PRINSEN VAN AUVERGNE IN BERGEN GP ZOOM. Hoe kwamen de AuveTgnes te Bergen op Zoom? Na de vrede van Munster (l648)is de wettige erfgename van de mar kiezen van Bergen op Zoom, weer in het Bezit van stad en land gekomen. Deze markiezin was tevens geboren gravin van 's—Heerenbergh in Gelderland, en heette derhalve Maria Elisabeth II van den Bergh. Te 1s-Hee- renbergh had zij maar kort geregeerd en moest tenslotte het veld ruimen voor andere familieleden. Het was dus maar goed voor haar positie, dat zij 3ergen op Zoom in bezit kon nemen. Uit haar (overigens weinig gelukkige) huwelijk met Eitel Fritz, een berooide prins uit het huis van Hohenzollern, had zij één dochter, Henriëtte Francisca, die in 1662 huwde met Frederik Maurits de la Tour d'Auvergne, een franse veldheer. Toen Maria Elisabeth in 1671 overleed, kwam Bergen op Zoom dus rechtens aan haar dochter toe, maar het volgende jaar brak een oorlog met Frankrijk uit. Daar de markies gemaal aan de zijde van de vijand diende, gaf men het markiezaat voor de tijd van de oorlog aan prins Willem III van Oranje. Bij de vrede van Nijmegen in I678 kreeg de markiezin haar rechten terug: pas in 1681 kon zij te Bergen op Zoom gehuldigd worden. Zeven jaar nadien was het weer mis: opnieuw verloor de markiezin haar macht ten gunste van de prins van Oranje en pas in 1697 (vrede van Rijswijk) kwam zij in Bergen op Zoom terug. Het jaar daarop overleed zij in de mar- kiezenstad. Van haar vier zoons bleven er drie onge trouwd: Emanuel Maurits, die in 1702 te Bergen op Zoom overleed; Hendrik Oswald, die als geestelijke het bracht tot de rang van kardinaal-aartsbisschop van Vienne (Zuid-Frankrijk) en Frederik Constantjjn, eveneens gees telijke en bezitter van rijke ambten, zoals kannunik te Straatsburg en proost te Luik, Hun geestelijke stand belette niet een vrolijk leven te leidenWe komen ze hierna nog tegen, alsmede hun broer Francois Egon, de nieuwe markies, l) 23. FRANCOIS EGON MARKIES Henriëtte Francisca liet dus maar één zoon na, die bestemd was haar op te volgen: Francis Egon, in te genstelling tot zijn vader, graaf Frederik Maurits, nu Prins van Auvergne. Evenals zijn voorouders diende hij aanvankelijk in het Franse leger. Toen in 1701 weer eens een oorlog met Frankrijk uitbrak, begon men de goederen van de markies te vorderen: deze koos echter de sterkste partij en verliet het Franse leger. Hij stelde daarop zijn diensten ter beschikking van de Sta- ten-Generaal, die hem spoedig in het bezit van Bergen op Zoom herstelden. De Hollanders maakten hem in 1704 majoor-generaal van de cavalerie. Als Staats veldheer verwierf hij veel krijgsroem. Niet alleen wist hij een franse verrassing op Bergen op Zoom te voorkomen (1705), maar hij won in 1709 grote verdiensten in de slag bij Malplaquet. Pas in 1707 vond hij tijd om zich als mar kies te laten huldigen en om te trouwen met Maria Anna van Arenberg en Aarschot. De plechtigheid vond te Ant werpen plaats. Men beweert dat de oom van de markies, de kardinaal de Bouillon, dit huwelijk had "georgani seerd". In ieder geval behoorde de bruid tot de hoog ste adel van de Zuidelijke Nederlanden. Hun enige doch ter en erfgename Marie Henriëtte is in 1708 te Bergen op Zoom geboren. 2) Twee jaar nadien overleed Francois Egon, zodat zijn persoonlijke regering te Bergen op Zoom vrij kort moet zijn geweest. Juist in die jaren (1707- 1710) liet hij de vleugel, waarin zich de woonvertrekken bevonden, opnieuw inrichten en verbouwen. DE TÜINVLSUGEL GEBOUWD, 1709. Het markiezenhof moet voor een grand seigneur van die tijd weinig aantrekkelijks hebben gehad. Tegen de gevel van het woonverblijf stond (naar alle waarschijnlijkheid) de oude huiskapel aangebouwd, die de toch al van schaars

Periodieken

De Waterschans | 1980 | | pagina 13