Pijpaarden beeldjes
Een oud landsknechtliedje
Een pijpaarden beeldje, groot ca 4 cm, sterk afgesleten werd te Bergen op Zoom ge
vonden door J. Weyts jr., bij het graver, in de kelder van zijn ouderlijke woning, Lieve
Vrouwestraat, no. 38.
Eenzelfde exemplaar, geheel onbeschadigd, bevindt zich in het Bredase Bisschopp.
Museum.
Het is de afbeelding van een naakt jongetje, (Christuskind dat om de hals een kra
lensnoer met kruis heeft (Spaanse Rozenkrans en in de linkerhand een wereldbol
letje met kruisje.
Het beeldje te Breda staat gedateerd op 1500.
In verband met de iconografie van de jeugdige Christusgestalte is het wellicht nuttig
te verwijzen naar een Christus-afbeelding, voorkomend op het lemmet van een mes,
gevonden te Axel. Deze tekening van Christus als jongetje gelijkt sprekend op die van
de pijpaarden beeldjes uit Bergen op Zoom en Breda. Op het 'emmet komt bovendien
volgende tekst voor„Versijnt eer Ghij Beegint" waaronder het jaartal 1586, en „In
Liefde altijt Geetrouw". Aan de andere zijde staat „Maiken Jansens van Sten-
berghen".
In het blad „Brabants Heem" (nov.-dec.) 1968 schreef Drs. W. v. Knippenberg over de
pijpaarden vondsten te Bergen op Zoom. Bij wijze van aanvullende documentatie
plaatsen we enkele afbeeldingen van genoemd pijpaarden beeldje.
De Heer Huffmeyer is de gelukkige bezitter van een fragment van een 15e eeuws
Madonnabeeldje. De Madonna draagt het kind op de linkerarm, (zie fotoafb.).
Op 'n aspergeveld aan de Wouwseweg werd in 1967 een fragment van 'n laat-gotisch
pijpaarden beeldje gevonden, dat een scherpe, plastische werking bezat. Dit speci
men is verdwenen tijdens een voorjaarsschoonmaak ten huize van de jeugdige vinder.
Zie Berichten v. d. R.O.B. jaargang 17, 1967, plaat XV.
236
Het Bergen op Zooms zangkoor „Laus Deo" onder leiding van Frits de Groot nam op
18 juli 1954 te Antwerpen deel aan het 17e Vlaams Nationaal Zangfeest, dat gehouden
werd in het Sportpaleis aldaar.
Zij zongen daar o.m. een lied, getiteld „Het Vendel", bewerkt door Wies Pée.
Dit 4-stemmig gezongen lied lijkt van origine een oud-lied te zijn en vermoedelijk ver
taald uit het Duits.
De heer Frits de Groot danken wij voor het toezenden van de tekst. In een der volgen
de nummers hopen wij op dit lied nader terug te komen.
HET VENDEL
Het vendel moet marcheren,
Want Vlaandren is in nood.
Sint Joris, geef ons kleren,
Geef ons soldij en brood
Dat wij geen koude lijden
Geeft ons de boer zijn wijn,
Zijn wolhemd en zijn duiten
Dat kan geen zonde zijn
Marcheer, landsknecht, marcheer l
Wij slikken stof bij 't wandlen,
Verstomd zijn lied en lach;
De keizer slikt heel Vlaandren
Hij heeft een sterke maag I
Hij denkt al onder 't kauwen
Aan nieuwe roem en eer.
Thuis weent een blonde vrouwe
Als ik niet wederkeer.
Marcheer, landsknecht, marcheer
De tamboer slaat parade.
Sint Joris, sterke held,
Bescherm ons in genade,
Het vendel trekt te veld.
De pijper wil niet fluiten
Wij trekken stil en stom
Over die groene heide
Opwaarts naar BERG op ZOOM.
Marcheer, landsknecht, marcheer I
237
