ik
Wie was Henri Fredericus Antheunis
1842-1917
H. F. ANTHEUNIS. 1842- 1917
Bergs beeldhouwer.
Alle studies, sedert 1886 over de Wouwse koorbanken verschenen, maken melding
van de Bergse beeldhouwer. Niet altijd wordt hij met name genoemd. Zo spreekt
de catalogus van de expositie „Europaïsche Barockplastik am Niederrhein", op blz.
320, betreffende het ontbrekende beeld, ,,eine befand sich in 1886 in Privatbesitz".
Op deze tentoonstelling, gehouden te Düsseldorff van 4 mei tot 20 juni 1971, waren
drie beeldhouwwerken uit de kerk van Wouw geëxposeerd.
Tot op heden werd over deze Bergenaar niet gepubliceerd. Wij menen echter dat
het van nut kan zijn deze boeiende persoonlijkheid aan het duister der vergetelheid
te ontrukken.
184
Henri Fredericus Antheunis werd 1842 te Bergen op Zoom geboren. Hij was de
tweede zoon uit een gezin van zes kinderen. Zijn vader was Petrus Johannes An
theunis (1810-1886), gehuwd met Anna Janssensl) (1803-1881). Het gezin Antheu
nis woonde in de Engelsestraat, waar vader Piet het beroep van stoeldraayer uit
oefende Een stoeldraaier is een ambachtsman, die uit gedraaid hout stoelen maak
te. Doorgaans waren het fi|nzinnige vaklieden met een sterk ontwikkeld vormge
voel. Vader Piet Antheunis beheerste, behalve het houtdraaien, ook de techniek van
het ivoordraaien naaldenkokertjes, lakstempelhandvaten, messenheften, sierknop-
pen voor allerhand meubilair etc. En niet te vergeten biljartballen. Omstreeks 1840
werd het stoeldraaien uitgeoefend aan een draaibank welke met de voet werd aan
gedreven. (Vergelijk de „scharesliep", waar middels een pedaal de aswenteling
wordt verkregen). Een aardige kijk op de werkplaats van de stoeldraaier geeft Jan
Luycken in „Het Menschelijk Bedryf". (Zie afb. 54).
De ambachtslieden uit het begin der 19e eeuw waren mannen met kunstzin. De
vormgeving werd gedacht en ontworpen vanuit de handen. Een goed stoeldraaier
was ook bedreven in het maken van houtsnijwerk aan meubilair. De jonge Henri
Antheunis zag zijn vader aan het werk. De gaafheid en schoonheid van het werk,
dat uit de handen van zijn vader voortkwam, werden een onverbrekelijk deel van
zijn wezen.
Het zien ontstaan van mooie dingen scherpt de waarneming.
NAAR ANTWERPEN 2).
Wanneer Henri zeventien jaar is, vertrekt hij naar Antwerpen om zich aan de Aca
démie Royale des Beaux Arts te laten inschrijven bij de opleiding voor beeldhouwer.
Op 28 november 1859, verlaat hij zijn geboortestad en neemt zijn intrek Sint Jacobs-
markt no. 8. Hij staat van 1859 tot en met 1864 als leerling vermeld. Tijdens de
eerste drie jaren ontvangt hij lessen van Van Hooi en M. Dujardin. Van Hoo! doceert
de modeiage of het boetseren naar pleistermodel, speciaal de kop. Dujardin gaf
onderricht in de verhoudingen van het menselijk lichaam. Vervolgens komt hij in de
hogere opleiding waar de bekende beeldhouwer M. J. Geefs bas-relief" en volledige
anatomie doceert.
Ik heb trachten na te gaan of deze artiest M. J. Geefs dezelfde man is, die in 1832-
1838 de plaatsing van de koorbanken te Wouw verzorgde. Er waren namelijk zeven
gebroeders Geefs, allen werkzaam als beeldhouwer en architect. Waarschijnlijk is
M. J. Geefs dezelfde, die het Rubens standbeeld op de Groenplaats te Antwerpen
maakte en ook de geestelijke vader van het ruiterstandbeeld van Leopold I. Zijn
bijnaam was de Belgische Thorwaldsen" 3). Antheunis mag zich gelukkig prijzen
van dergelijke bekwame artisten les te hebben ontvangen. Bijzonder interessant is,
dat te Antwerpen het vak expressie als een zelfstandig vak werd gedoceerd. De man
die dit voor zijn rekening nam was M. J. Verschaeren. Als eerste van de klas op
dit gebied staat H. F. Antheunis vermeld tijdens het studiejaar 1862-'63. Maar in het
jaar daarop komt hij op de vijfde plaats. November '64 verlaat hij de Antwerpse Aca
demie en vertrekt naar Elsene.
185
