v&rsé
av
Uitslag enquête
Hofzaallezingen 2014
Oktober: Maand van de Geschiedenis
Prof. dr. Herman Pleij houdt lezing over
In het kader van Maand van de Geschiedenis 2013
verzorgt historicus prof. dr. Herman Pleij op uit
nodiging van de Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom in samenwerking
met het Markiezenhof Historisch Centrum een
lezing rond het thema: Vorst en Volk. Ook tijdens
het dertigjarig bestaan van de Geschiedkundige
Kring in 1998 kwam professor Pleij naar Bergen
op Zoom en hield hij een lezing over hofcultuur
en vermaak in de middeleeuwen.
Herman Pleij (Hilversum, 24 februari 1943) is
emeritus hoogleraar Historische Nederlandse
Letterkunde. Hij studeerde Nederlandse
Taal- en Letterkunde aan de Universiteit van
Amsterdam. In 1979 promoveerde hij op het
proefschrift Het Gilde van de Blauwe Schuit.
Literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late
middeleeuwen. Vanaf 1980 tot zijn pensionering
was hij hoogleraar aan de Universiteit van
Amsterdam. Professor Pleij heeft tientallen
publicaties op zijn naam staan en is regelmatig
te zien in televisieprogramma's en te horen op
de radio. Hij is een begenadigd spreker die een
breed publiek enthousiast weet te maken voor
cultuurhistorische onderwerpen.
De lezing
Anders dan elders wordt het vorstenhuis in
Nederland vooral gedragen door het volk. In
andere koninkrijken gebeurt dat eerder door
een elite van regenten, patriciërs en adel.
Die volkse inbedding kreeg al gestalte in de
Republiek met de stadhouders uit hetzelfde
Huis Oranje-Nassau. Ook die bekleedden na
drukkelijk een ambt, dat toch erfelijk gemaakt
was vanwege hun vorstelijke status (ze waren
immers prinsen van Oranje) en het bijbehorende
aanzien in het buitenland. Als stadhouder werden
de prinsen evenzeer gesteund door het volk, ter
wijl de elite een republikeinse en patriottistische
geest ademde. Tot twee keer toe resulteerden de
anti-Oranjesentimenten in stadhouderloze tijd
perken. Maar in tijden van nood riep men weer
massaal 'Oranje boven!', bijvoorbeeld in het ramp
jaar 1672. Nog steeds wordt Nederland wel gety
peerd als een gekroonde republiek.
Maar is een erfelijk koningschap langzamerhand
niet een overbodig souvenir van een allang voor
bij verleden? Die gedachte wordt weersproken
door de huidige populariteit van het vorstenhuis
onder alle lagen van de bevolking - nooit eerder
was Oranje zo geliefd. Hoe kan dat dan in een
moderne democratie? Kennelijk zien velen nieuwe
taken voor het koningschap, die niet door de
bestaande instellingen gedekt worden en toch
van levensbelang zijn. Leve de koning dus. Maar
voor hoe lang nog? Professor Pleij zal er onge
twijfeld weer een boeiende avond van maken.
Info
Donderdag 24 oktober 2013
De Hofzaal van het Markiezenhof Historisch
Centrum. Zaal open vanaf 19:30 uur,
start lezing 20.00 uur.
Toegangskaarten voor deze lezing zijn,
bij voorkeur per mail, verkrijgbaar vanaf 30
september 2013 bij de penningmeester:
penningmeesterldgeschiedkundigekringboz.nl
of telefoon 0164-238621.
Voor leden is de toegangsprijs 7,50; voor
hun introducé (maximaal 1 per lid) is de
toegangsprijs eveneens 7,50. Kaarten voor
niet-leden kosten 10,00.
De toegangsprijs is inclusief koffie of thee.
U bent van harte welkom.
Een gecombineerde werkgroep bestuur/redactie
is de afgelopen periode druk bezig geweest om
de uitslagen van de onlangs gehouden enquête
te verwerken en te interpreteren. Voor de vol
ledige uitslag en alle percentages verwijs ik u
graag naar de website, maar ik kan u wel vertel
len dat we blozende wangen hebben gekregen
van de uitermate positieve resultaten! Dat is
heel fijn, maar bij een dermate gunstige beoor
deling is het altijd een uitdaging om nog verbe-
terpunten te kunnen onderkennen. De redactie
en het bestuur hebben uw reacties en individu
ele opmerkingen uitgebreid besproken. Enkele
onderwerpen zouden wij graag nader toelichten
De Waterschans 3 - 2013
118
Notenapparaat
Een aantal lezers heeft een opmerking gemaakt
over het gebruik van een notenapparaat. Daarbij
is onder meer de suggestie gedaan om de noten
op de website te plaatsen of zelfs helemaal niet
te publiceren. Graag leg ik u uit waarom redactie
en bestuur unaniem hebben besloten om de situ
atie te laten zoals hij is. De Waterschans streeft
ernaar een wetenschappelijk tijdschrift te zijn.
Daarbij is het gebruik van noten onontbeerlijk ter
onderbouwing van gedane uitspraken. Bovendien
kan de geïnteresseerde lezer het notenapparaat
gebruiken als verwijzing naar andere bronnen over
hetzelfde onderwerp. Plaatsing op de website is
daarbij niet acceptabel. Niet alleen zijn er lezers
onder ons die de website niet of in mindere mate
bezoeken, maar bovendien zou men dan, al lezen
de, bij voortduring moeten switchen tussen com
puter en tijdschrift. Dat werkt niet erg uitnodigend.
Onderwerpen
Uit de enquête kwam een voorkeur voor traditio
nele onderwerpen zoals archeologie en architec
tuur naar voren, waarbij ook concrete suggesties
en ideeën zijn aangedragen. Vanzelfsprekend zal
de redactie de komende edities van De Waterschans
proberen aan uw wensen te voldoen, maar dat
is niet altijd even makkelijk. Zo is bijvoorbeeld
cartografie meerdere malen genoemd. Echter het
aantal mensen binnen ons netwerk dat deskundig
is op het gebied van Bergse cartografie en de
tijd heeft om daar over te schrijven, is uitermate
dun bezaaid. Zo hier en daar heeft de redactie
wat dat betreft dus nog wel een uitdaging.
Vaste rubrieken
U kunt er verzekerd van zijn dat de vaste rubrieken
als de columns van de voorzitter en de hoofdre
dacteur, alsmede de bestuursmededelingen hun
vaste plaats in De Waterschans behouden en niet
zullen 'verdwijnen' richting website. Immers wat
zou ons tijdschrift zonder dergelijke informatie
voor de leden zijn?
Diversen
De redactie streeft ernaar per Waterschans af
wisseling aan te brengen in onderwerp, lengte
en diepgang van de artikelen. Blijkens de uitslag
wordt dat door u onderkend en gewaardeerd. De
beslissing om een lang artikel al dan niet op te
splitsen over twee opeenvolgende nummers zal
daarbij iedere keer opnieuw zorgvuldig worden
afgewogen. U beleeft kennelijk veel plezier aan the
manummers en daar zijn we blij mee, want er zijn
er maar liefst twee in voorbereiding. Het is in 2014
precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereld
oorlog uitbrak. Ondanks de Nederlandse neutra
liteit heeft dat ingrijpende gevolgen gehad voor
Bergen op Zoom vanwege de komst van vele tien
duizenden Belgische vluchtelingen. Reden genoeg
om Waterschans 11-2014 geheel aan dit onderwerp
te wijden. Daarnaast zijn er plannen om ook van
Waterschans III een themanummer te maken.
Inhoudelijke mededelingen daarover volgen
wanneer het concept wat verder uitgewerkt is.
Tot slot
De uitermate positieve resultaten van de enquête
geven de redactie de bevestiging dat onze inzet
en aanpak kennelijk gewaardeerd worden. Dat
is natuurlijk geen vrijbrief om vanaf nu op onze
lauweren te gaan rusten. Elke Waterschans weer
blijven we scherp op vormgeving en inhoud.
Suggesties en opbouwende kritiek om ons tijd
schrift nog mooier te maken, blijven altijd van
harte welkom. Irene van Kemenade.
Voor de veertiende keer wordt een reeks van vier lezingen georganiseerd over de cultuurhistorie
rond Bergen op Zoom. De lezingen worden georganiseerd door Het Markiezenhof Historisch
Centrum, de Geschiedkundige Kring en Heemkundekring Halchterth. De data zijn al bekend, te
weten op dinsdagavond 21 januari, 28 januari, 4 februari en 11 februari 2014.
De deelnamekosten bedragen 25,- voor vier lezingen (inclusief koffie/thee). In de voorverkoop
(vanaf half november) zijn alleen kaarten voor de gehele reeks te verkrijgen. Deze zijn te koop aan
de balie van Het Markiezenhof (di. t/m zo. van 11.00 tot 17.00 uur) en bij de andere organisaties.
Vanaf dinsdag 14 januari is het mogelijk om kaarten per lezing te kopen voor 10,- per stuk, maar
alleen als de lezingenreeks nog niet is uitverkocht. U kunt vooraf niet reserveren.
Meer informatie over de Hofzaallezingen wordt half november via de media en via de websites van
Het Markiezenhof en de Geschiedkundige Kring gecommuniceerd.
119
De Waterschans 3 - 2013
TAUSTQ NU MINE
BEROA VICTRIX
