80 Wij gaan nog niet naar huis. Op het jolig kermisfeest, Opgewonden, dol van geest, Zingt het volk met woeste pret, Wars van vroeg te gaan naar bed: REFREIN ,,Wij gaan nog niet naar huis, ,,Nog lang niet, nog lang niet, ,,Wij gaan nog niet naar huis, ,,Nog lang niet naar huis!" 't Is dezelfde tentengroep, 't Is dezelfde kouwe troep, Die tot elk met groot misbaar, Schor van keel schreeuwt jaar bij jaar: ,,Och, ga nog niet naar huis," enz. Kaatje, die me kermis viert, Uitgelaten henenzwiert, Host en zingt den ganschen nacht, Schoon ook 't volk haar vroeger wacht: „Wij gaan nog niet naar huis," enz. Piet, haar vrijer, dezen keer, Uitgedost als halfblanksheer, Brult met meer of minder klem, Maar steeds met jeneverstem: „Wij gaan nog niet naar huis," enz. Verder gilt eene gansche klit, Alle jongens van De Wit, Maar nog bij hun ouders t'huis, En voor deze wat een kruis: „Wij gaan nog niet naar huis," enz. Ruw en stoot end elk op zij, Zingt een aangeregen rij Van studenten wel bekend, Zooals men in Wezep vent: „Wij gaan nog niet naar huis, „Nog lang niet, nog lang niet, „Wij gaan nog niet naar huis, „Mijn moeder is niet t'huis!" 't Kind met glazige oogjes daar, Doet al mede met de schaar, Neuriet, even uit de broek, In elke hand een oliekoek: „Ik ga nog niet naar huis," enz. Een lach is in de moeilijkste omstandigheden van gunstige invloed, daar hij zeer dikwijls haat en toorn overwint. QUINTILIANUS wijze werd bij voorbeeld de com media dell'arte door rondtrekken de toneelgezelschappen in de Lage Landen geïntroduceerd. Maar ook de kermisexploitanten met een minder grote reisdrang vervulden hun bescheiden functie als cultu reel makelaar. Al was het maar door bij voorbeeld het nieuws over de verschrikkelijke moord in Veen- dam op een boerendochter te ver werken in een aangrijpend le venslied dat vervolgens in Middel burg ten gehore werd gebracht. Bij ontstentenis van moderne com municatiemiddelen zorgde de ker mis ervoor dat het isolement van de gemeenschap minstens één keer per jaar werd doorbroken. Bij die gelegenheid kon de plaatselijke bevolking zich niet alleen vergapen aan de nieuwste handelsprodukten van de markt, zoals Venetiaans glas of speelgoed uit Neurenberg, maar tevens maakten ze kennis met een andere wereld: met dieren die ze nog nooit eerder hadden ge zien, met muziekinstrumenten die niemand nog had gehoord, met spelingen der natuur die ze niet voor mogelijk hadden gehouden. Maar ook op andere wijze ver breedde de kermis de geestelijke horizon van het 'gewone' volk. Zo werden op de kermis belangrijke wetenschappelijke ontdekkingen gepresenteerd. Leegh water bij voorbeeld demonstreerde in 1606 de kunst van het waterduiken en ook de ballonvaart was een nou veauté die op de kermis werd geïn troduceerd. Berichten van het oor logsfront werden in cyclorama's aan de mensen getoond, en op de kermis werden hele volksgroepen voor het eerst in contact gebracht met de toepassing van stoom, gas, elektriciteit. Het is deze veelzijdigheid die de kermis tot een aantrekkelijk en be langwekkend studie-object maakt. Wie de kermis aan een gedegen onderzoek onderwerpt, onder zoekt in feite de samenleving waar dat vermaak onderdeel van vormt. De kermis als caleidoscoop, die een verrassend zicht biedt op een onderdeel van de beschavingsge schiedenis dat zich gewoonlijk maar moeilijk laat vatten, namelijk de cultuur van alledag. Foto collectie Markiezenhof. De Waterschans nr. 4 1991 Foto Markiezenhof. Collectie Mr. S. v. Gyn. Kermislied uit de verzameling volks liedjes van Gemeente Archief Bergen op Zoom.

Periodieken

De Waterschans | 1991 | | pagina 13