MEDEDELINGEN OPGRAVING IN DE ZUIDMOLENSTRAAT door Louis Weijs LEZINGEN EN EXCURSIES. Het bestuur heeft voor de eerste maanden van 1984 wederom een drietal sprekers be reid gevonden een lezing voor onze kringleden te verzorgen. U gelieve hiervan goede nota te nemen (s.v.p. in Uw agenda of kalender noteren!) daar door de hoge kosten wij U geen herinneringen kunnen toezenden. WOENSDAG 18 JANUARI 1984: "DE OPGRAVINGEN IN DE ZUIDMOLENSTRAAT" Lezing door de heer L. Weys, bestuurslid van de archeologische werkgroep "De Scherminckel" te Bergen op Zoom, over het opgravingsproject dat medio 1983 is uit gevoerd door de leden van deze werkgroep in de Zuidmolenstraat te Bergen op Zoom. Bij deze opgravingen werden de tot nu toe oudste bebouwingssporen aange troffen in onze Markiezenstad. Voor verdere gegevens zie het artikeltje in deze Water schans. Aanvang van deze lezing 20.00 uur. Hotel "De Draak" Grote Markt, Bergen op Zoom. Einde lezing +22.15 uur. WOENSDAG 15 FEBRUARI 1984: "DRIE DUIZEND JAAR VASTENAVOND EN DIE VAN DEZE TIJD". Deze lezing wordt verzorgd door de archivaris van de stichting Vastenavond uit het Krabbegat de oud-secretaris de heer W. Besling. Tijdens deze lezing zal de spreker behandelen de oudste vormen van wat nu de vastenavondviering heet tot aan de middeleeuwen, hij zal dan een grote sprong maken naar de vieringen van na 1945 tot heden, (de tussenliggende periode is reeds behandeld in de door onze kring uitgege ven monografie "De Bergse vastenavond voor 1940"). De heer Besling zal ook enkele films vertonen over de vastenavondvieringen in het Krabbegat. Door het vertonen van deze films kan deze avond iets later dan gebruikelijk aflopen. Aanvang wederom te 20.00 uur in Hotel "De Draak" Grote Markt, Bergen op Zoom. Zie ook het introductieartikeltje in deze Waterschans van de hand van de heer Bes ling. WOENSDAG 21 MAART 1984: "HOEDEN EN DE MAKER IN DE LOOP DER EEUWEN". Lezing door de heer Jan Spoorenberg jr. uit Eindhoven, telg uit een roemrijk geslacht van hoedenmakers uit Brabant. De heer Spoorenberg is thans werkzaam als archief beambte bij het gemeente-archief te Eindhoven en bestuurslid van de heemkunde kring "Kempenland". Op deze lezing zal behandeld worden het ontstaan van de hoed en de gebruiksmogelijkheid. U zult versteld staan hoeveel handelingen er verricht moeten worden voor de hoed een echte hoed is. Ook varianten worden behandeld zoals het ontstaan van de hoge hoed en de ministerssteek. Zie ook de inleiding op de ze lezing in dit nummer. Hotel "De Draak" Grote Markt te Bergen op Zoom, aanvang 20.00 uur, einde 22.25 uur. ZONDAG 25 MAART 1984 12.00 UUR (PUNT VAN VERZAMELEN: ZUIDZIJDE HAVEN 129-131) Mini-excursie naar de panden "Het Markschip op den Haag" en het pand genaamd "Amsterdam" Zuidzijde Haven 129 en 131 (voorheen café "de Beurs"). Onder leiding van de restauratie-architect de heer Jan Weyts jr. worden deze panden van de stich ting Stadsherstel bezocht. Tijdens deze excursie kan men goed de oude bouwfrag- menten zien van deze eertijds beeldbepalende panden aan de haven van Bergen op 2 Zoom. liet is mogelijk aat nog een ander gerestaureerd pand op de haven bezocht kan worden, mocht dit zo zijn dan merken de deelnemers aan deze mini-excursie het automatisch. Zie voor verdere gegevens over deze panden het artikel in deze Waterschans. In het najaar van 1967 was de bewoner van het pand Potterstraat 22 in zijn tuin aan het werk. Een tuin die zich in die tijd overigens veel verder dan tegenwoordig naar het westen uitstrekte. Om zijn tuinafval, als bladeren en takken, kwijt te raken groef hij een kuiltje en stootte daarbij op wat aardewerkscherven. Zijn nieuwsgierigheid won het van zijn diep ge wortelde luiheid want hij maakte de kuil groter om te kijken of er meer scherven za ten. Via een kennis kwam hij erachter dat er in de Lievevrouwestraat op nr. 45 de werkgroep In den Scherminckel zetelde die zich bezig hield met opgravingen. En toen kreeg zijn luiheid toch de overhand en werd de Scherminckel gevraagd om het werk over te nemen. Bij het daarna volgende onderzoekje bleek dat er restanten in de grond zaten van een oude kelder. Deze kelder was afgebroken en de kuil volgestort met puin, zand en keu kenafval uit de eerste helft van de 17e eeuw. Dit leverde een flink aantal scherven op van bergs en duits aardewerk maar de meest interessante ontdekking zat onder de keldermuur. Het gehele bouwsel bleek te zijn weggezet op een harde zwarte grondlaag, die ook weer een hoeveelheid kleine scherfjes bevatte. Maar nu ging het niet meer om alge meen voorkomend materiaal uit de late middeleeuwen maar om z.g.Pingsdorfaarde- werk uit de 11e of 12e eeuw. Zulk oud materiaal was de werkgroep in Bergen op Zoom nog nooit onder ogen gekomen. Het onderzochte oppervlak was niet groter dan één vierkante meter en conclusies konden dus nauwelijks getrokken worden en mede door de invallende winter werd het onderzoek gestopt en de kuil dichtgegooid. Het huis met tuin veranderde van eigenaar en kwam in handen van de gemeente Ber gen op Zoom, die enige huisjes langs de Zuidmolenstraat sloopte en de vrijgekomen grond samenvoegde met de tuin tot een parkeerplaats. Het huis werd afzonderlijk verkocht aan de huidige eigenaar en medeoprichter van de werkgroep In den Scher minckel. Deze situatie bleef zo tot een paar jaar geleden plannen werden gemaakt om op het parkeerterrein opnieuw een rijtje huizen te bouwen. Jarenlang had de nu stichting ge worden In den Scherminckel op deze gelegenheid gewacht en onmiddellijk werd een brief aan het Gemeentebestuur gericht met het verzoek om een opgraving ter plaatse te mogen doen. Deze toestemming van het Gemeentebestuur en de Stichting Stads herstel werd in het begin van dit jaar verkregen. In mei 1983 was het dan zover dat in samenwerking met de Rijksdienst voor het Oud heidkundig Bodemonderzoek en onder toezicht van de provinciaal archeoloog gestart kon worden met het werk. Eerst werd d.m.v. grondboringen vastgesteld op welke diepten zich de zwarte grond laag bevond. Vervolgens werd met een graafmachine een sleuf gemaakt van twee meter breed en vijftien meter lang. Direct kwamen bekende sporen tevoorschijn die ook al in 1967 gevonden waren. De keldermuren verschenen, maar ook een gegraven afvalput uit de 17e eeuw en een gemetselde put uit de 19e eeuw. Al snel was het no- LLL

Periodieken

De Waterschans | 1983 | | pagina 3