©O O O O O O O O 14 schapen. Geen enkele stad van 15.000 inwoners heeft zo'n schitterende wandelgelegenheid. De stadsgrachten werden vroeger van water voorzien door een riviertje: De Zoom. Bergen ligt dus aan of op de Zoom. Toen ze haar wapen spreuk ontwierp, is ze met deze woorden gaan spelen; want "op Zoom" kan men vrij in het Latijn vertalen met "supersum", wat "ik overleef" of "ik bedwing"., bete kent vandaar het mooie en trotse devies "Mille peri— culis supersum"oftewel "Ik heb duizend gevaren over wonnen" Bergen op Zoom is voor meer dan twee-derde deel ka tholiek. Toch hebben de protestanten de grote kerk, een van de mooiste in Holland, in stand gehouden; wel hebben ze het gebouw geschikt gemaakt voor hun kleine aantallen gelovigen, door het in tweeën te delen, en er zo twee calvinistische groeperingen met hun eigen preekruimten en eigen vertrekken voor de pastores in onder te brengen. De katholieken hebben een ruime kerk, die dateert uit de 17e eeuw. Wat sttfl betreft is ze bescheiden, maar ze is rijk aan marmerdecoraties en beschilderingen. p?ar grootste sierraad echter vormt de massa gelovigen, die haar op zondag vult en die uitgolft over het ruime voorplein. Onverschilligheid in zake godsdienst is de Bergse katholieken vreemd. Enkele jaren geleden heeft de Commissie voor Schone Kunsten een prinselijk grafmonument uit de 15-de eeuw, dat zich in de calvinistische tempel bevindt, geres taureerd. De rijks-architect heeft het oude beeld van de Heilige Maagd in dat monument teruggeplaatst. Lange 15 tijd hebben de verontwaardigde calvinisten het onder een doek verborgen gehouden, maar onlangs hebben ze toch maar besloten het beeld, weer het daglicht te laten zien. De lutheranen maken ook van een oude fran ciscaanse kapel gebruik. De katholieken hebben enkele uitmuntende instellingen tot hun beschikking, zoals scholen van Broeders en Zusters, een ziekenhuis en weeshuis en een verenigings gebouw voor arbeiders. V/at kunstzinnige gebouwen betreft, heeft Bergen op Zoom, naast de door de calvinisten verknoeide Grote Kerk, een merkwaardige kazerne in de gothische stijl van de 15de eeuw en een stadhuis in de trant van de Vlaamse renaissance uit de 17de eeuw. De pastorie kan men gerust een museum noemen; ze bezit meerdere schilderstukken uit de school van Rubens en van Van Dijck, een Teniers, een Van Ostade en vooral zes aller aardigste panelen met bloemen en vruchten, geschil derd door Fréderics, die met die van Breughel en die van Van Huysum zouden kunnen wedijveren. De Hollanders genieten van bloemen, zowel van die op schilderijen, als van die in tuinen. Net zoals in zoveel andere gebieden gaan in Holland

Periodieken

De Waterschans | 1976 | | pagina 8