6.
HET HERSTEL Ei? DE RESTAURATIE VAN DE SINT-GERTRTJDISKERK.
Een korte schets te geven van de huidige stand van
zaken bij de herstel- en restauratiewerkzaamheden aan
de St,-Gertradiskerk is minder eenvoudig, dan een soort
gelijke over, bijvoorbeeld het Markiezenhof-komplex. Dat
komt vooral vanwege de onderverdeling van het Markie
zenhof in bouwlichamen en ruimten, terwijl de St.-Ger-
trudiskerk hoegenaamd niet is onderverdeeld. Toch zal
ik trachten het te doen en ik hoop in de naaste toe
komst nog enkele overzichten eraan toe te voegen.
De veelbewogen bouwgeschiedenis van dit interessante
kerkgebouw werd in april 1972 aangevuld met een brand,
waarvan de oorzaak niet werd achterhaald, ondanks
uitgebreid en nauwkeurig onderzoek.
Thans zijn de werknemers van de hoofdaannemer bezig
een aangenamer stuk geschiedenis eraan toe te voegen.
Onlangs werd n.l. begonnen met boven het koorgedeelte
nieuwe en vooraf vervaardigde, eiken muurplaten en
kapspanten te plaatsen. De uit 1751/52 daterende kap-
kenstruktie, die in 1972 is verbrand, bestond in hoofd
zaak uit grenehout. Omdat het niet mogelijk was, om
grenehout te bemachtigen in afmetingen en kwaliteit
als verbrand in 1972, werd voor Frans eiken gekozen,
wat nog wel in 'n redelijke kwaliteit en de benodigde
afmetingen verkrijgbaar is en van oudsher een veelvul
dig toegepast soort timmerhout is. Het werkplan is er
thans op gericht, om v<5<5r eind 1975 een groot deel van
de koorkap-konstruktie met inbegrip van de daksporen
en de vuren bebording klaar te krijgen. We moeten alleen
maar 'n beetje behoorlijk weer hebben, om dit kapwerk,
waarvan de nok komt te liggen op 24,2 meter boven de
kerkvloer, met de goot op 15,5 meter, te kunnen klaren.
De vorm van deze kap zal grotendeels identiek worden
aan die van vóór de laatste brand. We bezitten geluk
kig goede, gedetailleerde opmetingstekeningen en vele
7.
foto's van de gehele kerk, gemaakt tussen 1968 en
1972. Bovendien beschikken we over een 25-tal foto's
van de nog bestaande, originele tekeningen uit 1750/52,
gemaakt door David van Stolk x -houtkoper en archi-
tekt te Rotterdam en Dirk Dijckerhoff- mr. timmerman
en architekt -, betreffende de verschillende herbouw
plannen voor de Sint Gertrudiskerk, alsook van de in
1751/52 uitgevoerde kaptekeningen, kompleet met hout
afmetingen, e.d. Slechts konstruktief en in afwerking
zullen verbeteringen worden aangebracht.
Het zal inmiddels opgevallen zijn, dat een gedeelte
van de oostwand (gelegen aan de vroegere Thaliatuin)
reeds uit de steigers is gekomen en dat boven de grote,
uit geprofileerde ledesteen-blokken samengestelde
spitsbogen, een geleding is aangebracht, gehouwen uit
Belgische hardsteen.
Deze oostwand was in oorsprong geen buitengevel,
doch het benedendeel van de westelijke binnenwand van
het middenschip van het nimmer voltooide driebeukig
transept van het z.g. "nieuwe werck". De sloop van de
overblijfselen van dat "nieuwe werck" was omstreeks
1700 zo goed als voltooid. De overgebleven en nog be
staande westbeuk van dat grote transept gaat thans
verder door de geschiedenis onder de naam van:
2de transept.
Tijdens de restauratiewerkzaamheden kon met zekerheid
worden vastgesteld, dat de bouw van het westelijk ge
deelte van het grote transept in 1545 zeker tot op ba
sement-hoogte was gevorderd. Wanneer men het inwen
dige van het 2de transept bekijkt, ziet men dat de wan
den geleed zijn, in tegenstelling tot die van de oudere
kerk. Resten van die geleding zijn ook nog aanwezig
en waarneembaar tegen de, als steunbeer fungerende,
.muurdelen aan de beide einden van de oostwand. Ook
werden restanten daarvan aangetroffen boven de grote
spitsbogen, waar de aanschouwer nu de hardstenen geledin
gen ziet. Overeenkomstig de aanwezige restanten had dit
steenhouwwerk eigenlijk uitgevoerd moeten worden in