fciritlfltü
m
De Waterschans nr. 4 1 993
hunne toe bij. De samenwerking
was uitstekend.
Ook aan onderwijs werd gedacht.
Twee leerkrachten, mejuffrouw W.
Geldhof en de heer C. van de Zan-
de uit Waarde, namen hun taak
weer op.
Op 21 maart konden de mensen
uit Krabbendijke naar huis. Toen
telde het kamp nog 85 inwoners.
Die namen afscheid op 31 maart.
Om kwart voor elf zwaaiden de sol
daten hen uit.
4.12. de trein uit Oostenrijk
Deze historie speelde zich af op de
eerste zondag na de ramp, dus op
8 februari. Het was half vijf in de
morgen, toen luitenant-generaal
Van der Kroon, kringcommissaris
van het Nederlandse Rode Kruis
voor Noord-Brabant, het centrum
Bolwerk 6 opbelde om secretaris
Jalink te vertellen, dat om 8.00 uur
een trein uit Oostenrijk in Bergen
op Zoom zou arriveren, een echte
rodekruistrein met 65 kolonnele-
den, 19 moderne ambulancewa
gens, een volledig uitgeruste ope
ratiewagen plus nog een zoge
naamde catastrofewagen. Of het
Bergse afdelingsbestuur wilde zor
gen voor een waardige ontvangst,
want Buitenlandse Zaken in Den
Haag stond daar erg op. De trein
stond onder leiding van professor
Dr. Alfred Gisel, terwijl ir. Friedrich
Proksch het technische deel onder
zijn hoede had.
Van der Kroon stelde het volgende
programma voor:
8.00 uur: ontbijt
9.00 uur: bad
10.00 uur: gelegenheid tot kerkbe
zoek.
12.00 uur: lunch, aan te bieden
door het afdelingsbestuur.
14.00 tot 18.00 uur: rondrit met
autobus door het rampgebied met
in elke bus een Duitssprekende
gids voor uitleg.
19.00 uur: warme maaltijd
x uur: nachtrust.
Het is te begrijpen dat het afde
lingsbestuur nou niet bepaald en
thousiast was. Amper drie uur tijd
om dit alles te regelen. Men be
greep het ook niet zo best. Terwijl
de trein al 36 uur onderweg was,
kreeg Bergen pas op 't laatste mo
ment bericht. In de overstelpende
drukte van die dagen konden de
oververmoeide bestuursleden er
dit eigenlijk niet bij hebben. De rit
met BBA-bussen was gauw rond,
maar zonder de gewenste gidsen.
Lodders nam zelf maar plaats in
een van de bussen. De lunch kreeg
men in die korte tijd niet voor me
kaar. Het bad, dat ging, al kostte
het veel moeite om gauw 65 hand
doeken te verzamelen. In Thalia
bracht het Rode Kruis 65 bedden
bijeen, want het 'hotel' in de Rijks-
HBS was volledig bezet.
Het lukte allemaal, 's Avonds
brachten de leiders van de Bergse
kolonne een bezoek aan hun
Oostenrijkse collega's. Het volgen
de probleem was: waar zetten we
die mensen met hun fraaie wagens
in? Men zat er even mee en er was
zelfs sprake van hen maar terug te
sturen naar Oostenrijk. Dat was
een pijnlijke zaak, waarover de
Oostenrijkse zaakgelastigde in Den
Haag, Dr. Artur Agstner zich vre
selijk ergerde. Een delegatie uit
Den Haag onder leiding van jonk-
vrouwe Roëll redde de situatie. Zij
kwam tot de ontdekking, dat de
Oostenrijkse kolonne goed van pas
kwam in onder meer Dordrecht in
verband met de evacuatie van Zie-
rikzee. Dinsdagmorgen vertrok het
hele korps naar Dordrecht en het
werd daar hartelijk welkom gehe
ten door de burgemeester en het
Rode Kruis. De Oostenrijkers heb
ben zich zeer verdienstelijk ge
maakt niet alleen in Zierikzee,
maar op heel Schouwen-Duive-
land.42
4.13. tot slot
Ook dit relaas is verre van volledig.
Lang niet alle perikelen zijn de re
vue gepasseerd en veel personen
die zich belangeloos hebben inge
zet zijn niet vernoemd. Er zijn ook
fouten gemaakt en er waren mis
verstanden en kortsluitingen, on
vermijdelijk bij zo'n onverwachte
calamiteit. Er zijn wijze lessen uit
getrokken, waarmee het Rode
Kruis zijn voordeel heeft gedaan.
Samenvattend menen we te mo
gen zeggen, dat 1953 een vermel
denswaardige episode is uit de
historie van het Bergse Rode Kruis.
5. feestelijke verjaardagen in
het verleden
Het Rode Kruis roept haast vanzelf
associaties op met rampen en ver
driet. Toch kent het ook zijn
feesten. Nu we stilstaan bij de
125ste verjaardag van het Bergse
Rode Kruis, rijst vanzelf de vraag:
hoe zijn de andere belangrijke ver
jaardagen gevierd? Hoe heeft men
het zilveren en het gouden jubi
leum herdacht en wat is het eeuw
feest geworden? Voor het ant
woord duiken we wederom in het
archief en de kranten.
Het zilveren feest, zo het al gevierd
is in 1893, heeft in de geraadpleeg
de bronnen geen sporen nagela
ten. Hetzelfde moeten we zeggen
van het 40-jarig bestaan. Het gou
den jubileum viel in 1918: geen tijd
om te feesten, in twee betekenis
sen.
5.1. het zeventigjarig bestaan 1938
Volgens secretaris Bevin was 1938
een topjaar. 'Het allerbelangrijkste
jaar na de oprichting van de Afde
ling Bergen op Zoom', jubelt hij in
zijn jaarverslag. Naar zijn mening
was de afdeling al jarenlang inge
dommeld en was haar naam syno
niem met die van een vereniging
waarin gekrakeel de hoofdtoon
vormde. Maar dat was gelukkig
veranderd.44
Het Nederlandse Rode Kruis hield
dat jaar op 10 juni zijn nationale al
gemene ledenvergadering in Ber
gen op Zoom als een eresaluut aan
de 70-jarige. Op die vergadering
was onder meer aanwezig Hare
Koninklijke Hoogheid prinses Ju
liana als voorzitter van het Rode
Kruis.
Het weer was prima die vrijdag.
Vóór 11.00 uur was de grote zaal
van het feestgebouw Thalia op de
mzm
De Jongeren Hulp Dienst en het
Jeugd Rode Kruis brachten ter ge
legenheid van het eeuwfeest van
het Rode Kruis de gelden bijeen
voor een borstbeeld van Henry
Dunant dat op 18 augustus 1967
aan het bestuur van de Carne-
giestichting aangeboden werd ter
plaatsing aangeboden in het Vre
despaleis. Het beeld werd vervaar
digd door mevr. B. Sturm-van den
Bergh.
De Waterschans nr. 4 1993
overige feestvierenden trokken per
bus of auto naar de Wouwse Plan
tage, 'alwaar de in volle uitrusting
gekleede helpsters zich zeer ver
dienstelijk maakten'.
Om 19.00 uur feestdiner, 'bij wel
ke gelegenheid vele en velerlei
speeches het menu op prettige wij
ze aanvulden'.44
's Middags liet de transportkolonne
op het Hamplein aan de Haven
zien wat ze in haar mars had. Ze
demonstreerde hoe gewonden met
behulp van een slede en een hijs
kraan in- en uitgeladen werden,
waarbij de artsen Blom van Assen
delft en Ensink tekst en uitleg ga
ven.
Een bezoek aan de spiritusfabriek
was voor Hare Hoogheid het laat
ste programmapunt. Om half vier
verliet ze Bergen op Zoom. De
5.2. 1938 topjaar
Er waren nog meer redenen om
1938 tot topjaar te verheffen. In
augustus deed het Nederlandse
Rode Kruis een oproep om tien
duizend helpers te werven. Dit in
verband met de dreiging van een
oorlog. Bergen op Zoom kwam
goed voor de dag met 300 nieuwe
dames voor het hulpkorps. De
Bergse artsen schoten te hulp bij
het opleiden van zoveel vrijwil
ligsters. Het aantal leden van de af
deling groeide tot 450 en de kas le
verde een batig saldo op van
f 340,27 (inkomsten f 1415,62 en
uitgaven 1075,35). Het Neder
landse Rode Kruis had in 1938 to
taal 22.750 leden, het aantal afde
lingen bedroeg 123.
Vele redenen tot tevredenheid
dus. Bevin schreef de positieve
ontwikkelingen vooral toe aan de
nieuwe voorzitter. Met diens voor
ganger P.E.B. Clant Bindervoet
lag Bevin onverzoenlijk over
hoop.45
5.3. het Bergse Rode Kruis wordt
80 jaar
Midden in de Tweede Wereldoor
log bereikte de Bergse afdeling de
Rodekruisoefening op de Ham. Leden van de transportkolonne onder lei
ding van Jos Heijstraten tonen prinses Juliana hoe een gewonde met be
hulp van een slede en een hefboom een schip kan worden in- en uitgela
den.
De aankomst van prinses Juliana in Thalia. Naast haar overste Beets.
Achter hen leden van het hoofdbestuur van het Rode Kruis. Voorts van
de afdeling Bergen op Zoom, van links naar rechts (voor zover zichtbaar)
de dames: J. van Son, Testers, Asselbergs en A. Marchand en de heren:
J. Heijstraten (commandant), J. van Baal, A. Cameron, Jo Oosterwaal,
Wouter Vermeeren, Hendrik de Koning, Toon Noordhuyzen, Sjef Oerle-
mans en Gerard Noordhuyzen.
Paradeplaats al geheel gevuld met
genodigden. Omstreeks half twaalf
arriveerde Juliana. Aan het hek
van Thalia werd zij ontvangen door
de eerste vice-voorzitter van het
Nederlandse Rode Kruis baron Mr.
W.J. van Lijnden. Die stelde de
Bergse voorzitter T. Beets aan Ha
re Majesteit voor en die weer op
zijn beurt de overige bestuursle
den. De kleindochter van Beets
bood bloemen aan en daarna
schreed de prinses langs de leden
van de transportkolonne en de da
mescursisten, die samen de ere
haag vormden, naar de kleine zaal
van Thalia. Daar werden de bui
tenlandse gasten aan haar voor
gesteld. Vervolgens opende zij in
de grote zaal de vergadering om
meteen de leiding over te dragen
aan baron Van Lijnden. Die begon
met een gloedvol betoog, waarna
de praktische punten aan de orde
kwamen.
Na de vergadering bezocht Juliana
het pas gerestaureerde stadhuis,
waar burgemeester mr. drs. P.A.F.
Blom als gastheer fungeerde. Juist
in dat jaar was hij tot ere-voorzitter
van het Bergse Rode Kruis gepro
moveerd. Honderden schoolkin
deren brachten Hare Hoogheid
een aubade. Door een druk op een
knop stelde de prinses vervolgens
de nieuwe beiaard in werking.
Het programma werd vervolgd
met een lunch in de Grote Sociëteit
naast Thalia.