J. Verbraak 2e FIETSTOCHT DOOR HET MARKIEZAAT DOOR HET LAND VAN ABTEN EN MARKIEZEN Het mag verondersteld wor den dat Bergenaren langza merhand voldoende op de hoogte zijn van het feit dat we volgend jaar herdenken, t.w. dat de heerlijkheid Ber gen 700 jaar geleden ont stond. D.w.z. Gerard van Wezemaal ontving op 30 juli 1287 door verdeling van het land van Breda een deel van de heerlijkheid Wouw en de heerlijkheid Bergen op Zoom. Behalve de stad Ber gen hoorden hiertoe de te genwoordige gemeenten Woensdrecht, Ossendrecht, Huijbergen, Putte en Hal steren. In onze vorige fiets tocht hebben we deze dor pen bezocht, uitgezonderd Halsteren, dat een volgende keer aan de beurt komt. Daarmee was overigens het land van Breda niet in zijn geheel verdeeld. Het z.g. "Gemeyn gemeenschappe lijk door de heren van Breda en Bergen bestuurde) Land" is pas in 1485 verdeeld, waardoor Oud-Gastel, Ou denbosch en Hoeven aan Bergen kwamen. Hierdoor ontstond het "Land van Ab ten en Markiezen", een be naming die gebruikt werd in het gedenkboek bij het 700-jarig bestaan van de ge meente Oud- en Nieuw-Gas- tel in 1975. Het is vooral dit gebied wat in onze 2e fietstocht bezocht wordt. Genoemde plaatsen waren parochies van de Cisterciën zer abdij van Hemiksem, evenals Wouw, dat ook in onze fietstocht betrokken wordt. In 1533 werd door Karei V aan Antonius van Glymes en zijn nakome lingen de titel van markies verleend. Het is ook onge veer vanaf die tijd dat de markiezen zich intensief met de inpolderingen van het noordelijk deel van hun rechtsgebied hebben bezig gehouden, waardoor o.a. Nieuw-Gastel ontstond. Van daar: Land van Abten en Markiezen. Om onze tocht door het Oostkwartier van het Mar- kiezaat wat te completeren, Landschappelijk maken we aldus kennis met het grens gebied van laag gelegen pol derland rond Kruisland, Oud-Gastel en Oudenbosch en de hogere fraai beboste zandgronden rond Hoeven en Rucphen. Ais U belangstelling hebt, raadpleeg dan evenais ik al vast de uitstekende aflever ingen van het Markiezaats- alfabet in de West-Brabant Koerier, geschreven door Willem van Ham. Noteert U in ieder geval Fietstocht door het Oost kwartier van het Markie- zaat. Tijd: 21 september 1986. Vertrek: vanaf 10.00 uur, Plaats: Jeugdherberg Kla vervelden. Afstand: totaal ca. 75 km. Maar schrik vooral niet, er zijn diverse verkortingen mogelijk. Kaart uit 1747 van een deel van het Markiezaat. 700 3AAR HEERLIJKHEID VAN STAD EN LAND VAN BERGEN OP ZOOM Nog slechts enkele maan den en wij zijn in 1987, waarin het op 30 juli 700 jaar geleden is, dat doo'r de dood van Arnoud van Leu ven West-Brabant werd ver deeld tussen Raso van Lie- dekerke en Gerard van We- semaal, welke laatste Ber gen op Zoom en omgeving kreeg toegewezen met de plaatsen Wouw, Ossen drecht en Woensdrecht en waaraan in 1458 nog Oud Gastel, Hoeven en Ouden bosch werden toegevoegd. Het is dus niet zo, dat Ber gen op Zoom 700 jaar be staat, maar de juiste datum dat Bergen Stadsrechten kreeg, ligt niet vast, al zal het waarschijnlijk jaren eerder zijn. Men mag aannemen dat de Scheldeoevers al vroeg be woond waren, al weten we niet zeker, of dit nu de Knotsmannen uit het hui dige Bergse wapen, Bata vieren of Menapieërs waren. De ontwikkeling van de stad kunnen we straks prach tig volgen op de 14 reuze schilderstukken die het echtpaar Martha en Antoon van Meurs thans aan het maken zijn, en die eind dit jaar gereed komen voor de kijkgrage ogen van alle Bergenaren. Vanaf de jaarmarktperiode, via de vestinggeschiedenis en de ontmanteling van deze vesting in 1860 tot de huidige industrieperiode. De positieve groei van de stad kreeg in de 70'er jaren van deze eeuw de nadelige gevolgen te ondergaan van een minder goed ingeschat te toekomstvisie. Beleidsbesluiten om het centrum van de stad te ver leggen naar richting Plein XIII, onvoldoende doordach- po'/S te verkeersplanning in de binnenstad, die telkens leidde tot bijstellingen daarvan met eveneens onvoldoende positief effect, hadden een verloedering van vroeger bloeiende straten tot ge volg. Een aarzelend en ten- dele Middenstand-onkundig beleid bracht steeds meer onzekerheid bij de betref fende ondernemers en hun klanten. Voor zich uitschui ven, 15 jaar lang van be slissingen inzake zalenpro- blemen verergerden de si tuatie. Het is voor Bergen te hopen, dat het stadsbe stuur opnieuw de gehele Bergse situatie wil over zien, alvorens weer deelbe- slissingen te nemen, die weer veel geid kosten en slechts "kurieren am Sym- tom" betekenen zonder re kening te houden met de algemene toestand van de patient. Extra parkeergelegenheden in het Centrum zijn daar voor nodig, daar een verba liseer beleid zonder par keerplaatsen voldoende te hebben alleen maar bete kent: BEZOEKERS WEGJA GEN NAAR ELDERS En de mogelijkheden liggen er Locatie Viila van Has selt, bij Mineurpiein. Locatie Stenen Tuin, waar met een parkeergarage ook een goede, afdoende Schouwburgvoorziening haal baar is Toch zeker als ge- door J.W. van Giels bruik gemaakt wordt van het oude postkantoor en woningen aan de Parade. Een uitdaging voor archi tecten Met een volledige herzien ing van het te dikwijls bij gestelde verkeersplan zijn ai deze parkeervoorzien ingen bereikbaar met be houd van een zo goed als verkeersvrij Centrum Daarnaast is het noodzake lijk met het oog op de te verwachten drukte in 1987 waarbij door de promoti onele activiteiten van de Stichting 700, duizenden gasten naar Bergen worden getrokken, dat er binnen 6 maanden voldoende nieuwe parkeergelegenheid wordt aangegeven: behalve Plein XIII, Rijtuigweg en Kijk in de Pot, die voor een feest vierend publiek goed be reikbaar zijn (desnoods met een 20 min. stadsbusdienst) zullen ook de mogelijkhe den van Gedempte Haven, de beide Bolwerken enz. duidelijk moeten worden aangegeven en bekend ge- maakt in de programma's van de Stichting 700. Pas dan kunnen we in rui me mate profiteren van de effecten, die uitgaan van de promotie van Bergen op Zoom in 1987. Deze een malige injectie van recla me-kracht kan een gunstig tbc Mah^l-isatk li AN1) 1' A N OK i hiEKtiVN or Zoom WITH TUK r'KKNi'ii 1'ami* and Attacks Jiy n/t /Cny/nft'r L7./WX>/.7?/ffcA yji'u -1 •Sfhuil,) 'Nt fit (itvs/d liar/ukf-strif Ouden I' STfiKXf BBRiihAN RoscuJ.il ft,»/-, 26 beZütrktrrï wc OOk IvüCpi~iCn. f ËjC\ Jff <r v" /w frpiL'cö >c O (MM j kj ST 27

Periodieken

De Waterschans | 1986 | | pagina 4