GESCHIEDENIS VAN DE STAD BERGEN OP ZOOM
IN RECENTE PUBLIKATIES (1965-1967)
DE BIBLIOTHEEK VAN HET GEMEENTEARCHIEF
In deze rubriek zal enige aandacht worden besteed aan de jongstverschenen
historische publikaties over stad en land van Bergen op Zoom. Daar het de
eerste maal is, dat een dergelijk overzicht verschijnt, loopt dit overzicht over
de drie laatste jaren, en beperkt zich tot de stad zelf. In deze rubriek zal
een waarde-oordeel achterwege blijven; de bedoeling is uitsluitend de belang
stellende lezer te wijzen op publikaties die anders wellicht aan zijn aandacht
zouden ontsnappen.
ALGEMEEN
De oud-archivaris Korneel Slootmans ontving als afscheidsgave een bedrag
dat door hem bestemd werd voor de uitgave van een uitgebreide herdruk
van zijn vroeger in de Heemschutserie verschenen boekje „Bergen op Zoom.
De Stad der Markiezen" (Amsterdam 1949). Voor een deel herschreven en zeer
rijk geïllustreerd, verscheen dit werk onder de titel: „Bergen op Zoom. Een
stad als een huis." (1967).
K. Slootmans gaf zijn visie op de historie van West-Brabant weer in het
artikel „Mijn land is een land van Turelure", dat verscheen in het tijdschrift
„Brabantia".
ECONOMIE
C. J. F. Slootmans zette zijn publikaties over de bezoekers aan de Bergen
op Zoomse vrije jaarmarkten voort met een bijdrage over de Bosschenaren,
die deze markten bezochten, verschenen in Varia Historica Brabantia, deel II
(1966).
De plaats van onze stad in het handelsverkeer van de Bourgondische Neder
landen met Engeland komt voorts aan de orde in „Bourgogne et Angleterre.
Relations politiques et economiques entre les Pays-Bas Bourguignons et
I'Angleterre" door M. R. Thielemans (Brussel 1966).
De agrarische aspekten van de economische geschiedenis, ook van deze ge
meente, zijn besproken in het uitvoerige artikel „Grondgebruik in Noord-
Brabants zuidwesten in de middeleeuwen" doof J. B. van Loon in het jaar
boek „de Ghulden Roos" 1966.
SOCIOGRAFIE
In hetzelfde jaarboek publiceerde J. B. van Loon „Een woningstatistiek van
Bergen op Zoom in 1359".
De wezenzorg te Bergen op Zoom ten tijde van de Republiek der Verenigde
Nederlanden was het onderwerp van een doctoraal scriptie door W. H. M.
Donker (1967), die in manuscript te raadplegen is ten gemeente-archieve.
CULTUUR
K. Slootmans schreef de brochure „100 jaar gemeente muziekschool Bergen op
Zoom 1867-1967." In de Vastenavondkrant van 1965 gaf hij de Bergenaren
de welgemeende raad „Erfenis niet verbalemonde".
26
RELIGIE
De Mariaverering in het middeleeuwse Bergen op Zoom werd door C. J. F.
Slootmans in al zijn aspekten beschreven door middel van drie uitvoerige
artikelen in de jaarboeken van „De Ghulden Roos" 1964-1966.
TOPOGRAFIE
Bij handelsdrukkerij J. Vermeeren te Breda verscheen de map „Prenten van
Bergen op Zoom (1967) waarin een keur van eertijds verschenen gedrukte
kaarten en afbeeldingen van de stad werden opgenomen. Archivaris J. H.
van Mosselveld schreef er een toelichting bij.
R. J. G. van Hasselt besteedde ook aan Bergen op Zoom aandacht in zijn
uitvoerige publikatie over drie tekenaars van topografische prenten in Bra
bant en elders, die verscheen in het jaarboek „De Ghulden Roos" 1966.
TOPONOMIE
Te Amsterdam zag in 1965 het boek van J. B. van Loon „Water en Water
namen in Noord-Brabants Zuidwesthoek" het licht. Hierin werd een grote
hoeveelheid materiaal uit het gemeente-archief van Bergen op Zoom benut.
ARCHEOLOGIE
„Tien kuub Thalia is de originele titel van het verslag in stencil-vorm van
een opgraving in de zomermaanden van 1964 ondernomen in het kader van de
veranderingen die in dat jaar aldaar plaats hebben gehad.
Het verslag verscheen onder redaktie van A. Th. Gieles, tekenleraar van het
Mollerlyceum, op 30 december 1964. Deze auteur publiceerde in „Brabants
Heem 1966 een artikel over „Bergen op Zoomse aardewerkschreven uit de
13e en 14e eeuw".
W. van Ham
De bibliotheek van het gemeente-archief die primair bedoeld is als hand
bibliotheek voor de gemeente-archivaris, bevat tal van publikaties over het
velleden van stad en land van Bergen op Zoom en jaargangen van de tijd
schriften, die daarop betrekking hebben.
Voorts zijn werken aanwezig, die aan de historie verwante wetenschappen
betreffen zoals op het gebied van de heraldiek en geneologie.
De bibliotheek is geen uitleen-bibliotheek. De aard van de aanwezige werken
is vaak van een uniek karakter, zodat deze zich daarvoor niet leent.
Wel is de bibliotheek, evenals de gemeentelijke archieven zelf, voor eenieder
gratis te raadplegen. Ten behoeve van de bezoekers is een ruime leeskamer
ingericht, waar men van maandag tot en met vrijdag dagelijks terecht kan van
9-12.30 en 13.30-17 uur.
27
