84
A POCIIK de FALAISE
ln> PUTANGES
VIIs ARMEE
ALLEMANDE
OS
B
85
De Waterschans nr. 3 1994
Het monument dat herinnert aan
het begin van Operatie Tractable.
Ter nagedachtenis van de gevalle
nen van de 4e Canadese Pantser
Divisie, waartoe ook ons regiment
behoorde.
sche stofwolk stijgt op, hoger en
dichter dan de gelegde rookgordij
nen.
De parade-opstelling valt uiteen.
Een vierkante massa voertuigen
stormt nu zuidwaarts, zonder te
letten op welke obstakels ook,
behalve op de Normandische hagen,
de beruchte 'bocages'. Daardoor
heen boren zich eerst de tanks
waarna de andere voertuigen vol
gen. Het gaat razendsnel, misschien
nog niet snel genoeg voor de ach
terhoede. Ooggetuigen zien name
lijk verbijsterd hoe de eigen lucht
macht zich vergist en systematisch
bombardementen op de achterhoede
uitvoert.
Dergelijke dramatische gebeurtenis
sen komen in deze fase van de
strijd in Normandië wel meer voor.
Het kan aan een vergeten detail in
de planning liggen: de troepen op
de grond gebruiken bijvoorbeeld
gele rook om de bommenwerpers te
waarschuwen dat ze te dicht op de
eigen troepen zitten, terwijl de
bommenwerpers van de taktische
luchtmacht gele rook beschouwen
als een aansporing om daarop zo
nauwkeurig mogelijk hun bommen
neer te gooien. Natuurlijk, de hoge
re staven kunnen na dergelijke
incidenten altijd weer stellen dat de
luchtaanvallen een belangrijke
bijdrage aan het succes hebben
geleverd omdat 90 van de vliegtui
gen de juiste doelen hebben getrof
fen. Voor de gewone infanterist
betekenen ze een onbegrijpelijk en
agressief makend drama om het
verlies van heel wat strijdmakkers.
In de dichte rook- en stofgordijnen,
waarmee de hele vallei van de
Laison weldra gevuld is, rukken de
voertuigen zuidwaarts op. De enige
manier om zich te orienteren is de
zon in de gaten te houden, die als
een bleke schijf door de smoor hier
te zien is. Wanneer tegen 16.00 uur
de rivier bereikt is blijkt die voor
de tanks en andere voertuigen een
veel grotere hindernis dan de lucht
foto's deden veronderstellen. De
genie heeft te weinig materiaal
meegenomen om voldoende snel
oversteken te kunnen maken. De
weerstand van de Duitse troepen
neemt toe. Er vallen weer granaten,
die de infanterie verplichten Rou-
vres zo snel mogelijk in te nemen
en zich in te graven. Terwijl de
pantservoertuigen moeizaam de
steile oevers van de Laison nemen,
trekt L&W te voet verder, richting
Olendon. Daar brengen de mannen
de nacht door, samen met de Ar-
gylls en twee escadrons tanks van
het South Alberta Regiment. Ande
re regimenten hebben van de ver
warring bij de Laison een deugd
gemaakt, ontplooien een bewonde
renswaardig initiatief en gaan zelf
tot aktie over. Verspreid over het
aanvalsgebied schakelen ze Duitse
legeronderdelen op de terugtocht
naar het noorden uit.
Maar het gat is nog niet gesloten!
Montgomery geeft via generaal
Simonds, de Canadese bevelhebber,
de opdracht om er voor te zorgen
dat de heuvels ten oosten van
Falaise genomen worden. Dat wordt
de taak voor de 3e en 4e Divisies,
terwijl de 2e Divisie Falaise moet
innemen. Op 15 augustus moet de
le Poolse Divisie zich naar het
oosten verplaatsen, richting Cham-
bois. Samen met de 3e en 4e Cana
dese Divisies zal die dag 'de kurk
in de flessehals gedrukt kunnen
worden', wanneer deze operatie
leiden zal tot een vereniging met
het 3e US leger, dat vanuit het
zuiden oprukt.
Een duidelijk plan. We zullen zien
wat er van terecht kwam en wat
daarbij de rol van L&W is geweest.
De Duitse bevelhebber Von Kluge
realiseert zich terdege dat hij meer
doet dan hem is toegestaan door de
Duitse legerleiding wanneer hij, na
een poging tot overleg met generaal
Hausser van het 7e Panzerleger, in
de namiddag van de 16e augustus
het bevel tot terugtrekken geeft. Hij
weet dat anders het 7e leger; Pant
ser groep Eberbach; de meeste
Een indruk van het massale, snelle optreden van gepantserde eenheden
tijdens 'Tractable'. De gebruikelijke aanvalsmethode is verlaten, men test
nieuwe methoden uit die succes zullen brengen.
De Waterschans nr. 3 1994
De rivier de Laison. Zomer 1994.
onderdelen van het 5e Pantser leger
zoals het 4e Pantser Korps; twee
legerkorpsen en een Parachutisten
korps, gevangen zullen zijn.
Nu kan het nog. De zak van Falaise
is op de morgen van de 16e nog 50
km diep en 20 km breed. Op dat
moment staan de Canadese troepen
in de buitenwijken van Falaise. De
definitieve afgrendeling lijkt, in de
buurt van Chambois en Trun, een
kwestie van uren.
De Duitsers gebruiken de hen nog
gegeven tijd goed. Ze weten het
grootste deel van hun strijdmacht
redelijk ordelijk over de rivier de
Ome te krijgen. Met het 2e Panzer
Korps, gevormd uit overblijfselen
van de 9e en 2e SS Panzer Divisies,
versterken ze de flanken van hun
terugtochtgebied. Hitier vervangt
Von Kluge door veldmaarschalk
Model op de 17e augustus. De zak
van Falaise krimpt tot een diepte
van 10 km en een breedte van 12
km. Daarin bevinden zich echter
nog duizenden Duitse soldaten en
talloze andere afdelingen, waaron
der gespecialiseerde en slecht te
missen diensten.
Tussen 13 en 18 augustus weten
veel Duitsers aan de afsluiting te
ontsnappen. Dat ligt aan de knappe
manier waarop ze hun vertragend
gevecht voeren, hun perfekte an
ti-tankwapens en hun superieure
tanks, de Panthers en Tigers.
Daarnaast is de trage opmars van de
Amerikanen vanuit het zuiden een
voor de Duitsers gunstige faktor.
Fanatiek voeren ze hun vertragend
gevecht, tot grote schade en ellende
van de 3e en 4e Canadese Pantser
divisies. Telkens opnieuw spelen de
Duitse troepen hetzelfde spel: ze
graven zich in op goed gekozen,
hoog gelegen plaatsen, met hun
anti-tank geschut en hun overgeble
ven Tigers en Panthers. Er is voor
de Canadezen bijna niet tegen te
vechten. Telkens weer is een groot
deel van de troepen nodig om zo'n
goed ingerichte Duitse positie uit te
schakelen. Dat lukt dan vaak nog
alleen wanneer de artillerie en/of de
luchtmacht erbij kunnen worden
gehaald. De eigen Shermans, zelfs
als ze een versterkte 'pantsering'
van rupsbanden hebben gekregen,
worden door de Duitse kanonnen in
massa uitgeschakeld.
Voor L&W is 15 augustus een
verwarde en rampzalige dag.
Moeizaam rukken ze op richting
Falaise. Om 15.00 uur bevinden ze
zich ter hoogte van Epaney, samen
met een eskadron van de South
Alberta's. In het beboste terrein,
met holle en bochtige wegen, stui
ten ze op een vijandelijk mi
trailleurnest. De artillerie geeft
daarop een staaltje precisiewerk ten
beste en de opmars kan weer door
gaan. In het oorlogsdagboek wordt
de gebeurtenis als volgt beschreven:
Ik gaf Jack Clement (de man
van de artillerie) de positie op de
kaart en binnen een minuut lag zijn
vuur op de rand van het bos. Nu
was die bosrand niet meer dan 200
yards van ons vandaan. Op de
kaart stond een aanduiding voor
wat gebouwen op die plek en ik
zei:
'Laat maar komen op de rand van
het bos, 200 yards'. En hij legde
zijn vuur precies op die plaats.
Eerst vuurde hij wat rookgranaten
af om het doel te markeren en ik
zou hem vertellen of de afstand
goed was. En nu 'Geef hem er van
langs' en de kanonnen begonnen
toen pas echt. Vijf minuten gingen
ze er tekeer en toen was het voor
bij. We hadden de mof te pakken,
zijn machinegeweer was kapot en
zijn been er praktisch af. En hij
glimlachte tegen ons. Het moet
zo'n SS-type geweest zijn dat je
wel zo moet aanpakken. Het waren
echte harde soldaten. Ze trokken
zich geen centimeter terug.
Alles bijeen blijkt de 15e augustus
een heel verwarde dag, met on
derdelen die telkens opnieuw vast
lopen op Duitse weerstandsnesten
en daardoor niet vooruitkomen, 's
Avonds graaft L&W zich ten zuid
westen van Epaney in, samen met
een eskadron tanks van de Canadian
Grenadier Guards. Men maakt de
balans op. Na de eerste dagen van
augustus blijkt de 15e voor het
regiment de zwartste dag. Men telt
TRIJN* CIIAMllOIS
«- front le 16/8
front le 19/8
1 carv>dienne
h^roee
\ev*r lereii.b.polonaisej
Saint-Pierre, sur.Dives
fFALAÏSEvtf?
3RIOUZE
ncaine
I Vimoutiers
N. - <$3 rv rocnampos
\\-/ att J
TRUNi Coudehard262^>/
N At °MONTC
O Les Champeaux
ST. Lambert
O 3jR~
Tournal s/D.'O
Aubry.en.E: xmea>
//QChamposoult
52
MONTC7MEL
CHAMBOIS
LE BOURG St. LEONARD
VECOUCHÊ i
2e d.b. franpaise
Fleuré
Armée AmerlcBlne
D Armée Britannlque ut Can.
Armee Allemande
t '-'...Va V
inca!
A - A
3e Armee Americaine
;;C«nt»piion-Réinitóon NORMANDIE PUIS
Tél. 33 39 OA 06
iproiurtiwi tötifi eu p»rti»!f».
itrtorfutWi prttlible
ir» A 324.473 660
