Mededelingen
Een Bergs historicus in het Noordbrabants museum
Een gesprek met Charles de Mooij
De Waterschans
Bestuur
PUBLICATIES
STUDIES UITBERGEN OP ZOOM
Redaktie-adres:
DE WATERSCHANS
Redaktieleden:
Redaktie-sekretariaat:
Vormgeving en druk:
De Waterschans nr. 3 1998
Protestantse kerk te Ossendrecht, 1997. Een
gedenksteen, althans nog niet.
Cursussen
De Stichting Brabantse Regionale
Geschiedbeoefening organiseert
weer diverse cursussen. Een pro-
grammakrantje daarover is gratis te
verkrijgen bij de stichting, postbus
1104, 5200 BD 's-Hertogenbosch.
tel.: 073-6146193.
Het gaat tenminste om de volgende
cursussen (met daarachter de
plaats waar ze gegeven worden)
waarvoor nog ingeschreven kan
worden: historisch onderzoek voor
beginners (Boxtel en Zevenbergen);
gebruik van de Brabant-Collectie
(Tilburg); basiscursus archeolo
gisch veldwerk (Eindhoven); huizen-
onderzoek (Roosendaal); archief
bronnen vóór 1811 (Tilburg); cul
tuurhistorie van Vugt (Vught); cul
tuurhistorie van De Langstraat
(Waalwijk); genealogie voor begin
ners (Budel); heraldiek voor begin
ners ('s-Hertogenbosch); van stam
boomonderzoek tot familiegeschie
denis ('s-Hertogenbosch).
Op verschillende plaatsen worden
ook cursussen oud-schrift gegeven.
Voor beginners te Breda, Eindho
ven, 's-Hertogenbosch, Oosterhout,
Tilburg en Zevenbergen. Voor ge
vorderden in Bergen op Zoom,
Breda, Helmond en Roosendaal.
Studiedagen
Archeologische dag in maart 1999,
Boxtel; De vrede van Munster,
scheiding binnen de Nederlanden,
oktober dit jaar, Baarle-Nassau/
Baarle-Hertog; De vrede van Mun
ster en Staats-Brabant in de bron
nen, november dit jaar, 's-Her-
togenbosch.
Zo juist verschenen
Protestantse kerkgemeenschap Os-
sendrecht-Hoogerheide. Rond 1800.
J. Schoonhoven. Uitgeverij Daeter.
ISBN 90-73753-22-8. 188 pg. 45 il
lustraties. 27,50. Verkrijgbaar bij
o.a. boekhandel Quist en de Ge
meentelijke Archiefdienst Bergen
op Zoom.
De Waterschans nr. 3 1998
Door: Theo Cuijpers en Renate van de Weijer
Op 18 juni promoveerde Charles
de Mooij cum laude aan de Ka
tholieke Universiteit Nijmegen op
zijn proefschrift Geloof kan bergen
verzetten. Reformatie en katholieke
herleving te Bergen op Zoom. Enkele
weken daarvoor spraken wij met
hem op een mooie mei-avond in
zijn tuin, die de laatste jaren erg
heeft geleden onder zijn onder-
zoeksperikelen.
Charles de Mooij wist al op tienja
rige leeftijd dat hij iets met ge
schiedenis wilde gaan doen. Hij
verslond zijn broers geschiedenis
boeken van August Commissaris.
Met zijn moeder luisterde hij tij
dens lezingen van het Katholieke
Vrouwengilde naar Bergen op
Zoom-kenner Comeel Slootmans.
Hij oppert dat de belangstelling
voor geschiedenis wellicht iets te
maken heeft met de ambiance van
de wereld van zijn jeugd, de oude
binnenstad van Bergen op Zoom.
'Maar,' geeft Charles toe, 'als die
omgeving zo bepalend was voor
mijn voorkeur voor geschiedenis,
dan is het opmerkelijk dat mijn
broers en zus, die toch in de zelfde
omgeving opgroeiden, die belang
stelling absoluut niet hebben'. In
de Bergse binnenstad had Charles'
vader een lederwarenzaak. Druk
om in de zaak op te volgen werd er
niet op de kinderen uitgeoefend.
Integendeel, vader De Mooij maak
te zijn kinderen regelmatig duide
lijk dat het zeer verstandig zou zijn
een ander vak te kiezen.
Eigen tempo
Voor Charles werd het dus de ge
schiedenis. Daarvoor moest hij
eerst een diploma van de middel
bare school halen en dat deed hij
aan het Roncalli-college, een van
de twee Nederlandse Daltonscho-
len in die tijd. Kenmerkend voor
deze scholen is dat leerlingen door
een systeem met opdrachten in ei
gen tempo kunnen werken. 'Door
de 'hormonen' was ik wat achterop
geraakt, maar dankzij Dalton kon
ik die achterstand weer inhalen en
toch binnen zes jaar mijn diploma
halen'. Hierna wilde Charles als
Roomse jongen graag naar Nijme
gen, maar daar zat de zaak vol en
dus werd het Utrecht, waar belang
stelling voor de achtergrond van de
jonge student, het katholieke zui
den, nauwelijks aanwezig was.
In de doctoraalfase ging hij twee
dagen lesgeven aan een Mavo. 'Het
was toen nog bijna vanzelfsprekend
dat studenten en afgestudeerden in
de geschiedenis leraar werden'.
Meteen na militaire dienst zocht
Charles het onderwijs weer op en
een aantal jaren heeft hij met veel
plezier als leraar gewerkt.
In 1986 werd hem gevraagd te sol
liciteren bij het Noordbrabants
Museum in 's-Hertogenbosch waar
men een conservator zocht met
een historische achtergrond. Dat
bood natuurlijk allerlei nieuwe uit
dagingen en zo kwam Charles plot
seling terecht in een totaal andere
wereld. Charles mist het onderwijs
wel eens, vooral het contact met de
jeugd. 'De museale wereld is een
veel bezadigder omgeving'. Hij
werd naar het museum gelokt met
het argument dat hij de kans zou
krijgen bezig te zijn met weten
schapsbeoefening, iets waar een le
raar per definitie niet aan toekomt.
'Maar ook in het museum vallen
die mogelijkheden tegen', aldus De
Mooij. 'Ideaal zou een combinatie
van museumwerk en onderwijs
zijn, maar in de praktijk valt dat
nauwelijks te realiseren'.
Werkdruk en de historische poot
Op de suggestie dat het werken als
conservator heel wat rustiger is dan
het leraarschap, reageert Charles
fel. 'Ook in de museumwereld is de
werkdruk hoog, het gaat immers
om tentoonstellingen maken en
bezoekersaantallen halen. Hiertoe
moeten nieuwe wegen worden be
wandeld'. Ook in het Noordbra
bants Museum daagt het besef dat
de moderne media steeds belang
rijker worden. De Mooij heeft ze al
vrij vroeg toegepast in tentoonstel
lingen. Gewapend met die ervaring
is hij nu als eenoog in het land der
blinden bezig met een mediazaal
waar met behulp van cd-rom, video
en dergelijke nieuwe mogelijkhe-
77
FAUSTO NUMINE
BERGA VICTRIX
28e jaargang nr 3 september 1998
ISSN: 0926-3918
Verschijnt vier maal per jaar
De Geschiedkundige Kring van stad en
land van Bergen op Zoom
Erevoorzitter:
Dr. E. Hartel
Ereleden:
br. Alberik (P. van Rijckevorsel)
J. van Gastel, drs. WA van Ham
Voorzitten
drs. J. Zwagemakers
Sekretaris:
drs. D. Widdershoven
Hazelaar 40
4661 TC Halsteren.
Tel. 0164-687199
Penningmeester:
E van de Putte
Stelleweg 37
4617 LV Bergen op Zoom.
Tel. 0164-241669
Postrekening 24 05 922 en
Bankrekening 52 50 45 244
ten name van:
penningmeester Geschiedkundige Kring
van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie: 45,- (minimaal) per jaar.
Ledenadministrateur:
J. van Loon
Hippocrateslaan 17
4624 VE Bergen op Zoom.
Tel. 243222
Overige leden:
G. van Broekhoven
A Evers
B. Grosfeld-Asselbergs
M. van Tilborg
C. Vanwesenbeeck
Postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
Tel. 0164-241930
R. van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredakteur)
drs. N. Grosfeld
drs. G. Huijbregts
drs. Y. Kortlever
drs. J. Zwagemakers
drs. B. Daeter
Oudland 8
4617 ME Bergen op Zoom.
Tel. 0164-210209
Toezicht distributie:
D. Widdershoven,
Hazelaar 40
4661 TC Halsteren.
Tel. 0164-687199
Drukkerij Vis Offset,
Aphen aan den Rijn.
gaaf en voornaam geheel. Alleen geen
Dr. Charles de Mooij in zijn tuin (foto Theo Cuijpers).