datum
van
tot
afstand
tijdsduur
1-9
Buchy
Orival
74 km
01.00-07.00
Orival
Airaines
22 km
15.00-05.00
(2-9)
2-9
Airaines
Sorel
5 km
14.15-17.00
3-9
Sorel
Yaucourt
21 km
01.00-17.15
6-9
Yaucourt
Ochtezeele
121 km
11.20-04.30
(7-9)
7-9
Ochtezeele
Nieukappel
50 km
09.30-?
8-9
Nieukappel
Oostkamp
32 km
08.40-17.30
92
93
De Waterschans nr. 3 1994
In Yaucourt/Bussus enkele dagen rust; bevoorrading en reorganisatie voor de verdere opmars.
De route schematisch bijeengebracht.
Nederlandse grens ter hoogte van
Eeklo.
De juiste kaarten van het opmarsge-
bied zijn tijdens de tocht nog niet
beschikbaar. Men behelpt zich met
wegenkaarten op kleine schaal,
waardoor er wel eens wat fout gaat,
zeker wanneer opgeblazen bruggen
tot afwijken van de route dwingen.
Tot slot: het incasseringsvermogen
van de mannen tijdens deze zware
-s-gj was--*»»-
Het monument dat de Canadese
slachtoffers van de slag aan de
Somme, Courcelette 1916, herdenkt.
tocht, meestal 's nachts en vaak in
regenweer, op tanks en andere
voertuigen door elkaar geschud,
zich vastklemmend aan elk houvast,
het dwingt respekt af. Een citaat:
'We moved like hell. We just
hoped somebody knew where we
were going. We were on the backs
of the Sherman tanks riding so
many to each tank. there's no
way you could sleep because you're
scared of falling off. It was just
more or less push, push, push'.
Op 8 September komt de divisie ten
zuiden van Brugge haar eerste grote
obstakel tegen, het kanaal van Gent.
Dit soort hindernis gaat in het
Vlaamse land een zware tol eisen,
zoals in Normandië eerder de 'bo-
cages' (de dichte hagen) dat deden.
Ook de mannen die Normandië
hadden overleefd zullen zich niet
gerealiseerd hebben, dat de snelle
opmars nu voorbij is en dat een
lange periode van worsteling met
een sterke tegenstander dramatische
gevolgen zal hebben.
Ter hoogte van de Somme verlieten
wij de route van L&W.
Het leek ons goed even een bezoek
te brengen aan de plaats, waar, zo'n
dertig jaren eerder, mannen van
hetzelfde regiment gevallen waren
in een andere oorlog. De mannen
van 1944 hadden er geen tijd voor,
en misschien ook geen idee van, dat
ze Courcelette op zo'n vijftig km
passeerden. Dankzij hen konden wij
ons dat in een vrije wereld wel
veroorloven.
strijd om Oost-Vlaanderen
Helemaal in overeenstemming met
de tot dan toe gevolgde planning,
krijgen Moncel en Stewart Force op
8 september opdracht druk op de
vijand te blijven uitoefenen. Al heel
gauw blijkt dan dat die vijand niet
van plan is die druk gelaten te
ondergaan.
De 'Scheldevesting-Zuid' is een
wel heel fel omstreden gebied
geworden.
Het gebied waar de strijd zich gaat
afspelen ligt in Oost-Vlaanderen,
juist ten zuiden van de Nederlandse
grens bij Zeeuws-Vlaanderen. In
grote lijn omvat het het 'Meetjes
land', met Brugge als begrenzing
aan de westelijke kant en het kanaal
van Terneuzen naar Gent aan de
oostkant. Boven Brugge, ter hoogte
van Damme, kruist een afwaterings
kanaal de vaart van Brugge naar
Sluis. Dit Leopoldskanaal loopt
onder de Nederlandse grens door
naar Philippine, gaat dan Isabellaka-
naal heten en vindt daar een begin
in de Braakman.
Boven Maldegem voegt zich een
ander afwateringskanaal bij het
De Waterschans nr. 3 1994
hevig, voorraden kunnen de afge
sneden mannen bij de kerk, inmid
dels maar 30 man meer, niet berei
ken.
27 September
MOERSHOOFDE irK
KAPRYCKE
22 September -14 October.
MALDEGEM
ADEGEM
WsSEBROEp^O^JI
^^11 Sejllemb^t, ,y
15 September
OPERATIONS
LINCOLN AND WELLAND REGT
8 SEPTEMBER - 14 OCTOBER 1944
15 September
IVELDKAPEL
MOERBRUGGE
In de vroege morgen van 9 septem
ber proberen de compagnieën van
L&W het bruggehoofd te bereiken.
Er is nog een schuit bruikbaar.
Eerst steekt de compagnie van maj.
Crummer over, 300 m oostelijk van
de hoofdstraat. Duitse machinege
weren vertragen ook de oversteek
van de drie andere compagnieën,
die toch allen positie kunnen inne
men op zo'n 1,5 km ten oosten van
de kerk, langs de weg. De vijand
blijft tegenaanvallen doen, de voor
raden van de mannen zijn beperkt
tot wat ze zelf per boot konden
meenemen. In de namiddag krijgt
overste Stewart van de Argylls de
leiding over het bruggehoofd. L&W
en Argylls verdelen de hoofdstraat,
zuiveren huis na huis en ontzetten
de geïsoleerde compagnie Argylls
bij de kerk. De laatste tegenaanval
van de Duitsers om 19.00 uur
betekent het eind van de gevechten
om het bruggehoofd. Aan de brug
wordt hard gewerkt, de hele nacht
door. Om 07.00 uur de volgende
morgen rijden de tanks Moerbrugge
binnen. Ook 11 september wordt
gebruikt voor de versterking van
het bruggehoofd. L&W heeft het
zwaar te verduren gehad. Het telt
12 gesneuvelden en 55 gewonden.
De gevechtskracht daalt tot een
onaanvaardbaar peil. Maar er is ook
reden voor trots. Het regiment blijkt
drie 'Military Medal' dragers en
een 'Military Cross' rijker te zijn.
Niet onderscheiden werd soldaat C.
Sherman, die tijdens de gevechten
De plaats waar Lincoln and Welland het kanaal van Brugge naar gent
overstak op 9 augustus 1944. Op de achtergrond, rechts, de kerktoren van
Moerbrugge.
Leopoldskanaal: het Canal de
Dérivation de la Lys, ter hoogte van
het gehucht Strooibrug.
Het Leopoldskanaal is in Canada
een zwaar beladen naam geworden.
Synoniem van verschrikking, ellen
de en dood. Met een klank, zoals in
Frankrijk het 'J'étais a Verdun'. De
Duitsers lijken de strategische
betekenis van dit kanaal al snel te
hebben ingezien, ze bouwen niet
alleen bunkers in de zuidelijke
kanaaldijk met het oog op landin
gen van de Britten in de Schelde-
monding, maar leggen ook veldver-
sterkingen aan op de andere oever,
voor het geval een aanval uit het
binnenland zal komen. De opdracht
van Stewart Force voor de avond
van 8 september is kort. Verdere
opmars vraagt eerst een brugge
hoofd over het kanaal van Brugge
naar Gent, een vaart van maar 20 m
breed. Geschikte plaats lijkt Moer
brugge, een voortzetting van het
gehucht Oostkamp. Om 20.00 uur
sturen de Argylls drie compagnieën
naar de overkant. Ze gebruiken daar
twee platboomde vaartuigen voor
die ze hebben opgescharreld. Van
aanvoer van eigen materiaal is geen
sprake, net zo min als er eerst een
grondige artilleriebeschieting plaats
vindt.
Al heel gauw blijkt dat de Duitsers
hun positie aan de overkant niet
willen prijsgeven. Hun fel verzet is
een complete verrassing, hoewel
ontcijferde codeberichten van de
Duitsers al de vorige dag hebben
duidelijk gemaakt, dat het terug
trekkende 15e leger de Schelde-
monding tot het laatst moet ver
dedigen. De Argylls krijgen het
moeilijk. Moerbrugge eindigt bij de
kerk, op 300 m van het kanaal. De
bebouwing is dicht maar rechts,
links en achter het dorp ligt open
veld. Twee compagnieën slagen
erin tot bij de kerk te komen. Dan
snijden de Duitsers hen de pas af
door langs de kanaaloever tot bij de
vernielde brug door te dringen. Aan
het bouwen van een brug hoeft de
genie nu ook niet te denken! Een
derde compagnie Argylls verliest al
2 officieren en 17 man vóór ze het
kanaal over is. Het Duitse vuur is
