelstalige ver
sie van de documentaire gekopi
eerd, er van uitgaand, dat die taal in
ieder geval vertrouwder zou zijn
dan het Nederlands. Toch bleek het
nodig hier en daar in het Frans nog
een toelichting te geven. De
waardering van het gezelschap was
groot. Het bleek de bedoeling om
voor de hele dorpsgemeenschap dit
najaar op een groot scherm een
vertoning te organiseren. Om taal
kundige problemen daarbij uit te
sluiten heeft inmiddels de heer Van
Riemsdijk toegezegd op cassette
een synchroon lopende, Frans
gesproken, tekst te zullen vervaardi
gen.
Na het heffen van een goed glas
hebben we ten huize van de heer
Bédouel de zaken nog enige tijd op
een rij gezet. Dat had in ieder geval
tot resultaat, dat een tegenbezoek
uit Criquebeuf sur Seine aan Ber
gen op Zoom op korte termijn mag
worden verwacht.
N. Grosfeld
Binnenkort verschijnt:
Oorlogszomer. Een beeld van een
klas op een middelbare school in de
zomer van 1944. Auteur: dr. E.
Hartel. Uitgeverij Daeter. Bergen
op Zoom. Omstreeks november a.s.
in iedere boekhandel verkrijgbaar.
Prijs rond de ƒ20. Het verhaal is
geen gewoon oorlogsverhaal, maar
handelt over een specifiek deel van
het dagelijks leven zoals zich dat in
de oorlogsjaren afspeelt. Het gaat
vooral om de voorvallen in en om
een HBS-klas, waarin de schrijver
leerling was. Zijn ervaringen van
toen zijn aangevuld met die van een
jarenlang docent- en schoolleider
schap. Teneinde het verhaal een
kern van historische waarheid te
geven, is gebruik gemaakt van de
notulen van de lerarenvergadering
van zaterdag 15 juli 1944.
cursussen, lezingen, studiedagen
BRG
Voor de negende maal presenteert
de stichting Brabantse Regionale
Geschiedbeoefening (BRG) haar
jaarlijkse programma van cursussen
en lezingen onder het motto 'Bra
bant maakt geschiedenis'. Een te
rechte titel, want binnen de provin
cie Noord-Brabant bestaat immers
een grote belangstelling voor de
geschiedenis van de eigen streek.
De stichting BRG probeert deze
belangstelling waar mogelijk te
bevorderen en de beoefenaren van
de lokale geschiedenis bij hun on
derzoek desgewenst ondersteuning
te bieden. Daartoe organiseert de
stichting onder andere ieder jaar
cursussen, lezingen en studiedagen
op tal van plaatsen in de provincie.
Vele honderden enthousiaste histo
rici, zowel amateurs als professio
nals, hebben zich de afgelopen
jaren voor een of meer van deze
activiteiten ingeschreven. Daarmee
hebben zij kennis en deskundigheid
opgedaan die leiden tot een beter
resultaat bij het eigen historisch
onderzoek. En een beter resultaat
geeft genoegen, of het nu gaat om
een familiegeschiedenis, een lokale
studie of een onderzoek naar een
van de vele aspecten van het rijke
Brabantse verleden.
Voor het seizoen 1995-1996 heeft
de stichting BRG opnieuw een
aantrekkelijk programma samenge
steld. Hierbij bieden we u hier een
selektie.
In deze Waterschans-aflevering treft
u op diverse plaatsen nadere gege
vens over deze aktiviteiten aan
(steeds met BRG aangeduid). Het
was ondoenlijk van iedere aktiviteit
data, prijzen, lokaties ed. te vermel
den. Indien u voor een of andere
aktiviteit belangstelling heeft is het
wellicht raadzaam het gratis cursus
boekje van de BRG met alle gege
vens bij de Gemeentelijke Archief
dienst alhier af te halen.
drie gratis boekjes
Uitgeverij Daeter biedt als uitge
versrestanten de leden van de
Geschiedkundige Kring drie gratis
boekjes aan. Ze zijn op te halen bij
boekhandel van der Kreek. Het
betreft de boekjes: Michel Foucault.
R. Muilwijk. Dromen. C. van
Zunderd. Uit nood geboren. Lie-
venshove 1945-1948. J. van der
Meulen. Voor alle boekjes geldt:
zolang de beperkte voorraad strekt.