Oudenbosch. Met 25 mm kanon geschoten op de tandkrans van de brug om te
proberen deze te blokkeren. Commandopost gevestigd in een herberg tussen
de twee dorpen. Tegen middernacht installatie beëindigd. Lt. Guigou (G.R. 27)
geeft, om ze vast te houden, twee burgers aan ons over die binnen in een huis
gemanifesteerd hadden. Wagens van het escadron gecamoufleerd bij de Noor
delijke uitgang van Oudenbosch.
13 Mei 4 uur (04 uur). 40 Granaten (mortier van 60 mm-Brigadier Gibault) laten
afschieten op de plaats waar de Duitse pantserwagens zich te Standaardbuiten
bevinden.
6 uur. Naar commandopost van de Kolonel te Zegge gegaan op motorfiets, (be
tonnen cylinders op de weg). Terug tegen 8 uur, waarschuwt Lt. de Bertoult24)
mij dat 14 Duitse pantserwagens, vrachtauto's en motoren met zijspan zich in de
richting van Oudenbosch bewegen. De weg Standaardbuiten-Oudenbosch wordt
door hun mitrailleurs beschoten. De maréchal des logis Versin en zijn pionniers
maken hun camionnette vrij onder het vuur.
9 uur. Lt. de Bertoult doet een Duitse automitrailleuse stoppen met een 25 mm
kanon (2 granaten). 2 doden en 1 gevangene 25). De Duitse officier, die gewond
is, wordt gebracht naar de nonnen van het Ziekenhuis te Oudenbosch (sinds
dien 26) de Eerwaarde Christophe opgezocht, onderwijzer aan het Instituut St.
Louis, die Duitse gewonden heeft opgenomen. De Duitse pantserwagen werd in
de loop van de nacht gerepareerd).
10 uur. Bevel ontvangen van de Kolonel: terugtrekken op Roosendaal.
11 uur. Terugtocht over Oudenbosch-Oud-Gastel Grote schade door bom
bardement in Roosendaal. De maréchal des logis Hérisson wordt door adjudant
Bouvet, die toen te Stampersgat zat, uitgezonden om te trachten verbinding met
Standaardbuiten te krijgen. Hij is tussen deze twee dorpen gesneuveld 27).
15 uur. Oud-Gastel losgelaten en via Kruisland naar Steenbergen28).
Nu blijft nog altijd de vraag: welke legerafdeling van het XXVI.AK (samengesteld, zoals
we vermeld hebben, uit de 9.Pz.-Div., 254. en 256. I.D. en SS-V-Div.), kreeg de taak
het gebied tussen Antwerpen en Moerdijk te bezetten en Walcheren te veroveren?
Een Korpsbefehl van Generaal Wodrig voor het XXVI. AK, van 12 mei, gegeven vanuit
het KHQ te Oisterwijk met betrekking tot de voortzetting van de aanval op 13 mei, zou
doen vermoeden dat de taak door de 9.Pz.-Div. zou moeten worden uitgevoerd. Het
bevel luidt: „De 9.Pz.-Div. voert de 7. Flieger Division zo snel mogelijk artillerie en
tanks over de Moerdijkbrug toe en bereikt de kust aan beide zijden van Bergen op
Zoom, verhindert landingen en invaren in de Schelde. Ze bereidt het naar voren bren
gen van strijdkrachten naar het eiland Walcheren voor".
24) Deze voerde het bevel over het mitrailleur-detachement, van Steenbergen naar
Oudenbosch gezonden.
25) Dit feit wordt ook vermeld in Lerecouvreux, op.cit, p. 224 (met enigszins andere
lezing).
26) Kapitein Bayard heeft na de oorlog enkele malen zijn „slagvelden" bezocht. De
tussen haakjes geplaatste mededeling is dus later aan zijn carnet de route toege
voegd.
27) Weer een latere toevoeging aan het carnet: „Ik heb zijn graf teruggevonden op
het militaire kerkhof te Kapelle (Beveland)".
28) Dan volgt het Stuka bombardement, beschreven in ons eerste artikel. Wel kunnen
we nog de namen toevoegen van de soldaten die - behalve de zwaargetroffen
Lt.Kol. Moslard - in Steenbergen gewond werden. Het waren de Brigadier Vételé
en de „cavaliers" (cavaleristen) Leroux, Martin, Amouret, Laurent.
58
Maar de 9.Pz.-Div. doet dit niet. Wat is er nl. gebeurd? Op 13 meijworden dti9.fe-
Div de 254 I D. en onderdelen der Korpstroepen onder bevel van het XXXIX..AK ge
plaatst! Dat is het legerkorps onder General-Leutnant Schmidt, die voor de Maasbrug
te Rotterdam-Noord lag, en door Hollandse tegenstand moeite had over deze brug te
trekken De 9.Pz.-Div. gaat niet, al was het ook maar met een of ander onderdeel erv
naar Bergen op Zoom, maar naar het Noorden, naar Rotterdam 29). In onze gedachten
kunnen wij nu dus „afscheid nemen" van deze divisie.
Een ogenblik was het ook nog niet zeker of de 256.I.D., die via St-Oedenrode 12 me.),
Oirschot (13 mei 10 uur), Baarle Nassau (13 mei) tot de linie Ossendrecht-Ka mthout-
Hoogstraten was opgetrokken (13 mei 22.35 uur), naar de kust moest doorstoten of
tegen Antwerpen zou worden ingezet. Weldra zou tot het laatste worden besloten
We^ullefons thans gaan bezighouden met de afdeling die via West-Brabant Zeeland
moest veroveren, nl. de SS-V-Div. (Gruppe Hausser). Het lastige is dat de Knegsbefehle,
Tagesmeldungen en Kriegstagebücher de drie regimenten, waaruit de divisie was ge
vormd, samenvatten onder de naam „SS-V-Div.". Uit andere aanwijzingen hebben we
echter wel kunnen opmaken welke routes de afzonderlijke regimenten hebben gevolgd.
Het Regiment ,Der Führer" werd in het begin van de veldtocht tegen Holland onder
bevel van de 207.LD. voor de aanval op de Grebbeberg ingezet. Het Regiment „Ger-
mania" trok achter de Zuidelijke colonne (richting Tilburg-Breda-Roosendaal) van de
9 Pz -Div aan en ging via Alphen (13 mei) naar Baarle Nassau (13 mei), gevolgd door
de 256 I D Daarna moest het Zundert bereiken. Op 14 mei stoot het regiment, dat op
dracht heeft gekregen, de linkervleugel van het leger tegen Antwerpen te beveiligen,
op het Franse 92e R.l. bij Achterbroek. De Fransen worden daar verdreven en dan
woedt de slag verder bij Wuustwezel, aan welke gevechten ook de 256e I.D. deel
neemt 30). (Daarna gaat het verder in de richting Antwerpen).
De weg van het Regiment „Deutschland" leidde westwaarts. Nadat het gros der SS-
V-Div. (dus inclusief het Regiment „Deutschland") zich op 13 mei tegen 22.00 uur ver
zameld heeft aan de straatweg ten Noorden en ten Zuiden van Rijsbergen kon3e" er
orders die duidelijk bestemd zijn voor die onderdelen welke de „kust" (o.a. rond Ber
gen op Zoom) en Walcheren in bezit moeten nemen d.w.z. het Regiment „Deutsch
land". Op 13 mei te 22.35 uur maakt het KHQ, in Oisterwijk geïnstalleerd, aan het AOK
18 de plannen bekend voor de 14.5. Deze luiden o.a.:
„Inbezitneming van het eiland Walcheren door onderdelen van de SS-V-Div."
en „Zuivering van het gebied ten Noorden van de lijn Breda-Bergen op Zoom
Op dezelfde dag komt er ook een uitgebreide korpsorder van Generaal Wodrich, waar
in de SS-V-Div. bevel krijgt tot de linie Ossendrecht-Kalmthout te komen. „De massa
der Divisie bereikt het gebied Noordelijk van de algemene linie Woensdrecht-Achter-
broek De Divisie stelt zich verder in het bezit van het eiland Walcheren. - Het
scheepsverkeer op de Westerschelde moet door artillerie uit de streek van Ossen-
drecht en in overeenstemming met het oprukken op het eiland Walcheren verhinderd
worden. Een batterij II./AR 54 (s.F.H.) wordt ter beschikking van de Divisie gesteld, en
zal tegen 14 uur over Roosendaal naar Bergen op Zoom aangevoerd worden (door Art.
Kdr 113) - Verkenningsechelon 4(H)/21 verkent het gebied Willemstad-Bergen op
29) Wel zijn er, zoals we gezien hebben, enkele pantserwagens ter dekking van de
zuidflank naar Standaardbuiten en Oudenbosch gestuurd.
3°) Interessante bijzonderheden over deze gevechten vindt men op de blz. 44-49 van
het artikel van de Heer Robert Havermans, getiteld „Het vijfdaagse avontuur van
het Franse Vlle leger in de Kempen en Noordbrabant in Mei 1940", verschenen in
Calmpthoutania, 25e jaargang, 1973, Nr. 1.
59
