9) Ook bij het Ned. Volksliedarchief, tegenwoordig een afdeling van het insti tuut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde, Keizersgracht, Amster dam, zijn geen gegevens bekend die in een andere richting wijzen. A. Doorn bosch in een brief aan schrijver, dato 4 dec. 1969. 10) Caëstre (Vlaams: Kaaster). Departement Nord, 1100 inwoners. Vlaamsspre kend dorp met een vierkante vorm, ontstaan uit een Romeins versterkt kamp. Merkwaardig is de kapel der Drie Maagden, reeds in 1475 vermeld. 11) Bailleul (Vlaams Belle). Departement Nord, 13.000 inwoners. Werd in de 16e eeuw al bekend om het „Belse aardewerk". In de 17e eeuw werd er de kant nijverheid gevestigd. Totaal vernield in 1918, zwaar beschadigd in 1940, weer in oude trant gerestaureerd. Zie voor de noten 10 en 11 J. v. Overstraeten De Nederlanden in Frankrijk, Antwerpen 1969. 12) A. Delahaye, Waarheid en legende van de Striene, publikatie nr. 6 van het Archivariaat „Nassau-Brabant", april 1969, pag. 39. De heer Delahaye kon geen nadere bijzonderheden over deze 4 B.o.Z.'s verstrekken, toen ik telefo nisch er naar informeerde. 13) Kamerijk. (Fr. Cambrai). a) bisdom ontstaan vóór 500. Tot 1559 strekte het zich nagenoeg over heel het Westelijk deel van België uit. Het hoorde onder de kerkprovincie van Reims. Philips II richtte bij de Kerkelijke Indeling van 1559 het aartsbisdom Mechelen op. Kamerijk verloor toen alle gebieden ten Noorden van Hene gouwen. Het aartsbisdom Kamerijk kreeg als suffragaanbisdommen Atrecht (Arras), Doornik (Tournai), St. Omaars (Saint-Omer) en Namen (Namur); b) stad, dep. Nord, circa 36.000 inw., gelegen aan de rechteroever van de Schelde. Beroemde inwoners Vilard de Honnecourt 1235, schetsboek met gotische ontwerpen), „de Kamerijkse contrapunctisten" Louis v. Pu- laer, Crispin v. Stappen, Jacob Obrecht, Jacob Kerle, Guillaume Dufay; Frangois de Salignac de la Motte-Fénelon was er van 1695 tot zijn dood iri 1715 aartsbisschop. Hij voltooide er zijn Telémaque. Bij de Vrede van Nij megen, 1678, was de stad Frans geworden. 14) Sint Omaars (Fr. St. Omer), dep. Pas de Calais, ca. 21.000 inwoners. Zeer de moeite waard Sandelinmuseum met Vlaamse en Duitse primitieven, Vlaam se en Hollandse meesters uit de 17de eeuw en een enorme collectie aardewerk. De abdij van St. Berten (Bertin), gebouwd 1326-1520 is thans een ruïne. 15a) Thans Escaudoevres, dep. Nord, ca. 3200 inwoners. Vroeger een belangrijke burcht bij de Schelde (Scaldi opera). 15b) Brimeu, thans Brimeux, dep. Pas de Calais, ca. 650 inwoners. Mooie Sint Pieterskerk, 16e eeuw. Het wapen van het geslacht Brimeu is te zien op de Christoffelschouw van Rombout Keldermans (1521) in de Markiezenzaal van het stadhuis te B.o.Z. 16) Kassei (Fr. Cassel), dep. Nord, ca. 2700 inwoners. Oudste stad van Frans- Vlaanderen. De stad is nog overwegend Vlaams-talig. Geboorteplaats van o.a. Datenus, Pieter Daets, die de eerste berijmde psalmvertaling in het Neder lands voor de nieuwe religie maakte. 216 17) Henegouwen (Fr. Hainaut). De verdragen van de Pyreneeën (1659) en Nijme gen (1678) lieten Zuid-Henegouwen definitief aan Frankrijk. 18) Valenciennes (VI. Valensijn). Dep. Nord, ca. 47.000 inwoners. Hoofdstad van Zuid-Henegouwen. In 1677 door Lodewijk XIV veroverd. „Valenciennes" de naam van de beroemdste kant uit de Zuidelijke Nederlanden (tussen 1725 1780 werkten er 3 tot 4000 kantklosters). De Franse Revolutie deed 12 beiaards (222 a 243 klokken) verdwijnen. Mooi museum met o.a. werk van Marinus van Reymerswael. 19) Solre-le-Chateau. Dep. Nord, ca. 2100 inwoners. Fraai slapend stadje. De be woners noemt men „les affuts", omdat ze van achter de gordijnen de voorbij gangers bespieden. Het kasteel is verdwenen. De legende wil dat de zware meer dan 60 m. hoge toren van de St. Pieterskerk vooroverhelt „omdat hij ver baasd keek naar de eerste bruid die als maagd de kerk binnenstapte". Aldus J. v. Overstraeten in „De Nederlanden in Frankrijk". Antwerpen 1969, aan wie ik de meeste gegevens over de genoemde plaatsen ontleen. 20) Baljuw. Vertegenwoordiger van de heer in een baljuwschap, waar hij optrad als openbaar aanklager en voorzitter van het gerecht. 21) Torhout, 19 km. van Brugge, 14 km. van Roeselaere, ca. 15.000 inwoners. Oud- kerkelijk centrum in de 9e eeuw, vanwaar over N. en O.-Europa missionarissen werden uitgezonden. Later handelsknooppunt, nog later bekend om zijn aar dewerk. Notaris Dierickx richtte er ca. 1840 te Berg-op-Zoom een landbouw school op, het begin van de huidige Belgische Landbouwhogeschool, thans ge vestigd in Gembloers in Namen. STRAATNAAM ONDER TORHOUT. BERG-OP-ZOOM. 217

Periodieken

De Waterschans | 1968 | | pagina 112