MEDEDELINGEN HET HUIS "DE DRIE CONINGEN". BESTUURSVERKIEZING Tijdens de op 18 april j.l. gehouden jaarvergadering zijn de bestuursleden t.w. de heren J.W.A. van Gastel en E.G.H. Hartel herkozen als bestuurslid van onze kring. De heer van Gastel zal zoals in de vorige periode wederom de penningen beheren, terwijl de heer Hartel in de komende zittingsperiode de dagexcursies zal verzorgen. CONTRIBUTIEVERHOGING. Om o.a. zorg te dragen dat we in 1 987 een waardig gedenkboek ter gelegenheid van de heerlijkheidsfeesten kunnen uitgeven, is de vergadering ermee accoord gegaan om de contributie voor de volgende jaren op f 35,-- per jaar te stellen. LEZINGEN. Op verzoek van vele leden laten wij U nu reeds weten op welke data de lezingen voor het seizoen 1984/1985 gepland zijn. Noteer deze alvast in Uw agenda zodat U met e.v.t. andere afspraken hiermede rekening kunt houden. De spre kers en de te behandelen onderwerpen worden U tijdig bekend gemaakt. Woensdag(avond)1 7 oktober 1984 21 november 1 984 19 december 1 984 16 januari 1 985 6 maart 1 985 STERKE GROEI VAN HET AANTAL LEDEN. Het ledenaantal heeft vanaf 1 978 tot en met 1 981 geschommeld rondde 300. In 1 982 kwam er enige beweging in. Het aantal groeide toen met 22 leden. In 1 983 kwamen er 88 leden bij, zodat de kring op 31 -1 2-1 983 in totaal 41 3 leden telde. In de eerste maanden van dit jaar hebben we de 450 reeds overschreden. Dus de mogelijkheid dat dit jaar het aantal van 500 bereikt wordt, is met Uw steun niet onmogelijk. De leden worden opgewekt om in hun omgeving na te gaan wie er interesse heeft voor de geschiedenis van Stad en Land van Bergen op Zoom. Aanmelden kan bij de penningmeester of de secretaris, waar ook folders met aanmeldings formulieren te verkrijgen zijn Deze folders liggen ook bij de V.V.V., stadswinkel, gemeentemuseum het Markiezenhof en het Gemeente-archief. 34 door: Jan Weyts Het huis, dat thans bekend staat als Hoogstraat 12-14 is ontstaan door de samentrekking van drie middeleeuwse huizen. Op de hoek van de Koningstraat stond een klein huisje. Daarnaast stonden "de Drie Coningen" en "de Roosen boom". Eigenaar van deze samengevoegde huizen was in 1 629 Thomas Bucker. Zijn erfgenamen verkochten het pand in 1734 aan de huurder Jacques Le Jeune, substituut-ontvanger van de verpondingen over Bergen op Zoom (1De koopprijs was f 2.500,-. Bij de beschieting van de stad door de Fransen in 1747 werden de gebouwen zwaar beschadigd. Het schadebedrag, door Le Jeune opgegeven, bedroeg f 6.000,- (2). Bij de toewijzing van de vergoedingen, waarbij hijzelf een belang rijke rol vervulde, kreeg hij 7 4.500,- (3)-. Waarschijnlijk omdat de huizen niet meer te herstellen waren, liet hij door bouwmeester Govert van der Linden te Dordrecht enkele ontwerpen maken voor de herbouw. Diens ontwerpen, waarvan de tekeningen bewaard zijn in het Gemeentearchief van Bergen op Zoom, voorzagen in een grootscheepse herbouw in Lodewijk XV vormen. De bouwkosten daarvan, f 9.497,-, zijn kennelijk te hoog geweest voor Le Jeune. Naar bij de jongste restauratie bleek, is voor een eenvoudiger opzet gekozen, waarbij het achterhuis slechts een i.p.v. twee verdiepingen telde. Van de bebouwing van voor 1747 zijn slechts twee kelders overgebleven, die van het hoekhuis en die van de Roosenboom. De mogelijke kelder van het middelste huis is thans niet gevonden. Enkele dichtgemetselde openingen in de scheidingsmuur met Hoogstraat 10 duiden op een gemeenschappelijke gebruiker voor 1747. De plannen van Van der Linden (fig. 1) voorzagen in een ruime ingangspartij, uitmondend in een centrale koepelkamer. Rechts van de gang lagen de grote voorzaal met een achterkamer, en links de kleine voorzaal met daarachter de keuken, de achteringang en een kantoor. Bij de uitvoering zijn diverse onderdelen anders uitgevoerd (fig. 2 en 3). De voorgevel is bijvoorbeeld uitge voerd met een vooruitspringende middenrisaliet en hoekpilasters (fig. 4) i.p.v. de ontworpen vlakke gevel (fig. 5). De schoorsteen in de grote voorzaal is tegen de achterwand geplaatst in plaats van tegen de zijwand, waardoor de verbinding met de achterkamer veel smaller werd. Interessant is de verschuiving van de as van de koepelkamer. Omdat het grondplan niet rechthoekig was, zoals Van der Linden suggereerde, doch trapeziumvormig, dreigde ten gevolge van de strenge as gang-koepelkamer de achtergevel asymmetrisch te worden. Door de as van de koepelkamer te verschuiven, kwamen wel de toegangsdeuren uit de as van de zaal te liggen, doch werd de achtergevel symmetrisch. De ligging van de keuken is teruggevonden, doch of in de resterende ruimte een kantoor ver wezenlijkt is, kon niet meer vastgesteld worden. Merkwaardig was, dat boven de in de Koningstraat uitkomende gang de oude balklaag volledig ontbrak. Mogelijk is hier in een bouwfase een aparte opgang geweest voor een bovenhuis. Van de interieurs was weinig overgebleven. Alle vertrekken op de begane grond en de voorkamers op de eerste verdieping hebben hun enkelvoudige balken- zolderingen bewaard (balken 1 7x22 cm). De kleine voorzaal is waarschijnlijk vrij snel van een stucplafond voorzien. De sporen aan de daar teruggevonden gestucte Lodewijk XV schoorsteen wijzen daarop. In de tweede helft van de 1 9de eeuw is het huis gesplitst door in de as van de gang tot op de zolder een muur te bouwen. Waarschijnlijk is toen ook het achter huis met een verdieping verhoogd. De koepelkamer is daarbij of kort daarna onherkenbaar gewijzigd. In het linker huis werden de keuken c.a. tot achter kamer verbouwd. In het rechter werd de achterkamer versmald. Zodoende 35

Periodieken

De Waterschans | 1984 | | pagina 3