Stad en land van Bergen op Zoom in nieuwe pubiikaties 1985-1987 4 5 DOOR CEES VANWESENBEECK In de laatste aflevering van de jaargang 1986 zijn de nieuwe ver schenen pubiikaties over Bergen op Zoom over 1985 aan bod ge weest. Door het grote aantal bijdragen voor de Waterschans is het er niet meer van gekomen om de lezer een overzicht te geven van de Westbrabantse pubiikaties over 1985 en ook de daarna versche nen artikelen en boeken zijn niet meer vermeld. Plaatsgebrek in dit tijdschrift was de enige reden voor het uitblijven van nieuwe overzich ten. Het is.niet de bedoeling om de inmiddels opgebouwde traditie te verbreken. Met deze bijdrage zullen we de achterstand in één keer inhalen. Alles bij elkaar nemen de nieuw verschenen pubiikaties heel wat ruimte op de boekenplank in. De hausse in de belangstelling voor de geschiedenis van stad en streek is duidelijk nog niet voorbij. Voor Bergen op Zoom is het "heerlijk jaar 1987" een aanleiding geweest voor uit uitgeven van tal van stu dies en bijdragen, sommige van populaire, andere van zuiver we tenschappelijke aard. Bergen op Zoom had echter ook een uitstra ling op het omliggende gebied waar verschillende heemkunde kringen erg aktief zijn en met zeke re regelmaat tijdschriften en boek jes laten verschijnen. De archiefdienst van Bergen op Zoom streeft ernaar om zo volledig mogelijk te verzamelen wat er in de stad en in West Brabant verschijnt. Toch kan het voorkomen dat er een publikatie aan onze aandacht is ontsnapt; niet ieder artikel of ge denkboekje haalt immers de pers. Bij deze wil ik alle verenigingen en instellingen uitnodigen om bij ver schijning van het verenigingsblad of gedenkboekje een exemplaar aan de archiefdienst af te staan - of indien een schenking te kostbaar is - te melden waar een exemplaar te koop is. In het onderstaande overzicht is een tweedeling aangebracht. Aller eerst komen de pubiikaties betref- N op2( fende West-Brabant aan bod. In dit onderdeel worden ook de jaarboe ken en heemkundige tijdschriften besproken. Om het overzicht niet te lang en gortdroog te maken wordt afgezien van een afzonderlij ke bespreking van ieder artikel maar worden de belangrijkste za ken per jaarboek of tijdschrift besproken. De hier genoemde jaarboeken en tijdschriften zijn al len bij de Gemeentelijke Archief dienst ter inzage. In het tweede onderdeel komen de pubiikaties van de afzonderlijke plaatsen aan bod. Ook hier geldt een beperking: alleen de plaatsen in het voormalige Markiezaat van Bergen op Zoom worden bespro ken. A. WEST-BRABANT ALGE MEEN 1985-1987. Boeken De stichting Benego (wat staat voor Belgisch-Nederland Grenso- verleg) gaf in 1986 in samenwer king met de uitgeverij Stadsperio- dieken de eerste Benego-gids uit. Het 72 pagina's tellende boekje geeft informatie over de stichting Benego en over 18 gemeenten in West Brabant en het aangrenzende deel van België. Benegora-leefmilieu. gevestigd te Putte, publiceerde in 1986 een 31 pagina's tellend rapport, gehe ten "Het Buxus-rapport", waarin de resultaten zijn verwerkt van een onderzoek naar de hinder van in dustriële stank rondom het Ant werps havengebied en in Westelijk Noord-Brabant. Over de rivier de Mark verscheen van de hand van D. de Boer, J. van Gurp en W. Reijn, De Mark van oorsprong tot Dintelsas, Zun- dert, 1986, 174 p. Dit boek bevat vele foto's van het stroomgebied van de Mark en Dintel! K. Cijsouw schreef in opdracht van Rijkswaterstaat te Middelburg de tekst voor de brochure: Het wa terbeheer in het Zoommeer, Mid delburg, 1986, 12p., foto's. Bij gelegenheid van de 28ste Brabantse Dag 1985 te Heeze werd een tentoonstelling georgani seerd onder de titel "Brabantse Ge meentewapens en vlaggen, vroe ger en nu"; bij die tentoonstelling verscheen de brochure Brabantse Gemeentewapens, waarvan de tekst werd geschreven door W.A. van Ham. Bij de Walburgpers te Zutphen verscheen het boek Wapens en vlaggen van Noord-Brabant: wa pens en vlaggen van de provincie, gemeenten en waterschappen van de hand van W.A. van Ham, (Zutphen, 1986, 218 p.). Het is het eerste deel in de Reeks publica ties onder auspiciën van het Konin- lijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde. Over de tweede wereldoorlog verschenen in de afgelopen twee jaar weer enkele pubiikaties, die voor West-Brabant van belang zijn. Terry Copp en Robert Vogel zijn de auteurs van Maple Leaf Route: Scheldt, Ontario 1985, 143 p. Dit werk is van belang voor de ge schiedenis van de bevrijding van Woensdrecht, Ossendrecht, Wouw en Bergen op Zoom; Er zijn enige zeldzame foto's van boven genoemde plaatsen opgenomen. Ch. Holst, Fallschirmjager- Regiment 6 "Die ChiU'sche Bande": Kriegstagebuch vom 6 september bis 7 november 1944, Uetze, 1987-43 p. D. van Hoof, Voorvallen met be trekking tot de luchtoorlog 1940- 1945 West-Brabant en Zeeland, Breda (1986) 5 delen, fotokopie. In de serie Bijdragen tot de studie van het Brabants Heem (deel 26) verscheen het boek door J. Renes, West-Brabant: een cultuurhisto risch landschapsoriderzoek, Waal- re, 1985-133 p. met literatuurop gave en kaarten. Bij uitgeverij Het Spectrum ver scheen in 1986 van de hand van C. Vanwesenbeeck, Het Markie zaat van Bergen op Zoom: beeld van een regio op Brabants Westrand, Utrecht, 1986, 168 p., veel foto's in kleur. Bijdragen in jaarboeken en tijdschriften Noordbrabants historisch jaar boek W.A. van Ham schreef in het jaar boek nr. 2 (1985) een artikel onder de titel: Een gewest in opkomst: Bergen op Zoom en omgeving tot 1250. In jaarboek nr. 4 (1987) kwam de suikerindustrie in onze streek aan bod in het artikel door M.S.C Bakker: Het begin van de suikerin dustrie in West-Brabant: aspecten van industrialisatie en onderne merschap. K.W.A.H. Leenders schreef in het laatstgenoemde jaarboek nr. 4 (1987): Verdwenen veen en ont brekende archeologica. De Ghulden Roos Het jaarboek de Ghulden Roos be vatte ook in de laatste drie afleve ringen weer tal van bijdragen over de streek. In dit overzicht worden alleen die artikelen opgenomen die betrekking hebben op het in de in leiding genoemde gebied van stad en land van Bergen op Zoom. In het jaarboek nr. 45 (1985) ver scheen een bijdrage van C.A.I.L. van Nispen en R.C.M. Jacobs: "De lotgevallen van pater Formen- traux in West-Brabant". Deze pater was in de periode 1696-1706 ak tief in Ruigenhil, Fijnaart. Prinsen land, Stampersgat Heerle en Steenbergen. C.J. Heeren schreef over "De ar moede in de zandstreken van westelijk Staats-Brabant en de noordantwerpse Kempen ten tijde van het ancien régime" (tweede helft achttiende eeuw). R. Jacobs. J. Schijven en G. Over- eem schreven een artikel, dat ook als afzonderlijke brochure ver scheen: "De marktpompen van Wouw". Het jaarboek nr. 46 (1986) bevatte onder meer: W.F.L. Reijnders, "Het proces te gen Tanneke Driessen van den Bergh te Wouw, 1736-1737", over een eigenaardig crimineel proces; De laatste publikatie van Korneel Slootmans: "Bergse bedevaartgan gers in de middeleeuwen", waar mee deze eminence grise zijn om vangrijke oeuvre heeft afgesloten; G.J. van Donschot, "De lotgeval len van het waterschap Heemraad schap van den Roosendaalsche en Steenbergsche Vliet"; De Waterschans nr. 1 'I988 A EL DERM A NS Eetl architectonisch netwerk in de Nederlanden van vestingstad vestigingss HERISNE De Waterschans nr. 1 1988

Periodieken

De Waterschans | 1988 | | pagina 4