MEDEDELING
TWEE MIDDELEEUWSE MUNTEN GEVONDEN TE
BERGEN OP ZOOM
Bij beschikking van 21 december 1938 werd zijn naam aan de kazerne gegeven. Op dit
moment wordt de kazerne gebruikt door de Rijschool Bergen op Zoom (RSB). Van
wege de omvang van de totale rijschool liggen 2 van de 4 rij-instructiecompagnieën
echter in de Koningin Wilhelminaka'zerne in Ossendrecht. Op de rijschool komen ie
dere twee maanden zo'n 720 nieuwe dienstplichtigen op die, verdeeld over de
vier compagniën, in opleiding worden genomen.
In de zuidwesthoek van de kazerne bevindt zich een DIERENTUIN, die door een kor
poraal, hoofdzakelijk in zijn vrije tijd, wordt bijgehouden. Hoewel oorspronkelijk klein
opgezet, is hij toch tot een bezienswaardigheid uitgegroeid.
Op 7 april 1976 werd opgericht en notarieel vastgelegd de "Stichting Cort Heyligers"
met als doel: "de voortzetting van de militaire traditie van de voormalige kazernes in
de vestingstad Bergen op Zoom, voormalige onderdelen welke gelegerd waren in
Bergen op Zoom, alsmede van het onderdeel gelegerd in de Cort Heyligerskazerne".
Zij tracht dit doel te verwezenlijken door o.m. het aanleggen van een krijgskundige
verzameling op de zolder van een van de legeringsgebouwen. Uit de verschillende pe
riodes liggen hier tastbare herinneringen tentoongesteld, die regelmatig aan groepen
(dienstplichtige) militairen worden getoond.
Zondag 3 juni. Bezoek aan de uitstalruimte v.d. archeologische stichting "In den
Scherminkel" gevangenpoort te Bergen op Zoom.
Voor onze leden en hun introducees geopend van 11.30 tot 14.00 uur. Hier zijn ook de
resultaten te bezichtigen v.d. opgravingen in de Zuid-molenstraat en die welke bij de
reconstructie v.d. Grote Markt gevonden zijn.
IN DEN SCHERMINCKEL
Op 3 juni is er een excursie naar de expositieruimte van de archeologische stich
ting In den Scherminckel. De in het poortgebouw geëxposeerde kollektie is
grotendeels eigendom van deze in 1971 opgerichte stichting, die zich oudheid
kundig onderzoek in ruime zin ten doel stelt. In de kollektie zijn twee afdelingen te
onderscheiden. Ten eerste is dat een doorsnede van het inde huishoudens van de
15de tot de 19de eeuw in gebruik zijnde stenen en glazen vaatwerk. De
voorwerpen zijn zoveel mogelijk geordend naar de vindplaats. Er is een keur aan
grapen of kookpotten, steelpannen, schalen, borden, kommen, lampjes, glazen,
flessen e.d. tezien. Speciale aandacht verdient de tegen de westwand opgestelde
kollektie, afkomstig uit de afvalput van de huizen "de Scherminckel" en "de
Draeck", waarbij zich vele fraai versierde voorwerpen bevinden. Ook zijn hier
recente vondsten uit de Zuidmolenstraat te zien. De tweede afdeling wordt
gevormd door de misbaksels, gevonden in de restanten van diverse vroeger in het
Havenkwartier aanwezige pottenbakkerijen. Misbaksels zijn de voorwerpen, die
tijdens het bakproces in de potoven schade opliepen, bijvoorbeeld door scheur
vorming, en daardoor onverkoopbaar werden. Deze nooit gebruikte voorwerpen
geven een beeld van de produktie van de vroegere pottenbakkerijen "de Drie
Klokskens", "de Kat" en "Cronenburg". In de vitrine zijn diverse kleinoden uit de
pottenbakkerij te zien zoals proenen, mallen en een schraapmes.
4
door Louis Weijs
Tijdens de opgraving door de Stichting In den Scherminckel aan de Zuidmolenstraat
in de zomer van 1983 was het één van de grote vragen om een datering te vinden voor
de oudste bewoningslagen.
Toen dan ook op 13 en 26 juni bij het afschaven van het onderste bodemvlak twee
munten werden gevonden, rees de verwachting dat er een oplossing zou worden ge
vonden voor dit dateringsprobleem.
Op het eerste gezicht waren de munten niet meer dan twee bruine geoxideerde me
taalschijfjes met een vaag reliëf. Eén munt was redelijk gaaf, terwijl de tweede gebro
ken was en er bovendien een kwart volledig ontbrak. Beide munten werden op
gestuurd naar het Koninklijk kabinet van munten, penningen en gesneden stenen te
Den Haag. De heer H.W. Jacobi van dit instituut heeft de munten gereinigd en gede
termineerd. 1)
Het gaat om twee gelijke exemplaren van een zilveren penning of denarius. Van de 8e
totde 13e eeuw was dit het enige type munt dat geslagen werd. De waarde ervan be
droeg 1/240 van een karolingisch pond (zilver), in ons gewichtstelsel ongeveer 1,8
kg-
De muntplaats is Keulen, waarbij als jaartallen kunnen gelden de regeringsperi
odes van Otto I (936-973), Otto II (973-983) en Otto III (983-1002). Bovendien
moet rekening gehouden worden met het feit dat deze "Keulse penningen" nog
1 50 jaar later in omloop waren.2) De datering van de grondlaag waarin de vondst
is gedaan ligt dan tussen 940 en 1150. Verder onderzoek vanmetnamede aarde-
werkscherven die ook zijn gevonden kunnen mogelijk een iets nauwkeuriger
periode aanduiden
VOETNOTEN
1) Brief van drs. H.W. Jacobi, directeur Koninklijk kabinet van munten, penningen
en gesneden stenen.
2) Dr. H.E. van Gelder,De nederlandse munten Utrecht/Antwerpen 1966
De voor- en achterzijde van één van de twee gevonden munten.
5