Geschiedkundig tijdschrift
De sacramentstoren van Zout
leeuw
Op verzoek van de redactie schreef
de Heer J. Sanders een korte tekst
over bovengenoemde sacra
mentstoren. Dit in verband met en
ter aanvulling van het elders in dit
blad geplaatste artikel over een sa
cramentskapel in de Gertrudiskerk
van Bergen op Zoom.
In het noordertransept, de sacra
mentskapel, van de St. Leonar-
duskerk te Zoutleeuw (doel van de
excursie op 6 juni) bevindt zich de
befaamde sacramentstoren. Dit sa
cramentshuis is een meesterwerk
van Cornelis Floris Vriendt (1514-
1575) uit Antwerpen. Deze werd
als ornamentaal tekenaar, beeld
houwer en architect te Rome ge
vormd; hij introduceerde in de Ne
derlanden de renaissance-orna-
mentiek; zijn bekendste werken
zijn het stadhuis van Antwerpen en
het hier bedoelde sacramenthuis te
Zoutleeuw.
De sacramentstoren is 18 meter
hoog en gekapt uit witte steen van
Avesnes, terwijl voor de trappen,
waarop het geheel rust, zwarte
toetssteen werd gebruikt. Het be
vat zo'n 200 beeldjes en dateert uit
1552. De toren werd gekapt in de
toen nieuwe renaissancestijl en is
het meest versierde stenen taber
nakel ter wereld. Ondanks alle
renaissance-elementen blijft het
toch de indruk maken van een ko
lossale laatgotische monstrans. Het
geheel kostte 600 carolusgulden
en werd op platbodems van Ant
werpen naar Zoutleeuw ver
scheept, via de Gete). Het
pronksstuk moest een laat-gotisch
sacramentshuis uit 1469-1470 ver
vangen. Dit met een in eiken ge
sneden laatste-avondmaal is verlo
ren gegaan.
Lit.: E. Vandeput De Sint-
Leonarduskerk..Hart van Zout
leeuw. Zoutleeuw 1987 blz. 35
e.v.; A.N.W.B. West en Midden-
België. 1986 blz. 185; Katholieke
Encyclopaedie: Amsterdam-
Antwerpen. 1951 kolom 752 en
753.
>v\\sssa
SSSSSgSg
O.A. IN DIT
NUMMER:
In het spoor van een gezant
schap
De stadspoorten van Bergen op
Zoom
Een Margriet-kan uit Bergen op
Zoom
De Waterschans nr. 2 1991
Oude gravure: De sacramentstoren (Louis Haghe 1840).
