Deze Waterschans:
Nieuwe secretaris
De Geschiedkundige Kring op internet
De Waterschans
De WATERSCHANS NR. 4 2 OO 3
Militaire paardrijschool
Wim van Riemsdijk voert de lezer
in de vroeger in onze stad geves
tigde militaire rijschool: de 'Rij
school der Bereden Artillerie' uit
1895. Bergen op Zoom had iets
met paarden. De stad heeft ook
een echte paardenhoek gekend:
De Veld. Het blijkt bovendien dat
het ontstaan van de Bergse Con
cours Hippique-vereniging stamt
uit deze eerste Bergse militaire rij
school. Al bij al een rijk stukje ge
schiedenis.
75 jaar Boeyinga kerk
Dominee Vermeulen blijkt veel in
teressants naar voren te hebben
kunnen halen over het vroegere
'kerken' van de gereformeerden in
onze stad. In 1928 werd tenslotte
de eerste steen gelegd voor een
kerk van Boeyinga aan de Ooster
boulevard, vanaf 1932 Bolwerk ge
heten. Na allerlei restauraties heb
ben de protestanten in onze stad
door deze Onlmoetingskerk weer
de beschikking over een waardig,
efficiënt en goed geoutilleerd kerk
gebouw.
Jacob Roecx
In het Belgische Grobbendonk be
vindt zich nog de ruïne van een
beroemde priorij: de Onze Lieve
Vrouw Ten Troonpriorij. Begin 16de
eeuw had de Bergenaar Jacob
Roecx hier de leiding over. Boven
dien blijkt Roecx een verdienstelijk
schrijver te zijn geweest.
Jongerenpagina: WARdTaal
Zoals u in het midden van deze
Waterschans kunt zien, is er einde
lijk een pagina speciaal voor jon
geren: 'WARdTAAL'. Ward War-
moeskerken zal in iedere uitgave
van De Waterschans deze pagina
vullen met wetenswaardigheden
over speciale plaatsen en gebeurte
nissen uit de geschiedenis van Ber
gen op Zoom en omstreken. De
pagina zal iedere keer ingeleid
worden door een korte brief van
Joris, een gefingeerde jongere die
in vroegere tijden in Bergen op
Zoom geleefd heeft. In de brieven
vertelt Joris over zijn belevenissen
van alledag. Korte artikeltjes gaan
vervolgens in op bepaalde elemen
ten uit die brief. In deze eerste af
levering van 'WARdTAAL' vertelt
Joris wat er op zaterdag 15 maart
1664 gebeurde op De Waterschans,
het fort waarnaar dit tijdschrift ver
noemd is. Want waar kan de eerste
aflevering van de jongerenpagina
beter op ingaan dan op de her
komst van de naam van dit - voor
veel jongeren 'nieuwe' - tijdschrift?
n mede tot stand
volgende bedrijven:
De uitgaven van de
komen dankzij het speciale
DARVI BV
HDW Kantoormachines
R JANSEN Installatie Techniek BV
Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
Natuursteenbedrijf DE KORT
Boekhandel VAN DER KREEK BV
Tapperij DE KROON
VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
Hotel MERCURE DE DRAAK
RABO BANK Bergen op Zoom
GEBR VOETS Weg- en Waterbouw BV, Rosmalen
Woningstichting SOOMLAND
Stichting Wonen West Brabant
De Waterschans nr. 4 2003
Bergen op Zoom opnieuw
beschreven
Dr. W. van Ham geeft een uitvoe
rige en deskundige toelichting op
de Beschrijvinge der Stadt Berghen
op den Zoomin 1645 verschenen
als deel van het onderschrift bij
een heruitgave van het reeds elf
jaar eerder door Samuel de Swaef
en Jacobus van den Heede ver
vaardigde gezicht op Bergen op
Zoom. Hoewel de naam van de
schrijver ontbreekt is het duidelijk
dat het hier Thomas de Rouck be
treft. De beschrijving bestond im
mers twaalf jaar eerder en was toen
wel ondertekend. Zij was opgeno
men in het voorwoord van een
boekje met een samenvatting van
de stedelijke rechten, een Compen
dium dat, weliswaar in handschrift,
te Bergen op Zoom goed bekend
en verspreid was. Enkele kopers
van de in 2002 verschenen nieuwe
herdruk van dat stadsgezicht vroe
gen om de tekst in modern Neder
lands om te zetten. Bovendien ver
langde men verklaringen van de
soms vreemde woorden die erin
voorkomen. Aan deze wens wordt
hieronder voldaan.
Stukje protestantse geschiedenis
Thans is er een CD verkrijgbaar met
orgelmuziek, waardoor een brug ge
slagen wordt tussen de omvangrijke
geschiedenis van de protestanten
en de huidige tijd. Wellicht raakt
menig Bergenaar ontroerd bij het
aanhoren van het historische ge
luid, zoals dat in de Gertrudiskerk
te horen was vóór de brand van
1972. Ontroerd ook door het spel
van onze huidige Bergse organist
Janno den Engelsman.
Geschiedenis Bergen op Zoom
In de 19de aflevering van de ge
schiedenis van Bergen op Zoom
gaat drs. G. Huijbregts op de zijn
deskundige wijze in op onder an
dere de Verlichting en de Repu
bliek, Karei Theodoor en de onder
linge verhouding tussen katholie
ken en gereformeerden na 1747, al
les gerelateerd aan Bergen op
Zoom.
Op het verkeerde paard
Als afsluiting van het Anton van
Duinkerkenjaar meende de redac
tie een artikel van Van Duinkerken
zelf te moeten plaatsen. Het werd
aangetroffen in de 31ste vastena-
vendkrant van 1979.
En verder uw aandacht voor:
- Mededelingen
- Excursies en lezingen
- Boekbespreking
- Leesportefeuille
En zo is dit een Waterschans ge
worden waarin de geschiedenis
van de stad voor jong en oud weer
eens aardig beschreven wordt.
Mensen ontmoetten elkaar, zoals
in de Paardenhoek, bij de militaire
paardrijschool of na het 'kerken'.
Drs. B. Daeter
Hoofdredacteur
TE KOOP AANGEBODEN:
Van particulier te koop aangeboden oude (o.a. eerste jaargang)
uitgaven van De Waterschans.
1 euro per stuk. Te bevragen: 0164 250996.
Inleveren kopei voor Waterschans
I, 2004: halffebruari.
Bezoek eens de fraaie website van de Kring:
www.geschiedkundigekringboz.nl
Als web master functioneert de heer F. Evers.
Zie colofon hoe u hem kunt bereiken.
Als kersverse secretaris van de
Geschiedkundige Kring is mij
gevraagd mijzelf nader voor te stel
len in De Waterschans. Natuurlijk
doe ik dat graag.
Mijn naam is Irene van Kemenade,
ik ben 35 jaar, vrijgezel en woon
achtig in Bergen op Zoom. In het
dagelijks leven sta ik full time voor
de klas als docente geschiedenis
op het Rijks in Bergen op Zoom
zowel in de onder- als de boven
bouw. Bovendien verzorg ik voor
de bovenbouwers ook nog een
module Italiaans. Uit deze baan
haal ik veel voldoening. Het wer
ken met kinderen tussen de 12 en
de 18 jaar vergt veel energie, maar
levert dagelijks ook hartverwar
mende momenten op. De grootste
uitdagingen van mijn baan zijn: ge
schiedenis leuk en interessant ma
ken en mijn leerlingen kritisch le
ren denken.
Naast deze soms drukke job zijn
mijn avonden veelal gevuld met
een aantal bestuurlijke functies in
bijvoorbeeld de Stichting Bergse
Jazz Evenementen en het Oranje
Comité. Ik vind het heerlijk om
naast school andere mensen te
ontmoeten en mij bezig te houden
met uiteenlopende onderwerpen.
Als ik tijd over heb kook ik graag
voor vrienden of lees ik een goed
boek.
De Geschiedkundige Kring com
bineert mijn beroep als historica
met mijn bestuurlijke hobby. Wat
wil een mens nog meer? Ik ver
wacht nog een lange tijd mijn aan
deel in dit bestuur met veel plezier
te kunnen leveren en ga er van uit
dat ik de komende tijd een aantal
Irene van
Kemenade
lezers/leden op één van onze le
zingen of excursies persoonlijk zal
kunnen ontmoeten.
Irene van Kemenade
Ward Wannoeskerken is vierde
jaars student Klassieke Talen in
Leiden en werkt als docent Latijn
op het Gymnasium Juvenaat.
1 1 7
FAUSTO NU MINE
BERGA VICTRIX
33sle jaargang nr. 4, december 2003
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
De Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
web master: F Evers:
webleam@geschiedkimdigekringboz.nl
Postbus 280
4600 AG Bergen op Zoom
Erevoorzitter:
Dr. E.G.H. HarteI
Ereleden:
J.W.A. van Gastel
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Drs. Johanna Jacobs
Secretaris:
Drs. Irene van Kemenade
Penningmeester:
L.J.A. Vriends
Ariëlstraat 13
4624 VN Bergen op Zoom
Tel. 236663
Postrekening 24 05 922 en
Bankrekening 52 50 45 244
Ten name van:
Penningmeester Geschiedkundige Kring
Van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie 22 euro (minimaal) per jaar.
Ledenadministratie
Mevrouw B. Mast
Tel. 0164-244291
e-mail: inekemast@hetnet
Overige bestuursleden:
J. Backx
B. Grosleld-Asselbergs
R. van Tilborg
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden.'
drs. J. Backx
R. van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredacteur)
drs. N. Grosfeld
drs. G. Huijbregts
Redactiesecretariaat:
drs. B. Daeter
Oudland 8
4617 ME Bergen op Zoom.
Tel. 0164-210209
Fax. 0164-210922
e-mail: bda@home.nl
Toezicht distributie:
drs. J. Backx Schiethoek 5
4614 CF Bergen op Zoom
Tel. 0164-240614
Vormgeving en druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
Omslag: P. Versijp
6 M1 v /mIIMI [IN"yn I 111 tl 11
