QQ
De Waterschans nr. 4 1993
riep zijn leden op tot assistentie;
met het gewenste effekt.
Al gauw had het Rode Kruis ook
de nodige transportmiddelen. Er
waren particulieren die spontaan
hun auto aanboden en V en D
kwam zelfs met vijftien vrachtwa
gens aanzetten. De heer Dorst ver
voerde wekenlang bestuursleden
van de ene post naar de andere
zonder enige vergoeding te accep
teren. Hij weigerde zelfs de benzi
nebonnen en dat in een tijd waarin
de brandstof gerantsoeneerd was.
Ook de heren Zwagemakers, IJzer-
mans, Smits (kapelaan) en Van de
Sande stonden altijd klaar om uit te
rijden. Op de centrale post aan het
Bolwerk was sergeant Van der
Kreek een soort verbindingsofficier
aan de telefoon. De PTT zorgde
het Rode Kruis, na vergeefs te heb
ben geprobeerd kontakt te krijgen
met het gemeentehuis en de bur
gemeester.
Uit Den Haag arriveerden drie am
bulancewagens, gevuld met 2400
broden en 1200 pakjes boter, een
uitkomst voor rodekruisfourier Ca
meron die Bolwerk 6 voorzag van
koffie, brood en droge kleren en
tevens kans zag leiding te geven
aan de zich daar bevindende hel
pers en helpsters. Verder noteerde
hij de binnenkomende giften en
zorgde met wijs beleid dat alles per-
fekt liep.
Om 5 uur rukte weer een groepje
uit, nu voor het ophalen van tach
tig evacués in Rilland-Bath. Die
kregen onderdak bij de paters in
het Juvenaat aan de Antwerp-
Bij Wachtpost 14 zie pijl) ging mej. Van der Linde met een roeiboot, in
een vliegende storm, een moeder en haar 1 dag oude baby halen.
voor een tweede lijn en een huiste
lefoon. Voor één persoon was dat
te veel. maar Van der Kreek kreeg
hulp van mevrouw Hazen-Schet-
ters en van mejuffrouw Hoek. No
titieboekjes vol aantekeningen ge
tuigen van de drukte op de lijnen.
Mevrouw Hazen deed haar werk
een maand lang en dat geheel be
langeloos.31
Om drie uur begaf reserve-groeps
commandant Gieles zich met vijf
tien dames en heren naar Achttien
huizen, een gehucht onder Woens-
drecht. Daar wachtten 35 ver
kleumde mensen op de daken van
hun huizen op redding. Die bracht
sestraatweg.
Om 23.00 uur riep de commissaris
van politie autobezitters op mee
naar Fijnaart te rijden. Het hele
dorp moest worden ontruimd. On
derweg bleek echter al dat de rode-
kruisafdeling van Roosendaal het
werk had opgeknapt en de Fijnaar-
ders naar de kazerne van Ossen-
drecht had vervoerd.33
Die middag bezocht minister Beel
burgemeester Eikhuizen. Voorzit
ter Lodders werd ontboden omdat
de minister wilde weten wat de
Bergse afdeling zoal nodig had.
In de nacht had er nog een red
dingsoperatie plaats. Ditmaal in het
gebied van De Kladde, Koevering
en Westland. Maar liefst 150 gezin
nen werden uit hun benarde posi
tie bevrijd door een groep militai
ren en burgers. Het laag tij maakte
het mogelijk om wadend door het
ijskoude water de polderbewoners
op het droge te brengen. De eerste
dag van de ramp kreeg het Rode
Kruis al versterking van kolonnes
uit andere plaatsen zoals Arnhem,
Nijmegen en Vught. Ook deze ro
dekruismensen konden meteen
aan de slag. Arnhem werd op Tho-
len ingezet, Nijmegen sprong bij in
het evacuatiecentrum in het patro
naat op het Lourdesplein en Vught
bleef ter beschikking van Kole en
Besling. Minder welkom waren de
vrijwilligers-avonturiers die op
eigen gelegenheid kwamen, zich te
goed deden aan spijs en drank en
beslag legden op de tijd van de lei
ding. De politie moest ingrijpen en
enkelen zelfs arresteren.33,
4.4. maandag, 2 februari: de twee
de dag
Het was nog nacht toen kapitein
Delplace uit het legerkamp van Os-
sendrecht zich meldde bij zijn zwa
ger Besling en om hulp vroeg van
het Rode Kruis. In zijn nieuwe ka
zerne bevonden zich evacués uit
Fijnaart en Rilland-Bath. Reserve
groepscommandant Van Egeraat
begaf zich met drie mannen en
twee dames naar Ossendrecht, la
ter gevolgd door anderen. Zo be
gon een van de grootste hulppro-
jekten van de Bergse afdeling. Ka
pitein Kok, lid van het hoofd
bestuur van het Nederlandse Rode
Kruis, kreeg de leiding, iets later
geholpen door majoor Schade en
mejuffrouw Schetters. Laatstge
noemde kreeg het toezicht over de
vrouwelijke hulpkrachten. Mr. Ad
Asselbergs nam de administratie
voor zijn rekening, een niet geringe
taak als men bedenkt dat het aantal
vluchtelingen binnen enkele dagen
tot 2500 groeide.
De medewerking van de comman
dant van de kazerne majoor Speek
en van diens manschappen heb
ben alle betrokkenen ervaren als
voorbeeldig. We komen later op
dit projekt terug.
's Middags om 3 uur arriveerde de
rodekruiskolonne uit Den Bosch.
Die kreeg twee uur later tot taak
om aan de havenkant te helpen bij
het ontschepen van vluchtelingen
uit Zierikzee. Maar dat liep even uit
de hand, zo erg. dat de inspekteur
van politie Pompe de heer Besling
vroeg om toch eens te gaan kijken.
De Waterschans nr. 4 1993
Dukws, voertuigen die zowel te land als te water gebruikt konden wor
den, bleken voor de hulpverlening van onschatbare waarde te zijn. Hier
een dukw op de Tholenseweg.
Die trof een weinig gedisciplineer
de troep aan. De leden wachtten in
cafés op de aankomst van boten en
dan stortten ze zich met zo'n twintig
man op een vluchteling. Besling
riep de kolonne bijeen, zei in dui
delijke taal wat hij van hun optre
den vond en verdeelde vervolgens
de taken, zodat ieder wist wat van
hem gevergd werd. De orde was
daarmee hersteld.
De Bosschenaren kregen onder
dak in 'De Hollandsche Tuin', na
dat burgemeester Peters een ver
zoek om ruimte in een school te
vorderen had afgewezen. De da
mes uit Den Bosch maakten zich
verdienstelijk bij de evacués in Vre
derust.
Kolonnelid P. Heijstraten bezette
met vier mannen en een dame een
vaste post aan het havenhoofd
(Kop van 't Hoofd) om bij laag wa
ter kleinere boten met evacués op
te vangen en de mensen dan van
daar over te brengen naar het eva
cuatiecentrum. Ze kregen hulp van
drie jongens uit Hilversum die toen
al in het bezit waren van walkie-
talkies, waarmee ze een recht
streekse verbinding hadden met
het centrum op het Lourdesplein.
Dat werkte prima. Telkens als er
nieuwe mensen opgehaald moes
ten worden waarschuwden de jon
gens het centrum en kwam er met
een een auto voor verder trans
port. De jongens deden een week
dienst en hebben veel kou gele
den. Jammer genoeg slaagden we
er niet in, hun namen te achterha
len.34
In de loop van de middag probeer
den kolonnisten Nieuw-Vossemeer
te bereiken, maar dat mislukte.
Vijftig mensen kwamen daar jam
merlijk om in de golven, velen op
de tweede dag35 Meer succes
hadden de redders bij hun poging
St.-Philipsland te bereiken. Met
Tholen kwam zelfs een regelmatige
verbinding tot stand per dukw, be
langrijk voor het transport van zie
ken, geneesmiddelen en wat er
verder nodig was. Stavenisse, zeer
zwaar getroffen, was evenwel aan
gewezen op een helikopter om aan
de nodige genees- en verbandmid
delen te komen. Maar ook dat
kreeg het Rode Kruis voor elkaar.
Die avond vergaderde het Bergse
afdelingsbestuur. Mevrouw Hazen,
mejuffrouw Van de Hoek en ser
geant Van der Kreek waren daarbij
aanwezig. Er werd een rooster op
gesteld voor de leden van het
bestuur om te zorgen dat continu
zoveel mogelijk bestuurders op het
centrum present zouden zijn. Men
ging uit van een werkdag van
zestien uur, maar in de praktijk was
het wel eens meer. Elk lid kreeg
een speciale taak toegewezen met
de nodige bevoegdheden, dit om
steeds slagvaardig te kunnen han
delen. Via het telefoonnet van het
leger kreeg het centrum een
rechtstreekse verbinding met het
legerkamp Ossendrecht. Tevens
gaf de militaire luisterpost van Ber
gen op Zoom berichten door naar
Bolwerk 6. Daar was de drukte zo
groot, dat het onmogelijk bleek om
naar de radio te luisteren.33
4.5. dinsdag 3 februari: de derde
dag
Inmiddels waren er heel wat vaar
tuigen beschikbaar. Er werd dan
ook druk gevaren: naar Tholen,
Zierikzee, zelfs naar Ouddorp op
Goeree. Het Rode Kruis had het
druk met het evacueren van men
sen uit de rampgebieden, met de
opvang van zieken, met het be
voorraden van de diverse steun-
posten enz.
De kazerne van Ossendrecht
stroomde vol met inwoners van
Rilland Bath, Krabbendijke, Krui-
ningen en Ierseke. Het bestuur
vroeg burgemeester Peters om een
centrale keuken en om logeerruim-
te voor vrijwilligers van elders. Men
had graag enkele lokalen van de
dicht bij het centrum gelegen Rijks-
HBS. Peters wees beide verzoeken
af.
De militaire keuken draaide op vol
le toeren, maar toen op één dag
350 porties waren bereid en uitge
deeld, bezweek de keuken.
Men moet daarbij in het oog hou
den. dat het aantal soldaten in de
stad groeide, hulptroepen in ver
band met de ramp. Vrederust en
een huishoudschool namen de
pollepel over en zorgden voor de
warme hap.
Het afdelingsbestuur vroeg zijn
hoofdbestuur om een rodekruis-
trein. Den Haag keurde het voor
stel goed. maar de trein moest
eerst beter worden ingericht. Ein
delijk kwam hij, maar hij was nog
zo slecht dat het Bergse Rode Kruis
er niets mee kon doen. Bovendien
was de trein aan de burgemeester
gericht, met wie de kontakten niet
zo optimaal waren.37
Het was ook op 3 februari dat zich
enkele leden meldden van het Ant
werpse Rode Kruis. Ze brachten
kleding, voedsel, speelgoed en
medicamenten als een eerste sym
bolische gift en vroegen meteen,
waarmee ze het Bergse Rode Kruis
nog meer van dienst konden zijn.
Van vergoedingen wilden de Sin-
joren niets weten. Bergen maakte
graag gebruik van het gulle aan
bod. Luitenant Boen, door Ant
werpen als kontaktman hier gede
tacheerd, zorgde dat alle wensen
werden vervuld. Hij beschikte over
enthousiaste hulpkrachten, vooral
op transportgebied.
Het Rode Kruis van Loenhout
(België) bezocht de kazerne van
Ossendrecht met cadeautjes. Te
vens nodigde Loenhout het rode-
kruisbestuur van Bergen op Zoom
