69 vismarkt HusC&ncuve,n aan de. Vj2>maA.kt. (Basis: kadasterkaart 1832.) 10 11 12 13 14 15 16 17 18' 20 Groot en 2 Klein Rennenberg. Grote Steur. Kleine Steur. Oranjeboom. Fuike, Wilde Zee. Bomeloose Mand. St.Catharina (hierin opge nomen St.Margriet, St.Bar bara, St.Geertruid) Gulden Hoorn. Hertshoorn en Bonte Os. Kleine of Oude Vijser. Hof van Gelder. Violette. Gulden Mossel. Der Kanne. Op de Oosthoek. -19. Meebale. Grote Kinderwieg. 21. Kleine Kinderwieg. 22. s-Hertogenbosch 23. Emaus 24. Klein Hemelsbrood. 25. Groot Hemelsbrood of Manna. 26. Nonnenpoort Noord (Heilig Brood) 27. Nonnenpoort Zuid. 28. Grote St.Jacob. 29. Kleine St.Jacob. 30. Engelenborg de Sint Jacobskapel 31. Eike Luite. 32. Munte 33. Luite. 34. Klein Venetië. 35. Wapen van Tholen. 36-37. Hof van Brussel. 38. Gulden Eenhoorn. 39Rode Toren. 40. Truweel. 41. In Abrahams Schoot. 42. Grote Zalm. verkocht aan S. Dietvorst, aan wiens weduwe we de reklame-op- schriften te danken hebben, die tot medio 1975 in verbladderde toestand zo de aandacht bleven trekken. Doch ook aan de bejaar- denhuis-funktie zou een einde ko men. In 1929 vertrokken de be jaarden naar het nieuwe huis Avondvrede aan het Bolwerk Zuid. De gebouwen gingen deel uitmaken van het Sint-Catharina- gesticht. Het aan Dietvorst ver kochte gedeelte bleef tot 1975 be staan. 5. Huizen ten zuiden van het Gasthuis Ten zuiden van de kapel bezat het Sint-Jacobsgilde nog vijf huizen. Sinds de verwoestingen in de Tachtigjarige Oorlog lagen de per celen jarenlang onbebouwd. De Eike en De Luite waren in 1643 open terrein; het erf was al gedeel telijk in particuliere handen. In 1651 verkochten de Sint- Jacobsbroeders een deel van het erf waarop inmiddels de koper, Pieter Bremdonck, een nieuw huis had gebouwd.61 Deze verkocht het daarop aan Pieter van Diesen, zwaardveger.63 Een huisken of af hang was in 1628 in handen van de erfgenamen Moermans.64 Het is later opgegaan in het nieuwe huis dat in 1723 de Eike Luite (Vismarkt 31) heette.65 Ook dit huis werd in 1796 door Anthonij van Welij gekocht.66 Nadien is het huis gesplitst, doch in kerij inrichtte. Het gebouw is in 1975 afgebroken. Het perceel ernaast was in 1628 in handen van de erfgenamen Moer mans. Deze transporteerden het aan Lambrecht Van Overbeke.'" In 1650 stond er een huis met ach terkamer en een doorgang naar de Geweldigerstraat.68 Dit huis heette in 1711 De Munte (Vismarkt 32).69 In 1715 rustte er nog een cijns ten behoeve van het stads- gasthuis als rechtsopvolger van de Sint-Jacobsbroeders op.'n In 1865 werd het met De Eike Luite veree- nigd tot één pand. Ook dit perceel was in handen van de erfgenamen Moermans. Zij ver kochten in 1628 een huis aan Lambrecht van Overbeke71 dat in 1680 De Luyte (Vismarkt 33) werd genoemd.72 Het bleef tot 1975 als afzonderlijk pand bestaan. Uit de naam blijkt het verband met de voorgaande percelen, dat pas in de 17e eeuw is verbroken. Het hoekhuis heette in 1636 Clein Venetien (Vismarkt 34).'3 Dit bleef tot 1719 deel uitmaken van het bezit afkomstig van Sint- Jacobsbroeders. In dat jaar ver kocht het stedelijk Gasthuis het aan de toenmalige huurder Andries Swenkers.74 In 1904 werd Klein Venetie door de eigenaar, de hierboven ge noemde S. Dietvorst, grondig ver bouwd. Het nieuwe huis, dat tot 1975 bleef bestaan, was aanzienlijk hoger opgetrokken dan het tot dan toe bestaande gebouw. De panden Vismarkt (St. Catharinaplein) 31- 34 zijn in 1975 afgebroken. In de jaren 1437-1442 strekte het erf van de Sint-Jacobskapel zich tot de Geweldigerstraat uit.75 1865 liet M. Strijers deze twee met het naastgelegen huis De Munte verenigen tot één pand, dat met zijn mansarde-dak een kenmer kend element aan deze zijde van de Vismarkt zou gaan vormen. Aan het einde van deze eeuw kwam het pand met achtergelegen terrein in handen van P.M. Loose, die er een bakkerij, de latere N.V. Loose, stichtte. De bakkerij werd in 1913 opslagplaats, omdat Loose aan de Geweldigerstraat, aanslui tend op dit pand, een nieuwe bak- De Waterschans nr. 3 1993 De Waterschans nr. 3 1 993 Afb. 11Detail van de plattegrond van Bergen op Zoom door Jacob van Deventer, ca. 1560. Afb. 13. Weeshuis met belenden de panden na 1906. Afb. 12. Oostwand van de Vismarkt. Protestants Weeshuis met belendende panden ca. 1900. Links de conciërgerie.

Periodieken

De Waterschans | 1993 | | pagina 23