Mededelingen
De Waterschans
Bergen op Zoom
en zijn
Bechten
DE GESCHIEDKUNDIGE
KRING VAN STAD EN
LAND VAN BERGEN OP
ZOOM
PUBLICATIES
STUDIES UIT BERGEN OP
ZOOM
DE WATERSCHANS
41
De Waterschans nr. 2 1994
FAUSTO NU MINE
BERGA VICTRIX
24e jaargang nr 2. juni 1994
ISSN: 0926-3918
erevoorzitter:
dr. E. Hartel
ereleden:
br. Alberik (P.van Rijckevorsel)
J. van Gastel
Bestuur
voorzitter:
drs. N. Grosfeld
sekretaris:
mevr. J Kock-Asselbergs
Olympialaan 15
4624 AA Bergen op Zoom
tel. 01640-56383
penningmeester/
F. van de Putte
Noordsingel 184
4611 SK Bergen op Zoom
tel. 01640-41669
postrekening 24 05 922 en
bankrekening 52 50 45 244
ten name van:
penningmeester Geschiedkundige Kring
van Stad en Land van Bergen op Zoom
Ledenadministrateur:
J. van Loon
Hippocrateslaan 17
4624 VE Bergen op Zoom tel. 43222
bestuursleden:
G.C. van Broekhoven
J. van Loon
W. van Riemsdijk
M. van Tilborg
Redaktie-adres:
C. Vanwesenbeeck
postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
tel. 01640-41930
redaktieleden:
drs. G. van Aubel
R. van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredakteur)
drs. N. Grosfeld
drs. J. Zwagemakers
Redaktie-sekretariaat:
drs. B. Daeter
Hofstraat 8
4611 TJ Bergen op Zoom
Tel. 01640-57339
b.g.g. 040-443258
vormgeving: uitgeverij Daeter
druk: Vis Alphen a/d Rijn
van het bestuur:
Verslag Jaarvergadering
De Algemene Ledenvergadering
van de Geschiedkundige Kring
vond plaats op 18 april jl. in de
leeszaal van de Gemeentelijke
Archiefdienst. 54 belangstellende
leden waren daarbij, in een hartelij
ke sfeer, aanwezig. Voorzitter drs.
N. H. M.Grosfeld lichtte de aanwe
zigen in over de plannen m.b.t. de
viering van 50 jaar Bevrijding en
over de ontwikkelingen en stand
van zaken bij het streven een eigen
onderkomen te realiseren. Omdat de
termijn van hun bestuursfunktie is
verstreken, moest helaas tijdens
deze jaarvergadering afscheid geno
men worden van mevrouw P.C.M.
Schenkenberg-Paulus en de heer H.
J. J. Mulders. Beiden hebben zich
jarenlang met verve ingezet voor de
Kring. Bestuur en leden zijn hen
daarvoor veel dank verschuldigd.
De voorzitter bracht deze dank tot
uitdrukking door de scheidende
bestuursleden, namens de Kring,
een cadeau aan te bieden. Onder
aanbieding van een boeket bloemen
werd ook, op eigen verzoek, af
scheid genomen van de heer J. M.
B. Jenniskens, lid van de excursie
commissie. De voorzitter dankte
hem van harte voor zijn inzet. Als
nieuw bestuurslid werd de heer G.
C. van Broekhoven voorgesteld en
vervolgens bij acclamatie benoemd.
Na afloop van de vergadering hield
de heer W. P. van Riemsdijk een
interessante lezing, door dia's bege
leid, over de 'Vestingswerken van
Bergen op Zoom'. Daarvoor mocht
hij een welgemeend applaus in
ontvangst nemen. De gastvrije
ontvangst bij de Gemeentelijke
Archiefdienst stimuleerde de aan
wezigen tot uitgebreid napraten.
Een gedetaillerd verslag van deze
bijeenkomst kunnen de leden tege-
moetzien bij de jaarstukken over
1994.
nieuw bestuurslid
Bestuursleden gaan en komen. Na
het reglementair aftreden van
De heer G.C. van Broekhoven.
mevrouw P. Schenkenberg en de
heer H. Mulders moest het bestuur
weer voor aanvulling zorgen. Dan
is het prettig te constateren dat er
altijd weer mensen bereid zijn tijd
vrij te maken ten dienste van de
Kring. Tijdens de jaarvergadering
van 18-4-1994 werd de heer G. C.
van Broekhoven benoemd tot be
stuurslid. Het bestuur is verheugd
over deze tijdige aanvulling van de
gelederen en stelt hem graag aan de
leden voor. De heer Van Broekho
ven is na het vervullen van zijn
dienstplicht (1956) in dienst geble
ven bij de Koninklijke Landmacht.
Her en der in het land heeft hij
diverse funkties vervuld. In 1979
keerde hij in Bergen op Zoom terug
in de funktie van administratief
medewerker regio West-Brabant en
Zeeland. Zijn werkzaamheden
verrichtte hij toen in het Militair
Hospitaal. Vanaf 1984 was hij
werkzaam als personeels-officier bij
het Opleidingscentrum Militaire
Administratie (OCMA) te Middel
burg. De laatste vier jaren vervulde
hij dezelfde funktie bij de Rijschool
te Bergen op Zoom. Sinds 1992 is
de heer Van Broekhoven met funk-
tioneel leeftijdsontslag.
Het bestuur is ervan overtuigd dat
de heer Van Broekhoven een be
langrijke bijdrage kan en zal leve
ren aan het bestuurlijk werk voor
de Kring.
De Waterschans nr. 2 1994
nieuwe leden
De dames Smulders, P. Bastiaanse-
Ditmer, N. Schetters-Lacor, A.
Kosters; de heren: P. Schulte, J. van
Gurp, C. van Schaik, allen uit
Bergen op Zoom. De heren J.
Graafmans en F. Asselbergs,
Geldrop.
geautomatiseerde
ledenadministratie
De funkties penningmeester en
ledenadministrateur zijn van elkaar
gescheiden. Vanaf heden is de heer
J. van Loon belast met de
ledenadministratie.
Binnen niet al te lange tijd zal het
gebruik van de computer binnen de
Kring een feit zijn. Het invoeren
van het ledenbestand heeft reeds
een aanvang genomen. Voor de
leden zal dit betekenen dat hun
lidmaatschapsnummer in zoverre
gewijzigd wordt, dat alleen het
volgordenummer (4 cijfers) zal
worden gehandhaafd en alle andere
toevoegingen komen te vervallen.
De leden wordt vriendelijk verzocht
gegevens m.b.t. de ledenad
ministratie (ook de aanmelding van
nieuwe leden) in het vervolg door
te geven aan onze ledenadmi
nistrateur: de heer J. M. J. M. van
Loon, Hippocrateslaan 17, 4624 VE
Bergen op Zoom. Telefoon: 43222.
Kring-aktiviteiten
Zat. 10 september 1994: Landelijke
Monumentendag; Zo. 2 oktober
1994: Mini-excursie onder leiding
van lr. Jan Weyts naar panden in de
Stationsstraat en Lievevrouwestraat;
Do. 20 oktober 1994: Lezing door
de heer W.J.M.Schuiten uit
Oosterhout over de militaire
operaties tijdens de bevrijding van
Zuid Nederland. Tevens zal getracht
worden het resultaat van de studie
die door De Kring wordt verricht
ter gelegenheid van 50 jaar
bevrijding van Bergen op Zoom
reeds op deze avond aan u te
presenteren; Do. 17 november 1994.
Lezing 'Sacramentswonderen in de
Middeleeuwen' door de heer dr. P.
Eligh uit Breda over een onderwerp
waarin onder meer het zgn bloed
wonder zal worden belicht; Do. 15
december 1994: Lezing door leden
van 'In den Scherminckel' over
opgravingen in onze stad. Aan de
orde komen opgravingen in de
Kettingstraat en bij de Sint Maarten
kapel en eventuele zeer recente
ontwikkelingen. Alle lezingen
zullen worden gehouden in de
leeszaal van de Gemeentelijke
Archiefdienst, Blokstallen 2 te
Bergen op Zoom, aanvang 20.00
uur.
van de redaktie
De redaktie wijst er op dat door het
artikel over het Kasteel Borgvliet
duidelijk gemaakt wordt dat er op
de Bergse Plaat thans een plaats
van bewoning bedekt gaat worden
die ouder is dan de stad zelf!
Kunnen we daar nog iets aan doen,
ook al kost dat veel? Ten minste
zou toch de naam van het kasteel in
die omgeving bewaard moeten
blijven.
Special Bevrijding
De derde aflevering van de
Waterschans zal geheel gewijd zijn
aan de Bevrijding. Deze Special
zullen de leden in de laatste week
van oktober ontvangen.
In dit boek (300 blz; foto's, adressen,
beroepen, kleine en grote familieverha
len, los stamboom-overzicht) wordt de
herkomst en verdere gebeurtenissen
van alle personen Becht in en om
Bergen beschreven, de nakomelingen
van Jan de Cipier.
De Bechten vormden een interessante
uit drie takken bestaande familie. In
deze familie kwamen voor: de oprich
ter van uitgeverij Becht te Amsterdam;
de bekende Arnhemse dominee Becht;
de Tilburgse burgemeester Becht (een
Bergenaar). Vooral de Bergse tak van
de familie is erg groot en velen bleven
in of in de buurt van Bergen op Zoom
wonen. Nu is een genealogie voor
buitenstanders wellicht niet altijd even
interessant. Dat wordt hij wel als er
tevens veel verteld wordt over het
leven en de omgeving, in dit geval
Bergen op Zoom. De eerste Bergse
stamvader is 30 jaar lang (1804-1834)
cipier geweest in de Onze Lieve Vrou
we Gevangentoren: de Poort. Het was
voor deze Johan Andreas weliswaar
geen volldige dagtaak, maar hij oefen
de ook het beroep uit van van glazen
maker en schilder, onder andere in
opdracht van de Gevangenpoort zelf.
Vele oude rekeningen van Jans klusjes
zijn nog bewaard gebleven. Hij leefde
in de poort zelf, met zijn vrouw Anna
en met hun kinderen. Ze maakten de
ontploffing van het kruit-magazijn De
Stoelemat mee. Het is natuurlijk een
bijzondere ervaring als men eens in die
poort de ruimten mag bekijken waar
deze Jan met de zijnen woonden en
werkten; als je nog eens uit hetzelfde
raampje mag kijken richting Lieve
vrouwestraat; als je nog eens mag zien
de uit de tijd van Jan ingekerfde na
men in deuren en balken.
Zo wordt er in het boek via allerlei
Bergse Bechten ook ingegaan op de
metaalsektor; het militaire gebeuren;
het sociale- en culturele leven. Bekend
waren ook Bechten als timmermannen.
Een pracht-figuur was ook 'vader Jan',
een Becht die zijn hele leven als kachel
smid bij Beckers werkte. Hij was heer
en meester in de Bergse Lutherse kerk;
een klein, dik, driftig mannetje waar
vol ontzag tegenaan werd gekeken.
En wat de denken van de Bechten die
in de drankenhandel zaten?
Wie kent niet Kees Becht, de prins
Nillis, bekend door zijn boek Josina
Peereboom, een meisje dat volgens
hem onschuldig gevangen zat in de
gevangentoren?
Het zal duidelijk zijn: het gaat hier om
meer dan een genealogie.
Voor alle nakomelingen van genoemde
Johan Andreas, de Bergse Bechten,
wordt er in het voorjaar van 1995 een
reünie gehouden (waarvoor belan
gstellenden zich kunnen aanmelden bij
Rien Becht. Hof van Beieren 2. 4625
EH Bergen op Zoom (tel. 01640-
45523).
Het boek is vanaf heden af te halen bij
genoemde Rien Becht; kosten 50 (per
post: 63. giro: 3457491; abn/amro
441628540; vermelden boek Boz.;
ingebonden exemplaren ƒ75, per post
ƒ88; bij betaling per giro of bank
vermelden: t.n.v. R. Steenhoff-Schoon-
beek. Oude Nijvelsebaan 98. B-1652.
Alsemberg).
Verzamelaars opgelet: de oplage be
draagt slechts 150 exemplaren.
BD.