Feiten over de nieuwe Sint
Gertrudiskapel
58
59
De Waterschans nr. 4 1 989
33. ARR inv.nr. 974.6, rentmr.rek. 1536/1537, fol. 8. Verderop in de rekening, fol.12, heet "d'oude potterije" echter afkom
stig van Franck Janssen. Wellicht was de laatstgenoemde persoon de eigenaar, de eerstgenoemde exploitant van de potte-
rij.
34. ARR inv.nr. 974.6, rentmr.rek. 1536/1537, fol.13; verderop nog tweemaal percelen, genoemd "de Potterije" (fol. 13v).
35. ARR inv.nr. 974.9, rentmr.rek. 1539/1540, fol. 15.
36. In 1544 is door eerstgenoemd perceel een nieuwe weg getrokken. Drie percelen land aan het hek bij de Nieuwe weg heten
in 1612 de Groote en Cleijne Potterije. Zeventig jaar later zijn deze namen nog bekend. ARR inv.nr. 975.1, rentm.rek.
1544/1545. fol. 15; ARR inv.nr. 980.5, rentmr.rek. 1612, fol. 10; ARR inv.nr. 995.3, rentmr.rek. 1682, fol. 63.
37. G.C. Groeneweg, "Bergen op Zooms aardewerk rond 1500", Westerheem 34(1985) 259-268. De ligging nabij de kapel
klopt niet voor dit perceel, waar het materiaal werd gevonden. Het ligt ongeveer 350 meter van de kapel vandaan.
38. Slootmans, "De kapel", 106-114.
39. Gemeente-archief Bergen op Zoom, Archieven Raad en Rekenkamer inv. nrs. 1128-1147. De rekeningen zijn alle ongefo
lieerd.
40. ARR inv.nr. 1135, rekening kapel 1536/1537. De post ervoor betreft het dekken van het kapeldak. De post over de goten
betreft de kapel ("aen den capelle") en niet de fontein, zoals Slootman meent.
41. ARR inv.nr. 1138, rekening kapel 1540/1541, ongefolieerd.
42. ARR inv.nr. 1138, rekening kapel 1540/1541, ongefolieerd.
43. ARR inv.nr. 1136, rekening kapel 1537/1538.
44. ARR inv.nr. 1131. rekening van de kapel 1531/1532.
45. ARR inv.nr. 1130, rek. kapel 1530/1531; inv.nr. 1135, rek. 1535/1536. 45.
46. ARR 1129. rekening van de kapel 1529/1530.
47. ARR 1132, rekening kapel 1532/1533.
48. J. Le Roy, Notitia Marchionatus Sancti Romani Imperij (Amsterdam, 1678) 479.
49. R 232. lOv, akte van 16 januari 1626.
50. Gereproduceerd in Bergen op Zoom in kaart gebracht (Bergen op Zoom, 1981) 44 nr. 31.
51. De Fonteijne wordt genoemd in ARR 974.6, rentmr.rek. 1536/1537, fol. 12.
52. Samengevat naar J.C.J. Duindam, "Bergen op Zoom in het verleden, het heden. en de toekomst". Tijdschrift uan het
Kon. Ned. Aardr. Genootschap 65 (1948) 576-577.
53. Slootmans, "De kapel". 109-110.
54. ARR inv.nr. 1137, rekening kapel 1538/1539.
55. ARR 1139, rekening kapel 1541/1542: ende dat aen de hauwere onder ende rontom te vermaicken ende te versien
van buyten ende van binnen met teras te bestenne ende fondeesele ende de muren wederom te maicken".
56. P. Don, Kunstreisboek uan Zeeland (Zeist/Amsterdam, 1985) 141-142.
57. ARR inv.nr. 1140, rekening kapel 1548/1549.
58. J. Baselius, Grondich bericht aengaende de Bulle uan Clemens de VIII. Paus (Bergen op Zoom, 1603) 282.
59. SA, resolutie van 15 maart 1631.
60. SA stadsrekening 1631, hoofdstuk reparaties.
61. Slootmans, Geertruydtsbronne, 3-5.
62. Vergelijk de gravure, uitgegeven in Middelburg, 1634 (reproductie Ad Vermeeren te Breda, 1967, nr. 7) met de tekenin
gen van Klotz.
63. J.H. van Mosselveld en W.A. van Ham, Tekeningen uan Bergen op Zoom (Bergen op Zoom, 1973) nrs. 97-125. Duidelijk
is te zien, hoe de zijden van het gebouwtje met wapenschilden waren versierd.
64. SA, inv.nr. 678, bestekken van 8 september 1707 en 2 oktober 1737.
65. Van Mosselveld en Van Ham. Tekeningen, nrs. 100 en 101.
66. Slootmans, Geertruydtsbronne, 5-6.
67. Krüger, Bosdom Breda, 3, 170-171, voetnoot.
68. H. Levelt, Sinte Geertruydtsbronne (brochure z.d., vermoedelijk Bergen op Zoom, 19297 7, zelfde tekst als die van zijn
artikel uit 1924; Slootmans, Geertruydtsbronne, 7.
69. Artikelen "De Sinte Geertruydtsbronne" in het West-Brabantnummer van Ons Nederland 4 (1931) 28 en in De Holland-
sche Revue. 36 (1931) 1008-1009.
70. "St. Geertruydtsbronne", artikel in Flessenpost, personeelsblad van Vrumona N.V. en haar dochterondernemingen, de
cember 1970.
71 Th. de Rouck, "Beschrijvinge voorin: Compendius 24 september 1633, kopie in collectie aanwinsten, 618.
72. Le Roy, Notitia, 479.
73. J.B. Krüger, Kerkelijke Geschiedenis uan het Bisdom Breda 3 (Bergen op Zoom, z.j.) 90-91 en 169-170.
74. Juten, "Oud-Bergen", 56-57.
75. G.C.A. Juten, De parochieën in het Bisdom Breda, afl. Borgvliet (1938) 170 en 172.
76. Slootmans, Sint Geertruydtsbronne, 7 en "De kapel", 106-114.
77. In De Ghulden Roos 21 (1961), 108.
78. C. Vanwesenbeeck, De geschiedenis uan de openbare drinkwatervoorziening te Bergen op Zoom (Bergen op Zoom, 1985)
18-21.
De Waterschans nr. 4 1989
2. Vanaf de voetgangersbrug ter
hoogte van de vroegere kapel de
nieuwe kapel (rechts) en de zoge
naamde Tuibrug (Olof Palmebrug)
waarnaast de plek van de Stads-
fonteln (linksboven). Foto Han
Bos, 1989.
plaatsen van het kruis en het toren
haantje.
De Jonge Aannemers te Bergen
op Zoom namen de organisatie
voorde bouw op zich. Deze werd
uitbesteed aan de Leerlingen
opleiding binnen de Bouwvakken.
Supervisie op deze werkzaamhe
den had dhr. Hoppenbrouwers,
die tesamen met enkele leerlingen
de uitvoering voor hun rekening
namen, waarbij bouwleerling Klep-
pe aan alle bouwfasen meewerkte.
L. van Geel maakte een nieuwe
haan voor op de spits; hij reviseer
de ook het torenkruis, dat op de
spits zat van het Angelustorentje.
Het klokje, dat in het torenhuis
hangt, dateert uit 1831 en is af
komstig van het R.K. kerkhof aan
de Wouwsestraatweg te Bergen op
Zoom.
De stenen voor de bouw werden
3. Sint Gertrudisbeeld door P. van
Dongen, geplaatst in de gevel van
het stadhuis te Bergen op Zoom,
ca. 1938. Het beeld in de kapel is
een in brons gegoten repliek.
De Gertrudiskapel aan de Zeekant
is het resultaat van de aktiviteiten
ondernomen door de "Stichting tot
het herstel en behoud van de Sint
Gertrudiskapel en de Stadsfon-
tein", op 6 maart 1989 in het leven
geroepen bij akte voor notaris Fik
kers te Bergen op Zoom. Het stich
tingsbestuur wordt gevormd door
de heren J.A.W.(Jan) van Giels,
voorzitter, A. (Antoine) Asselbergs
en M.J.(Martien) Venselaar.
De kapel is ontworpen door de ar
chitect Ir. J. Weijts; de
bouwconstructie-tekeningen ver
vaardigde Piet Hoppenbrouwers jr.
alhier. Behalve de na te noemen
onderdelen valt op de viering- of
Angelustoren van de in 1987
gesloopte kerk van de Heilige Mar
telaren van Gorkum. Deze toren
geeft aan het geheel een opvallend
uiterlijk. Het hoogst punt werd op
24 augustus 1989 bereikt door het
ter beschikking gesteld door de
kalkzandsteenfabriek Ossendrecht.
via vriendelijke bemiddeling van de
heer F. Quik. De vloertegels zijn af
komstig van het priesterkoor van
de voormalige H. Maagdkerk te
Bergen op Zoom.
