Dr. Alfred Ritter von Hubicki.3) Volgens Lerecouvreux bezat de 9.Panzer Division on
geveer 280 gevechtspantserwagens („blindés de combat"), zonder de tanks chars")
te rekenen (een dertigtal) die als mobiele commandopost dienden 4).
De SS-Verfügungs-Division, die in mei 1940 tegen Nederland werd ingezet, behoorde,
evenals de andere reeds genoemde afdelingen, tot het XXVI.Armeekorps (General der
Artillerie A. Wodrig), deel uitmakende van de 18.Armee (General der Artillerie G. von
Küchler)5). De SS-Division (SS-Gruppenführer P. Hausser) bestond toen uit de drie
Infanterie-regimenten „Deutschland", „Germania" en ,,Der Führer". Bovendien behoor
den tot de divisie:
1 Verkennings-Afdeling, daarbij 1 Pantser-Verkennings-Compagnie met ca 22 verken-
nings-pantserwagens
1 Pantser-Jager-Afdeling
1 Artillerie-Regiment met 3 lichte Art.Afd.
1 Inlichtingen-Afdeling
1 Pioniers-Bataillon
1 Machinegeweer-Bataillon
Bevoorradingsdiensten.
De Heer O. Weidinger6) verzekerde mij uitdrukkelijk: „Die gesamte SS-V-Division
besasz damals noch keine Panzer". De Divisie kreeg later (in januari 1941) de naam
van SS-Division „Das Reich".
Tegen Bergen op Zoom (en later in Zeeland) opereerde het versterkte, en organisch
tot de SS-V-Division behorende Infanterie-Regiment „Deutschland" 7).
Hoe past nu het West-Brabants gebied in het Duitse strategische plan? Het eerste
doel van de Duitse legerleiding was tweeledig: de verovering van Rotterdam en van
3) Zie foto. Dr. Hubicki werd in 1887 in Friedrichsdorf in Hongarije geboren. Stamde
uit een oud Pools adellijk geslacht. Bezocht onder meer de Kriegsakademie in
Wenen (1911-1914), was stafofficier tijdens de wereldoorlog 1914-1918. Daarna
bekleedde hij verschillende rangen in het Oostenrijkse leger en promoveerde tege
lijkertijd aan de Weense Universiteit tot doctor in de rechten. Was successievelijk
bevelhebber van de 4.Leichte Division en van de daaruit ontstane 9.Panzer-Divi-
sion. Had een belangrijk aandeel in de veldtochten in Polen (1939), in het Westen
(1940) en tot mei 1942 in Rusland. Ontving vele hoge militaire onderscheidingen.
Werd 1 oktober 1942 bevorderd tot General der Panzertruppen. Trad in 1945 uit
de actieve dienst en stierf 14 juli 1971 in Wenen (Foto en gegevens werden ons
verstrekt door de Kameradschaft der Schnellen Division des ehemaligen öster-
reischen Bundesheers, nachmals 4.Leichte Division, 9.Panzer-Division, Wien).
4) Lerecouvreux, L'Armée Giraud en Hollands, Paris 1951, p. 31. „Gevechtspantser
wagens", te onderscheiden van „verkenningspantserwagens" (in het Duits Pan-
zerspahwagen; Frans: auto-mitrailleuse de découverte). Technische bijzonderheden
over de verschillende types gevechtswagens vindt men in het artikel van Fred.
Vos, „De Franse bondgenoot in de meidagen van 1940", Ons Leger, 56e jaargang
Nrs. 8 en 9, uitg. aug.-sept. 1972).
s) Het 6e Leger, onder bevel van Generaal Von Reichenau, trok via Limburg naar
België.
6) Reeds genoemd in onze Inleiding.
7) Het merendeel van deze gegevens werd ontleend aan mededelingen van het Mili-
targechichtliches Forschungsamt, Freiburg im Breisgau, aan een van de Heer Wei
dinger ontvangen brief, en aan blz. 325, Deel 1, van diens reeds geciteerde werk
Division Das Reich. Na de inhoudsopgave vindt men in dit Eerste Deel een por
tret, gevolgd door een beschrijving van de militaire levensloop van SS Gruppen-
führer und General-leutnant der Waffen SS (later Generaloberst auszer Dienst)
Paul Hausser.
52
.y,
Antwerpen. Tussen deze steden, waarop de Duitse legerafdelingen aanrukten, ligt het
land dat voor ons onderwerp van belang is: dat tussen Antwerpen en Willemstad, met
als begrenzing het land ten Westen van Breda. Voor dit gebied gelden bepaalde op
drachten van het Duitse opperbevel: het moet gezuiverd worden om aansluiting van de
uit het Zuiden optrekkende Franse troepen met de Vesting Holland te verhinderen.
Daarna moet Walcheren via Zuid-Beveland in bezit worden genomen. Alle Armee- en
Korpsbefehle, Tagesmeldungen, Tatigkeitsberichte en Kriegstagebucher wijzen in die
richting.
We zullen nu de gebeurtenissen, aan de hand hiervan, eens meer in detail bezien. We
gaan derhalve als het ware met het Duitse leger mee.
OP WEG NAAR HOLLANDS DIEP EN SCHELDEMOND
MET TUSSENLIGGEND GEBIED
Op 10 mei was de Maaslinie gevallen. „Urn 3.00 8) rollten die ersten Panzerwagen der
9,Pz. Div. über die Kriegsbrücke bei Gennep" (Kriegstagebuch Nr. 3). De doorbraak
van de Peelstelling bij Mill volgde in de vroege morgenuren van de 11e mei. Bij deze
doorbraak hebben twee Duitse divisies een grote rol gespeeld: de 254e en de 256e
Infanterie-Divisie.
Op 11 mei 18.00 uur trekt de 9.Pz. Div. met het voorste gedeelte over de Zuid-Willems
vaart bij Veghel. De divisie trekt in twee groepen op (twee Marschgruppen): de Nord-
gruppe (Gruppe Apell) onder bevel van Oberst Kolonel) von Ape 11en de Südgruppe
(Gruppe Sponeck) onder dat van Oberst Graf Sponeck 9). Aan de Südgruppe werden
o.a. toegevoegd de I.Abteilung Schützen-Regiment 11, II.Panzer Regiment 33, en een
deel van het Artillerie-Regiment 102. De Noordelijke groep ging via Sprang en Geer-
truidenberg naar Moerdijk, de Zuidelijke groep, „die Gruppe Sponeck, zielte gegen
Breda und den Raum von Roosendaal" 1G).
Alles staat in het teken van spoed. Reeds op 10 mei komt er van het General-Kom-
mando XXVI.Armee Korps een bevel voor de voortzetting van de aanval op 11.5.'40:
„Verkenningen te land. De 9.Pr.-Div. verkent tot de lijn Bergen op Zoom - Woens-
drecht - Turnhout. Vastgesteld moet worden of en op welke wegen uit het gebied rond
Antwerpen naar het Noorden en Noordoosten iets gaande is".
Nog een bevel van de 10e voor de 11e mei, vermeld in het Kriegstagebuch der Heeres-
gruppe B vom 9.Mai bis 4.Juni:Het naar voren werpen van snelle troepen naar
Breda, om de luchtlandingstroepen in de Vesting Holland de hand te reiken En in het
Kriegstagebuch 2, Heft 1, lezen we het bevel van het Korps Haupt Quartier, ook gel
dende voor de 11e mei, dat de 9.Pz.-Div. zich in het bezit moet stellen van het gebied
bij Roosendaal. Want het doel der Fransen om contact te maken met de vesting Hol
land, is de Duitse legerleiding niet ontgaan, zoals duidelijk blijkt uit hetzelfde Kriegs
tagebuch onder de datum 11 mei: „Aangenomen kan worden dat de vijandelijke strijd
krachten die uit Antwerpen naar het Noorden en Noordoosten optrekken van plan zijn
verbinding tussen Antwerpen en de Vesting Holland tot stand te brengen Om zich op
8) Dat is 2.20 Ned. tijd. Wij verschilden 40 minuten met de tijd van Centraal Europa.
9) Gegevens overgenomen zoals ze vermeld staan onder de datum 10.5 in het Rap
port van Leutnant v. Dietz over de I.Abteilung Schützenregiment 11, gepubliceerd
in het Mitteilungsblatt van de reeds genoemde „Kameradschaft" (BI. 10, Folge 16)
en aan het Rapport over het Artillerie-Regiment 102, gepubliceerd in hetzelfde Mit
teilungsblatt, BI. 22, Folge 55. Dagdatum 8 mei 1940.
10) Rapport Art.-Regiment 102, BI. 22, Folge 55, onder de datum 11 mei 1940. - Volgens
andere lezingen trok de 9.Panzer-Division in drie groepen of colonnes op. We ko
men hierop later terug.
53