Overlevingskansen voor ETC Waar vandaan, waar naartoe De Waterschans nr. 3 1993 door: J. Sanders Voor de Bergse politiek is de zaak duidelijk: er is geen geld in huis door o.a. bezuinigingspraktijken van de rijksoverheid. Dus, Stich ting ETC, de subsidiekraan gaat dicht en - helaas - bekijk het maar. In 1984 bij het vierde lustrum schreef ik in de jubileumcatalogus Joop Mijsbergen/Hans Wester weel: 'Reeds rommelt de donder der bezuinigingen'. 'Valt nu het doek' zoals wethouder B. van der Stoel het verwoordde? Een terugblik over dertig jaar cultu rele aktiviteiten van Stichting ET CETERA en een blik vooruit. 1961 In december 1961 maakte de plaatselijke pers voor het eerst mel ding van ETCETERA. Op initiatief van Joop Mijsbergen wilden zes ar tiesten uit West-Brabant en uit de zo nabij gelegen en zo verwante Antwerpse Kempen onder de naam ETCETERA meer leven in de culturele brouwerij van West- Brabant en bij hen thuis meer brood op de plank. Hun enthousiasme was groot, hun financiële middelen daaraan om gekeerd evenredig. De markante penningmeester Willem Simonis had ooit als maximum 40 in kas. De groep van zes startte in het hoekpand Blauwehandstraat/En- gelsestraat, toen een bouwval, on bewoonbaar verklaard, maar dankzij hun inzet snel onverklaar baar bewoond. De tijd voor hun initiatief was rijp. De wederopbouw van ons land liep voorspoedig. Het land richtte zich op uit de ellende van de Twee de Wereldoorlog. Niet alleen de ekonomie trok aan. Op allerlei ter reinen zocht men weer immateriële welvaart. Welzijn vroeg om open heid en vernieuwende strukturen. In dit kader zijn in onze stad bij voorbeeld op het gebied van de podiumkunsten te plaatsen Aula en Gamma. En ETCETERA op het terrein van de beeldende kunsten. Dat initiatief van een maandelijkse expositie van eigentijdse kunst sloeg niet alleen bij kunste naars aan. Vooral in onderwijskrin gen onderkende men het belang ervan voor de jeugd. Leraren van met name het Mollerlyceum, met voorop Fons Gieles, Mien van Giels, Paul Blom, Leo Van Ege- raat. Frits Haans, Jan Vlekke en Philip Verduit, Firmine Theuns en Frans Roks, Harrie en René Schoutens en Jan Sanders werden trouwe bezoekers. Van Roncalli onder meer Jan Pedroli en Gijs Broekman. In 1962 kwamen de artiesten op straat te staan. Vanuit de onder wijskringen kwam het advies: zet de vereniging om in een stichting en ga met de gemeente praten. Burgemeester Peters was inmid dels een echte fan van ETCETE RA. 1964 Leerlingen van het Mollerlyceum - rector Groen - onder wie vooral Kees Van Bekkum, Bart Kom- mers. Ad Verduit, van de L.T.S. - direkteur Tomesen -, van de U.T.S. - direkteur Blanken - bedrij ven en middenstanders en particu lieren schoten te hulp. Resultaat: het intieme bovenzaaltje Molstraat 10a en de koffiekamer op de eerste verdiepeing van Molstraat 8. Dat alles naar ideeën van de kunstschil der Joop Mijsbergen en binnen huisarchitect Ad Goosen. En het bestuur besloot van ETCETERA een stichting te maken. Het voor naamste doel was nog steeds (jon ge) artiesten een goedkope moge lijkheid tot exposeren te bieden. Daarom was de stichtingsvorm een eerste vereiste (geen winstbejag). Een tweede vereiste was de jonge kunstenaars af te wisselen met be kende grote namen om zo hun af zetgebied te vergroten. Een derde vereiste: een zo laag mogelijke drempel - met name voor de jeugd - dus geen entreegeld, maar een steunfonds. Een formule die zowel naar de kunstenaars als naar ko pers en publiek toe werkte en nog steeds werkt. Daarnaast wilde men van ETCE TERA een cultureel ontmoetings centrum maken, compleet met leestafel et. etc. etc. Dit bleek te hoog gegrepen. Men organiseerde - als eerste in 1-Hoek Blauwehandstraat-Engelsestraat. Van een puinhoop naar een puin hoop. Waar het allemaal in 1961 begon en zoals het in 1965 erbij stond (foto J. de Baat). De Waterschans nr. 3 1993 2-Het intieme zaaltje van Molstraat 10a; een symfonie in zwart-wit, zoals J. Hermans in 1964 in het B.N. schreef (foto Tabias Bergen op Zoom - koffieconcerten (het Bachtrio), lezingen en zelfs een filmvoorstelling in Luxor met de vooroorlogse Nederlandse speelfilm Merijntje Gijzen met daarin de schrijver A. M. De Jong, in de rol van de oude pastoor. De lezing door dr. M. De Jong en de film werden georganiseerd t.g.v. de tentoonstelling van de schilder George Van Raemdonck, vaste il lustrator van A.M. De Jong. Aan het gemeentearchief van onze stad mocht ETCETERA namens Van Raemdonck enige manuscripten van de schrijver met illustraties van de schilder overhandigen. Begonnen werd op 23 februari met de schilder Jan Sluijters, met de expositie: 'Schilderijen uit familie bezit. 'Een fraaie vlag op Uw nieu we huis', aldus bij de opening bur gemeester Peters. ETCETERA is inmiddels de oudste galerie van Brabant en Limburg geworden. In de jaren zestig was ETCETERA een pionier. Een galerie als die van Willie Schoots in Eindhoven - net opgericht - kwam kijken hoe wij het runden en vroeg ons contacten te leggen met bekende artiesten. Er was een nauwe samenwerking met de Brabantse Kunststichting in Til burg (Frans Smulders en Ben Van Rooy) ETCETERA haalde de landelijke pers en radio met tentoonstellingen van o.a. Mari Andriessen, die een zwak had voor ons Scheldestadje. In de gevel van ons stadhuis prijkt nog steeds zijn eerste niet-kerkelij- ke opdracht Prudentia. Het was Mari die ons introduceerde bij na tionaal befaamde artiesten als Pie- ter d'Hont, Ari Teeuwisse, Kees Verwey, Sierk Schroder. Die op hun beurt wezen ons de weg naar andere voortreffelijke kunstenaars boven de grote rivieren. Joop Mijsbergen was van 1973- 1993 als direkteur van de stichting de enig betaalde kracht. Hij werd als gevolg van de gemeentelijke bezuinigingen het eerste slachtof fer. Nu gaat de subsidiekraan defi nitief dicht. Via de achterdeur is de stichting per 1 januari a.s. de huur opgezegd. De kosten van onroe- rendgoedbelasting en die van ver lichting en verwarming moeten dan opgehoest worden door het gemeentemuseum, aldus het con cept-programma van de sociaal- culturele ontwikkeling 1994 der gemeente. 1994: boek Ongeveer 400 exposities zijn eind 1993 gerealiseerd. De toekomst is onzeker. Zorgverzekeraar V.G.Z. heeft het initiatief genomen een herdenkingsboek te doen verschij nen. De schrijvers Joop Mijsbergen en Jan Sanders zullen onder re- daktie van Martin van den Hoo- genhoff een overzicht van de up's en down's van de Stichting ETCE TERA bieden en de sociale en cul turele funktie van ETCETERA be nadrukken. Het geheel wordt gelardeerd met

Periodieken

De Waterschans | 1993 | | pagina 29