12 november Geen tijd meer gehad.
Herinnering aan Canadezen, vriendelijk, hartelijk. We are
no boekes. 91
30 Oct. is vader gevallen. Alleen gekneusd. 31 Oct. naar
ziekenhuis. 8 Nov. naar huis.
Brabant ten Z. van Maas is vrij. Veel kerken verwoest. Geen
dorp heeft 'n kerk meer. Stampersgat, Dinteloord, Zeven
bergen, vreselijk. Nu nog na-ongelukken met landmijnen.
Jan en Jos de Schutter gewond. Boënne gedood op terug
weg van vlucht. 92)
Ziekenhuis overvol. 5 patiënten op 40. Salomé vertrokken
na dagenlang verhuis. 8 Nov. geheel er uit. 9 Nov. boven
schoon en 10 Nov. gang en keuken.
10 Nov. 's avonds inkwartiering van Eng. officier; Travers
Sayer, 21 jaar, toont 'n aardig ventje. Gisteren bracht hij
chocola mee, genoten. Is beneden met karton voor 't raam
en gewone wastafel, heeft heerlijke slaapzak. Bets kreeg
soap om z'n spulletjes te wassen. 93)
19 november Vandaag bid en dankdag. Drs. Blom en Militair Gedelegeerde
Houtzager waren op de Markt in de kerk. Vanmiddag eerst
kranslegging op de graven der Canadezen. Later défilé op de
Markt waar ook 'n Engels Generaal was. Onze Tom zong:
Oeranzie Boeven. 94)
26 november Tom is vertrokken. Met 'n heel spijtig gezicht kwam hij 't
gisteravond vertellen. Waarheen? I don't know. We hebben
er zelf ook spijt van, hij gaf geen last en bracht de nodige
variatie.
Vrijdagavond hadden we pannekoekenfuif. Tevoren hadden
we hem gevraagd wanneer hij vroeg thuis was. Iedere keer
antwoordde hij iets van pence. We snapten het niet en ik
vroeg ook niet. Later bleek dat hij zeide: It depends. Tijdens
het maal zei hij zeer voldaan: I burst. Lou stikte haast in z n
pannekoeken. 95)
1 december Vandaag kregen we dankzij de Geallieerden: 60 gram spek
1 knakworst 1 reep chocola, leder gnuifde, 't Was ook erg
lekker.
5 december Als 'n surprise kwam de boodschap: 1 reep chocola, 60 gram
spek, 1 /2 blikje melk, 1 rantsoen wafels, 1 ons reuzel. Overal
blijde gezichten, 't Is 'n echte verrassing. Ook op school was
er niets te verwachten totdat vandaag de Sint in de gedaante
van 'n broeder kwam en voor ieder kind 1 reep chocola, 3
zuurtjes en 'n verrassing. De juffrouw kreeg ook haar portie.
Morgen zanghulde op de Markt voor burgmeester, Houtzager
en St. Nicolaas.96) Wat 'n heel andere sfeer is er nu de Tom
mies er zijn! Op straat kijk je ze aan, groet hen, lacht tegen
hen. Ze laten je op de fiets voorgaan enz. We zijn vrij! In
Holland schiet het niet op evenmin bij Venlo en Roermond.
In 't Saargebied vlot het wel. In meer dan 80 jaar moet het
niet zulk slecht weer geweest zijn. Rivieren die normaal 20
meter breed zijn, zijn nu 60-80 m. breed. Voor de geallieerden
is het 'n strop en onze onbevrijde gebieden zitten er mee te
kijken. Lent moet geëvacueerd zijn naar Z. Frankrijk. Eist
komt naar N. Brabant. 97)
106
In Dinteloord heeft het de vorige week ook weer gespookt. Er
stond geschut opgesteld en nu schoten de moffen terug
vanaf Vlakkee. 9S)
1 7 december Na enige vredige dagen begon het de laatste dagen weer niet
pluis te worden. Het gesnor der vliegende bommen werd
drukker. Vanmorgen c. 4 1/2 uur leek het of 'n boemeltrein
aankwam. Na enige tijd stond de motor stil en enkele se
conden later volgde 'n explosie. Nieuwe sensatie! In de loop
van den dag herhaalde dit spelletje zich enkele malen maar
slechts 2 x was het zeer angstwekkend.
's Avonds c 8 uur kwam Mevr. Gerritsen vertellen dat Duitse
parachutisten achter de Amerikaanse linie waren gedaald
in de buurt van Luxemburg Er was juist 'n Canadees op be
zoek, die we ook van dit heldenfeit in kennis stelden.
24 december De avond voor Kerstmis. In plaats van de blije tevreden vrij
heidsstemming zit er weer de Duitse druk achter. Heel de
week snorden de V1 's er over, niet met dat gesnor van Zon
dag, maar genoeg om er je buik van vol te hebben. De D. zijn
65 KM België ingedrongen. Ze moeten wel tot staan zijn ge
bracht, maar ondertussen. Bij Venlo en Roermond is 't weer
poppenkast Vliegveld Woensdrecht is vandaag gebombar
deerd. (Niet waar: was oefening.)
Vannacht hebben we haast geen oog dicht gedaan, je lag te
schudden in je bed van 't gebombardeer, afweergeschut en
de vliegende bommen. Vanmorgen was 't rustig, maar in den
namiddag begon het weer. Breda heeft 'n bom gehad, 17
doden. Dat wordt nu zalig Kerstmis.
Enfin, onze plechtige Nachtmis gaat door al is het in de kerk
hier tegenover Er is de vorige week ook al 'n mis geweest in
de Gereformeerde Kerk en we hoeven nu niette blijven staan,
maar zijn nu zittend Katholiek.
3 februari Wat is 't weer lang geleden! Toch heb ik veel tijd, want door
kolenschaarste is de school gesloten. We hebben sinds
Kerstmis heel wat kou en sneeuw gehad. Wij vinden het
weer genoeg voor dit jaar, want wintervoeten hebben Bets
en ik. Nou!
91) We are no boekes (waarschijnlijk:) we are no bugs wij zijn niet gek. (Am. dialect)
92) Waarschijnlijk een niet-Bergs familielid van mej. Boënne, Bagijnhofstraat 9.
93) P A.F. Blom, door de Duitsers afgezette burgemeester van Bergen op Zoom.
94) Oranje Boven.
95) It depends het hangt ervan af, I burst ik barst. I don't know ik weet het niet.
96) Maj. J.H. Houtzager, gedelegeerd militair commandant: trad op krachtens verorde
ning van de chef van de staf Militair Gezag.
97) Lent en Eist zijn dorpen in Gelderland.
98) Overflakkee bleef tot het einde van de oorlog bezet gebied.
Het zogenaamde Ardennenoffensief, dat van 16 december 1944 - februari 1945
plaats had in Zuid-België.
107