tout signe distinctif", werd hij, kort nadat vanuit het centrum van de stad geweer schoten op een post waren gelost, ernstig gewond aan het hoofd, „et par erreur, par une rafale F.M." (Fusil-Mitrailleur) 24). Kapitein Pacaud zelf schrijft in zijn rap port dat hij naar de commandopost ging op verzoek van Kapitein Bayard, die om versterking met een pantserwagen had gevraagd. „Ik begaf me naar de barricade bij het station met het doel van Commandant Michon dit voertuig te verkrijgen, hopende aldus infiltraties tussen Bayard en hem te kunnen vermijden. De vijand had daar reeds een omtrekkende beweging gemaakt en ik werd ontvangen door een mitrailleur-salvo, ik denk uit de naburige ramen. Een kogel gaat dwars door mijn hoofd, door het linkeroog er uitkomend. Door Hollandse burgers naar het ziekenhuis gebracht, werd ik daar de volgende dag 15 mei gevangen genomen. Op een uur in de avond dat ik niet nauwkeurig kan bepalen, daar ik nog onder de uitwerking van de chloroform was, is de Dokter-Kapitein Guiguet me komen halen (tegen 20 uur). Hij deelde mij de beslissing van Commandant Michon mede, een aftocht te pro beren, „par la mer", met achterlating van de voertuigen. Voor mij was er ongelukki gerwijze geen sprake van te voet te vertrekken". Later heeft Kapitein Pacaud ver- kiaard dat het inderdaad een Franse kogel was, die hem geroffen heeft. Het ge beurde in de Stationsstraat, tegenover de plaats waar nu V D is. De Hollanders die hem naar het ziekenhuis brachten, waren leden van de Geneeskundige Dienst Lucht bescherming Burgerbevolking, en handelden in opdracht van het Hoofd van deze dienst, Dokter C. E. Leman, die na het ongeluk onmiddellijk ter plaatse was. Die zelfde avond waren de Duitsers meester van de stad en eisten de Franse gewonde militairen op om hen naar elders te vervoeren. Dokter Leman weigerde, wat de heer Pacaud betreft, toestemming tot transport omdat de heer Pacaud direct geopereerd moest worden. Toen de Duitse officier hier niet op in wilde gaan, eiste Dokter Leman een getekende verklaring, zeggende dat dan de Duitsers de verantwoordelijkheid voor het lot van de Franse officier hadden te aanvaarden. Daar ze dit niet wilden, lieten ze de heer Pacaud voorlopig ongemoeid en deze werd in het ziekenhuis ge opereerd. De operatie (het linkeroog moest worden weggenomen) werd op bekwame wijze uitgevoerd door de oogarts Dr. P. Haverkorn van Rijsewijk. Over de operatie en de behandeling in het ziekenhuis heeft de heer Pacaud zich altijd zeer lovend uit gelaten. De Duitsers wilden hem zo spoedig mogelijk naar een gevangenkamp sturen, maar de ziekenhuis-leiding wist dit nog 14 dagen uit te stellen door steeds te verklaren dat „vervoer nog niet mogelijk was". De heer Pacaud was niettemin zeer gedeprimeerd. In het ziekenhuis lag toen een broer van mevr. E. Suykerbuyk-Cockx. Zij was in België op een Franse kostschool geweest, en Zuster Koeken (wereldlijk verpleeg ster, afkomstig uit Tilburg) vroeg haar of zij de Fransman wat kon opbeuren. De non nen hielden de Duitse wachten met koffie bezig en als er geen Duitser in de buurt was, liet Zuster Koeken mevr. Suykerbuyk binnen. Zij heeft bijna iedere dag de zwaar gewonde kapitein opgezocht en moed ingesproken tot op het ogenblik dat hij ver voerd werd naar 's-Hertogenbosch 25). 24) Rapport van Commandant Michon. Wij hebben reeds de nadruk gelegd op de onvolkomen uitrusting van de G R. 12. Sommige auto s waren niet eens grijs geschilderd, volgens Luite nant de Montalembert. 25) Later volgde briefwisseling en een persoonlijk bezoek van de heer en me vrouw Suykerbuyk aan Kapitein Pacaud te Parijs. Deze, die reserve-officier was, werd oktober 1940 als „grand blessé de guerre" uit het krijgsgevangen kamp vrijgelaten en hervatte zijn plaats in de Franse burgermaatschappij. 150 Wat de nieuwe commandopost betreft van Commandant Michon, deze werd niet in een huis gevestigd. „Dehors", antwoordde de Generaal ons op een desbetreffende, later gestelde vraag. Buiten, in het Volkspark, bij de vijver en de Jan van As-bank, waar de soldaten zich hadden ingegraven. Een Duitse gevechtswagen, gestationneerd op een weg „ouest-est en bordure du pare" (Moerstraatsebaan), schoot op de hui zen bij de spoorwegovergang, (Bredasestraat), waar Commandant Michon de gra naten zag inslaan. Zijn mannen hebben de Duitse gevechtswagen met hun vuur ver nietigd 26). In de middaguren vlogen in scheervlucht drie Franse vliegtuigen over de stellingen. Kapitein Bayard liet rode vuurpijlen afsteken, maar ze werden niet opgemerkt. La ter vernam hij dat de vliegtuigen behoorden tot de jachtgroep 3/1 Morane 406. Vol gens mededeling van Luitenant de Montalembert rapporteerden de vliegtuigen dat er geen Fransen waren in Bergen op Zoom Post Noord De rustige ogenblikken aan de Post Halsterseweg zijn inmiddels verstreken. De Fransen horen hoe de Duitsers in de huizen tegenover hun stelling muren door hakken en tegen 14 uur wordt het gevecht hervat. Zware Duitse mitrailleurs en „Minenwerfer" (mortieren) bestoken de weg bij de Noordelijke commandopost (ge vestigd in de Ambachtschool). Geantwoord wordt met een 60 mm mortier, dat zijn vuur richt op de plaats waar verondersteld wordt dat de Duitse mortieren zich be vinden. Twintig granaten worden afgeschoten onder leiding van Brigadier Gi- bault 27). Een bewijs voor het feit dat de vrees voor als burgers verklede Duitsers niet onge grond was, levert ons het volgende relaas van de heer Groo „Het was vast en zeker een Duitse soldaat die uit een huis kwam, een melkbus dra gend. Hij ging naar „Ie csnal" (de Zoom) in onze richting. Ik veronderstelde dat hij een goede zwemmer moest zijn en dat hij ons uit onze positie moest verdrijven door granaten te gooien. Want vóór dat die man aan de kant van het kanaal kwam, heeft een van onze mitrailleurschutters hem neergeschoten, en inderdaad bevon den zich in de omgevallen bus granaten. Enige minuten later werden onze posities aangevallen door vlammenwerpers. Schoten kwamen uit de laatste huizen links (d.w.z. tegenover ons). „J'ai alors riposté a tir de mortier lequel j'avais emprunté a un autre groupe de combat et après quelques coups d'obus Ie calme était revenu". Tegen 17 uur rapporteert Luitenant Sénesse dat de muren van de huizen waar zijn Fusils-Mitrailleurs zijn geïnstalleerd (o.a. in het huis van de Directeur van de Am bachtschool, nu wijlen de heer Huijsmans), doorboord werden door kogels van zware Duitse mitrailleurs. Ook de „Minenwerfer" worden weer actfef. Luitenant Chalier begeeft zich naar de commandopost van Commandant Michon om hem het plan van Kapitein Bayard mede te delen proberen om te 20 uur een doortocht te forceren naar het Zuiden in de richting van Antwerpen. Commandant Michon weigert. Post Oost en stelling Halsterseweg Om 18 uur gaat Kapitein Bayard persoonlijk in een gevechtswagen naar de Hoofd commandopost, maar hij vindt de stelling daar verlaten beschadigde huizen en 26) Mondelinge mededeling van Generaal Michon. 27) Schutter was Maréchal des logis Boeulslen. 151

Periodieken

De Waterschans | 1968 | | pagina 79