Verslag excursie naar Oudenaarde
De Waterschans nr. 4 19?
door: MEVR. M. GROSFELD-VAN DALEN
Op vrijdag 15 juni 1990 vertrokken
vier en vijftig enthousiastelingen
met een bus, met Bert aan het
stuur, vanaf het Plein XIII naar
Oudenaarde. Daar stapten ze op
de Markt uit. Eerst bekeken we van
onze zusterstad het Stadhuis; het
kwam ons erg bekend over; later
zouden we weten waarom. We
gingen naar binnen en al direct viel
de zeer ruime entree ons op. Het is
de zogenaamde Volkszaal met
glas-in-rood ramen met de gilde-
wapens. Vier fresco's met belang
rijke figuren uit de Oudenaardse
geschiedenis en de monumentale
schoorsteen met mooie tegelwand
trokken ook onmiddellijk de aan
dacht.
Het stadhuis dateert uit 1526. Ar
chitect Hendrik van Pede had in
spiratie gezocht bij vele andere
stadhuizen; dat van Middelburg
maakte de meeste indruk op hem.
Via een stenen trap, die door de
vele voetstappen al aardig uitgesle
ten is, kwamen we in de Schepen
zaal. Daar stond reeds de koffie
voor ons klaar. Drie Oudenaardse
autoriteiten ontvingen ons. Als eer
ste nam de Schepen van Cultuur,
historicus Jean-Pierre van de Mei-
re, het woord. Hij wist ons een
paar interessante zaken te vertel
len. Oudenaarde telt zo'n 7000 in
woners, maar als we de elf deelge
meenten meetellen stijgt dat getal
tot 27.000. Het is voor Oudenaar
de financieel gezien een moeilijke
zaak de vele monumenten in een
goede staat te houden. Dit klonk
ons niet geheel vreemd in de oren!
Trouwens, het wapen van onze
zusterstad lijkt ook veel op dat van
onze stad; het wordt ook door
twee wildemannen gesteund!
De industrialisatie is in de laatste ja
ren wel vooruit gegaan, maar er
zijn geen uitbreidingsmogelijkhe
den. De landschappelijke mooie
omgeving is ook een punt dat telt.
Een tweede autoriteit is de heer
George de Jager, een gids bij uit
stek; de derde persoon is de heer
Elie Verhaeghe, archivaris en te
vens secretaris van de
Geschiedkundige- en Oudheid
kundige Kring. Hij deelde ons me
de dat hun Kring reeds sinds 1905
bestaat (de naam toen luidde: Cer-
cle Historique et Archeologique
d'Oudenaarde). Sinds de 'verbroe
dering' (de Vlamingen spreken lie
ver niet van 'jumelage') wisselen
Oudenaarde en Bergen op Zoom
alle publicaties uit.
Na al de verstrekte informatie
dankte de heer Van Gastel onze
gastheren en bood als dank een
plattegrond van onze stad aan en
ook boekwerkjes over Oudenaarde
gingen van hand tot hand.
Ieder van ons ontving een uitste
kende documentatiemap over de
monumenten en bezienswaardig
heden.
Koffie met amandelgebak on
derstreepten de gastvrijheid. Dat
gebak wordt 'Brouwertje' ge
noemd, naar de beroemde Ouden
aardse schilder Brouwer (zelf hield
deze kunstenaar echter meer van
bier!)
Onze grote groep werd in tweeën
gesplitst; om beurten konden we
de diverse zalen bezichtigen.
Zowel de groep onder leiding van
mevr. Jo van Kerkhoven-Lecomp-
te als die van de heer De Jaeger
waren in goede handen. Aan alle
schilderijen zijn blijkbaar zeer aardi
ge verhalen verbonden. In de
Schepenzaal hangt een groot por
tret van Karei V, die in Oudenaar
de een welgevallig oog liet vallen
op Janneke van der Gheynst. Ten
gevolge daarvan werd in 1522 in
het huis de Lalaing Margaretha
(van Parma) geboren, de latere
landvoogdes der Nederlanden.
Van haar hangt er ook een mooi
geschilderd portret en ook van
haar zoon uit haar tweede huwe
lijk: Alexander Farnesse. Laatstge
noemde belegerde in 1581 de
stad.
Er hangt ook een afbeelding van
Lodewijk XIV, die driemaal de
stad belegerde.
Boven een schitterende antieke
Spaanse secretaire, met vele ge
heime laden, hangt een groot schil
derij van de stad met zijn vesting
wallen. Maar de kostbaarste stuk
ken zijn de schilderijen van Adri-
aan Brouwer, zoals het schilderij
De Vijf Zintuigen. Prachtig is ook
het fraai gebeeldhouwd tochtpor-
taal van Pauwel van der Schelden.
Daarna bezochten we de beneden
zaal, de 'Cafe', waar zich ook de
Boter- en Graanweg bevond.
Ook de moeite waard is de Laken
halle; Romaans van stijl en met
een prachtige eikenhouten dak
constructie. Eén hoek is van
zandsteen en de rest is vervaardigd
met Doornikse granietblokken.
Huis De Lalaing
De Waterschans nr. 4 1 990
G7&i oStac)fm7Sc
7'an ClJiuïenac'rdt
LA ALAïSOIN DE. VILLE
D OrniE,ET-ARDE
V:TI"
Meestal zijn er in deze hal beroem
de wandtapijten te bezichtigen; dit
keer was er een tentoonstelling van
een in de mode zijnde Chinese
schilder.
We vervolgden onze tocht naar de
kerk van de patroonheilige van de
stad, St. Walburga. In de 11e
eeuw was deze kerk een der groot
ste van Vlaanderen. Het koor
stamt nog uit die tijd; het heeft een
uitbouw: de bidplaats voor Jan
zonder vrees. In de 15e eeuw wa
ren er grootse herbouwplannen; ze
werden niet helemaal verwezenlijkt
vanwege, zoals zo dikwijls, geldge
brek. Het oudste deel van de kerk
is donker vanwege de Doornikse
steen; het laat-gotische gedeelte
van de kerk is veel lichter. De kerk
heeft een aantal zijkapellen voor al
le gilden, zoals ook voor St. Barba
ra, de patrones van de tapijtwe
vers.
In het lichte gedeelte van de kerk
komen de wandtapijten veel beter
Sint-Walburgakerk
tot hun recht. De 'Distel', de bloem
van Oudenaarde, is op die tapijten
afgebeeld; in de hoeken van de ge
welven van de kerk komt deze
bloem ook veelvuldig voor.
In het middenschip van de kerk be
vindt zich een zeer frisse vierdelige
fresco. Ook de kerkramen zijn
prachtig. Een van die ramen, die
bij de hoofddeur, geeft een kalei-
doscopische lichtverdeling; het is
het produkt van een moderne gla
zenier.
De buitenkant van de kerk is ook
de moeite waard. Op de monu
mentale toren bevindt zich een
klokvormige barok-spits op een go
tische torenromp.
Vervolgens bezochten we het
klooster van de Bernardinen. De
stemmige kapel, de ontvangkamer
met prachtige 'verdures' en het ivo
ren kruisbeeld maakten indruk op
ons. Vermeldenswaard is nog de
specifieke houding van de armen
van het corpus van genoemd kruis
beeld; het maakt duidelijk dat de
maker ervan, Duques, Jansenist
was. Interessant waren nog de
kloostergang en de voormalige
kruidentuin.
Na lunchtijd reden we naar het
Huis de Lalaing; aan de overzijde
van de Schelde tekenden zich de
contouren van de kerk van Pamel
in een zeldzame Scheldegothiek
zich mooi af.
In het Huis de Lalaing zagen we ta
pijten in diverse stijlen: verdures,
mile-fleurs en bijbel-taferelen.
