MAQUETTE 1751
Van de
hoofdredacteur
Nieuwe leden per 15 mei 2012
Kroonleden
Colofon
Inleveren kopij voor Waterschans 2,2012
Bij het uitkomen van deze Waterschans
start in het Koetshuis van het Markiezenhof
een tentoonstelling van de replica van de
maquette van Bergen op Zoom uit 1751. Vier
maanden lang kunt u dit reusachtige schaal
model bewonderen. Afgelopen januari toen
in het Grand Palais te Parijs de originele
maquette, samen met vijftien andere modellen, werd getoond, waren
maar enkelen in de gelegenheid die te bezoeken. Mijn complimenten
voor het gemeentebestuur en de directie van Historisch Centrum
Het Markiezenhof, die er in zijn geslaagd de replica naar Bergen op
Zoom te halen. En dat voor vier maanden, zodat iedereen in staat is
de maquette meermalen te zien. Meermalen, omdat er zoveel bijzon
derheden en details op te bewonderen zijn dat u in een keer niet raakt
uitgekeken. Uiteraard heeft de replica dezelfde afmetingen als het
origineel (10 x 6 m) en hetzelfde uiterlijk. Dit model is daarmee een van
de grootste in de Parijse collectie. Dit komt omdat niet alleen de stad
met de wallen, bastions en ravelijnen er op zijn afgebeeld, maar ook
een deel van de Schelde met de Waterschans en de fortenlinie tussen
de vesting en het Halsters Laag. Dit betekent dat er veel te zien valt van
het landschap er om heen. Ik wijs op het verdronken Noordland met de
Konijnsberg (nu Theodoruspolder), Staakberg, Noordgeest, Melanen,
het gebied van Vrederust, de Lage Meren, het gebied rond Roozenoord
en Oud-Borgvliet. Plekken waar u nu wel eens wandelt, fietst, woont of
werkt. Een bezoek aan deze tentoonstelling is een ware ontdekkings
tocht door het Bergen op Zoom en omgeving uit het midden van de
achttiende eeuw.
Vrijwilligers
De Geschiedkundige Kring telt verrassend veel vrijwilligers. Natuurlijk
de leden van de redactie van dit blad en het bestuur, maar ook de
mensen die de excursies en die de quiz organiseren of genealogisch
onderzoek doen. Niet te vergeten de vrijwilligers die werken aan de
herdenking van 100 jaar Belgische vluchtelingen in 2014 en degenen die
de verantwoordelijkheid voor de School voor
Geschiedenis dragen. Sinds kort horen daar
ook de leden van de redactie van de website
bij. Traditioneel vindt er jaarlijks een vrijwil-
ligersbijeenkomst plaats. Dit jaar is het Jaar
van de landgoederen en daarom staat voor
hen die zich jaar na jaar inzetten voor de
Kring een bezoek aan Mattemburgh op het
programma. Compleet met rondleiding, hapje
en drankje.
Ik wens u een prettige vakantieperiode toe.
Ad van den Bulck
vóór 1 augustus 2012
Het zal de oplettende
lezer opvallen dat deze
Waterschans anders
dan anders is. In tegen
stelling tot wat u gewend
bent, zult u deze keer
geen bijdrage aantreffen
van Ward Warmoeskerken. Drukke werkzaam
heden hebben hem voor één keer verhinderd
om voldoende aandacht en tijd vrij te kunnen
maken voor een verhaal in dit tijdschrift. Ward
heeft mij echter verzekerd dat hij in de volgende
editie gewoon weer van de partij is.
Een tweede element wat deze Waterschans
anders maakt is de (her)introductie van een
nieuwe rubriek waarin we ruimte vrijmaken
voor inhoudelijke reacties van onze lezers:
Bergs Nieuws. Een eerste bijdrage vindt u in
dit nummer als reactie op het artikel over de
scouting in Waterschans-ll. De redactie hoopt
met deze rubriek de betrokkenheid van de
lezers te vergroten. Wij horen graag uw mening
over de aan u voorgeschotelde artikelen.
Wellicht heeft u aanvullende opmerkingen,
Mevr. C. Borm-van Rijn Bergen op Zoom
Dhr. C. Bouwens Bergen op Zoom
Mevr. M. Drenth Bergen op Zoom
Dhr. P.L. Duijnisveld Halsteren
Mevr. M.J. Geluk-Jansen Oud-Vossemeer
Dhr. A.C. van Gent Bergen op Zoom
Dhr. J.M.C. Hopmans Bergen op Zoom
Dhr. 0. Huiskamp Tholen
Dhr. R.P.E.M. Koopman Halsteren
Dhr. R.G. Kreuze Bergen op Zoom
Mevr. P.E.A.J. Kreuze-Boiten Bergen op Zoom
Dhr. K. van Loenhout Bergen op Zoom
Dhr. M. Muns Bergen op Zoom
Mevr. C.E. Nelisse-Hopmans Bergen op Zoom
Dhr. D. Oosdijk Halsteren
Dhr. F.C.M. Oosterbosch Halsteren
Dhr. R. Oosterom Bergen op Zoom
Mevr. C.M. Overbeeke Halsteren
Mevr. J. Pluijmakers Wouw
Mevr. P.M.G. Proost-Simonis Bergen op Zoom
Dhr. J.l. Puyenbroek Amstelveen
Dhr. J.M.J.M. Schreurs Bergen op Zoom
Mevr. J.C. Schuringa Goes
Mevr. C.W.E. Slokkers Bergen op Zoom
Mevr. M.J. Timmermans Bergen op Zoom
Dhr. P. Verheijen Bergen op Zoom
Dhr. J. van der Weele Bergen op Zoom
Mevr. P. Wilbrink Bergen op Zoom
opbouwende kritiek of een origineel idee voor
een artikel. Laat het ons weten en wellicht dat
uw reactie, als het de toets der kritiek van de
redactie kan doorstaan, terug te vinden is in één
van de volgende edities van de Waterschans.
Dat Bergen op Zoom dit jaar '800 jaar stad'
viert, moge inmiddels alom bekend zijn. Waar
tot nu veel minder aandacht voor is, is het feit
dat er ook sprake is van een tweede jubileum,
namelijk 'ZOO jaar garnizoensstad'. Bergen op
Zoom heeft een rijk militair verleden. Toen het
in 1577 formeel werd aangewezen als garni
zoensstad, hadden we al veel langer militairen
binnen de muren. Aangezien de aanwezigheid
van deze militairen in de loop der eeuwen een
behoorlijke stempel heeft gedrukt op de (maat
schappelijke] ontwikkeling van de stad is het
meer dan gerechtvaardigd om hier aandacht
aan te schenken. Op woensdag 17 mei is het
eerste exemplaar van een garnizoenswan
deling met veel militair egard aangeboden aan
de commandant van Vliegbasis Woensdrecht,
kolonel Johan de Jong. De wandeling, getiteld
Geef Acht! Voorwaarts...Mars, leidt u langs de
vele (voormalige) militaire gebouwen, die onze
stad rijk is. Het boek is te verkrijgen bij VVV
De Brabantse Wal en is zeker de moeite waard.
Met de komende vakantieperiode in het voor
uitzicht is het tussen alle andere verplichtingen
door wellicht wat gemakkelijker om een middag
in het roemruchte militaire verleden van onze
stad te duiken.
Ik wens u alvast een prettige wandeling en een
zonnige vakantie toe.
Irene van Kemenade
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring
kunnen mede tot stand komen dankzij het speciale
lidmaatschap van de volgende bedrijven:
DARVI BV
P. JANSEN Installatie Techniek BV
Taxi en toeringcarbedrijf DE KOCK
Steenhouwerij DE KORT
Hotel en Residence DE DRAAK - A Hampshire Classic
43
De Waterschans 2 - 2012
V
De Watecschans - -
42stè jaargang nr. 2, juni 2012
ISSN 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
Oplage: 1300 exemplaren
De Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
www.geschiedkundigekringboz.nl
webmaster: Laurijs Weyts:
webteamldgeschiedkundigekringboz.nl
Postbus 280, 4600 AG Bergen op Zoom
Erelid
Dr. W.A. van Ham
Bestuur
Voorzitter:
Ad van den Bulck
Secretaris:
Greetje Hage
Kortemeestraat 11A
4-611 TK Bergen op Zoom
tel.: 0164-243144
e-mail: secretaris(3geschiedkundigekringboz.nl
Penningmeester:
Frans Witjes
Londonstraat 2
4611 HW Bergen op Zoom
tel.: 0164-238621
e-mail:
penningmeester0geschiedkundigekringboz.nl
Bankrekening 24 05 922
Ten name van:
Geschiedkundige Kring van Stad en Land
van Bergen op Zoom
Contributie 27 euro [minimaal) per jaar
Ledenadministratie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Overige bestuursleden
Eric Goossen
Jan van Tienen
Willem Vermeulen
Laurijs Weyts
Hilde van den IJssel
Tijdschrift van de Kring
De Waterschans
Redactieleden:
Jac Backx
Tineke van Dam
Jaap Dekker (redactiesecretaris)
Irene van Kemenade (hoofdredacteur)
Marieke Liefting
Jan Peeters
Yolande Kortlever
Redactiesecretariaat
J. Dekker
Ansjovislaan 27
4617 AN Bergen op Zoom
tel.: 0164-237572
e-mail: j.j.j.dekker0home.nl
Toezicht distributie
Frans Witjes
zie adresgegevens penningmeester
Ontwerp
De Werkkamer Bergen op zoom
Layout-vormgeving/druk
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn
Bergen op Zoom, 29 juli 1933
[Foto: L.H. van der Aa,
Collectie: het MHC],
Foto omslag: C. Westmaas,
A. Jordans en Mario Santuz
bij het zojuist onthulde
Esperanto-monument in
FAUSTD NU MINE
BERGA VICTRIX