DE KREEKRAKPOLDER FRANCISCUS HOGENBERG V erantwoording 3) Prims, Antwerpiensia, 13e reeks, 1929, biz. 258. 1 a) Diverse kaarten van het Markie- zaat uit 17-18e eeuw in G. A. Ber gen op Zoom. Swartenberg, Toverberg, Galgen- berg: Putte. Assenberg Zandvliet: Ossendrecht grenspost Vossenberg, Pottenberg, de Berg: Ossendrecht Maagdenberg, Paardenberg, Roel- berg: OSsendrecht. Bomberg, Nieuwenberg, Kouwen- berg, Aardenberg, Vinkenberg, Neevenberg, Westberg: Woens- drecht. Stekelberg: Bergen op Zoom. Stelberg: Halsteren. Oostberg, Westberg, Preeckberg, Welberg: Steenbergen. 2) Prims o.c. blz. 258 e.v. 3) C. Adriaenssens, Geschiedenis en Merkwaardigheden van Beren- drecht, blz. 5. i) Dr. Lorié meent dat deze berg kunstmatig is ontstaan (Zie cor respondentie over geologische vorming van Brabants Westkust Gem. Museum Bergen op Zoom, dossier Schelde). 5) Commissie van Breda 332, 1424/ 25. 6) R. 335, fol 143 recto, 4 Jan 1529 en Commissie van Breda nr. 337 Domeinrek 1496/97. 7) R. 295, fol 71 recto, 2 Nov. 1480 (Gem. Arch. Bergen op Zoom). 8) C. Slootmans e.a., Halsteren blz. 252. 9) Floris Prims, Geschiedenis van Antwerpen, 1 Jong Antwerpen, blz. 6 (1927). De Kreekrakpolder met de spoor- wegdam en de verbindingsweg tus sen Noord-Brabant en Zeeland is een van de merkwaardigste stukken grond in onze omgeving. Als jongste polder - ze werd in 1922 ingedijkt - is ze een voorbeeld van landaanwinning. Als enigste verbin- dingsstrook tussen Zeeland en Noord Brabant herbergt ze in haar boezem niet alleen een groot aantal voor de leefbaarheid van de provincie Zee land onmisbare leidingen maar was ze ook in het najaar van 1944 een fel omstreden gebied tussen de oor logvoerenden voor de ontsluiting van Antwerpen. Thans nog geen vijftig jaar oud verleent ze gastvrijheid aan het Schelde-Rijnkanaal dat haar nauwkeurig in twee delen splitst en het oude stroomdal van de Schelde zijn oude luister teruggeeft. In deze eenvoduige regels zit een machtig brok geschiedenis verborgen. Geologen en botanici kunnen nu nog in het aangrenzende uitgestrekte slikken- en schorrengebied bestude ren hoe een naakt slikkenland kan aangroeien tot een polderrijp schor en in dé polder zelf hoe de zilte ve getatie geleidelijkaan verkommert en wordt vervangen door andere plan- ten-gemeenschappen. Landbouwkundigen vinden er een re cent voorbeeld hoe uit een chaos van schorren doorsneden van kreken en killen bloeiende landouwen kunnen ontstaan en de historicus vindt ge gevens genoeg voor een moderne ge schiedschrijving. Zo biedt niet alleen de stad maar ook het land talloze studie-objecten. Kees van de Watering 24 STRAATGEVECHT TE BERGEN OP ZOOM OP 5 DECEMBER 1581. Het gevecht vond plaats tussen de Wouwsepoort (rechts) en de Begijnenpoort (Verloren Costpoort, links op de achtergrond). Spaanse soldaten waren door laatstgenoemde pooi't de stad binnengedrongen. Zij werden door Franse troepen in Staatse dienst teruggeslagen. De soldaat midden heeft een Frans vaandel met staand kruis ontplooid. De graveur heeft, waarschijnlijk met behulp van de door hem gegraveerde stadsplattegrond (Prenten van Bergen op Zoom, Breda 1967, nr. 1), een beeld van de situatie samengesteld dat slechts globaal overeenkomst vertoont met de werkelijkheid. De bebouwing van de Korenbeursstraat is gestyleerd tot een gering aantal huizen. Het huizenblok tussen de Korenmarkt en de Wouwsestraat is geheel weggelaten. Breda ligt vlakbij Bergen op Zoom, het Begijnhof daarentegen aan de verre horizon. Een sprekend voorbeeld, hoe de graveurs uit vroeger tijd de werkelijkheid vervormden om een pakkend beeld van de gebeurtenissen te geven. De van kunsthistorische zijde gelanceerde opvatting dat de oude gravures om exact heid te roemen zouden zijn, gaat hier dus niet op. W. van Ham BERGEN OP Z.OÖM ïpftlf!: ffiDf Gravure uit: Michael Aitzinger, Novusde leone Belgico, 1588. (Herdrukt in Prenten van Bergen op Zoom, Breda 1967, nr. 27). 25

Periodieken

De Waterschans | 1968 | | pagina 15