24
25
De Waterschans nr. 1 1995
ernstig gelezen, daar zal gewetens
dwang uoor rechtvaardigheid wijhen
Dit schreef Van Duinkerken in
1937 in zijn boek: 'Verscheurde
Christenheid'. De Duitse bezetters
gaven hem in het gijzelaarskamp te
St.Michielsgestel alle tijd om die
woorden nog eens te overwegen.
Was de ruimte voldoende? Helaas
nog niet. De mitrailleurloods was
veel te klein voor de jeugdafdeling
en de nieuwbouw was op zijn beurt
te klein om die afdeling te
herbergen. Het bestuur hoopte dat
gebouw D zou worden opgeknapt
voor de centrale jeugdbibliotheek.
Dat gebeurde na verloop van tijd.
Het filiaal Hoogerheide kon
uitbreiden, dankzij de royale steun
van het bestuur van de gemeente
Woensdrecht. Voor de tweede keer
mocht burgemeester De Leeuw de
bibliotheek openen, kort voor deze
vestiging zich van 'Erasmus' los
maakte en een zelfstandige stichting
werd. Halsteren opende een eigen
bibliotheek, 'De Beymoer'. De uit
die gemeente afkomstige leden van
'Erasmus' lieten zich toen in
schrijven bij hun eigen boekerij.
3. Bestuursmutaties
Voorzitter Van Paridon achtte na de
voltooiing van de centrale biblio
theek het moment gekomen om af
te treden, tegelijk met de heer
Thisse. De laatste wegens te drukke
De opening van de nieuwe bibliotheek door burgemeester drs. L. van de
Laar. De sleutel van de toegangsdeur stak in een met bloemen versierd haam
dat hem werd aangereikt door secretaris Korneel Slootmans.
voorzieningen.
De nieuwbouw kostte drie miljoen
gulden, gedragen door rijk en
gemeente samen.
Na de woorddienst volgden de aan
wezigen de burgervader naar de
ingang van het nieuwe gebouw.
Voor de deur ontving hij de sleutel.
Die was bevestigd aan een met
bloemstukken versierd haam, een
verwijzing naar de paardestallen
van de markies. De volgende dag
mocht iedereen tussen 10.00 en
16.00 uur de stadsbibliotheek met
zijn 30.000 boeken komen
bewonderen. Op 13 maart hervatte
het personeel de uitleen. In het
kader van de feestelijkheden was er
op 21 maart een lezing van Cees
Buddingh in de aula van het
Mollerlyceum.
Leuk was de herontdekking van
Anton van Duinkerken. Diens buste
sierde sedert 1967 de bibliotheek.
Steeds meer bezoekers dachten dat
het Desiderius Erasmus was. Het
beeld verhuisde mee en kreeg een
aanvulling in de vorm van een
plaquette met een tekst van Anton:
VU aar eerdijh wordt geschreven en
De hal van de nieuwe bibliotheek.
De Waterschans nr. 1 1995
De buste van Anton van Duinkerken
kreeg een aanvulling in de vorm
van een plaquette met genoemde
tekst.
werkzaamheden.
De bekende bloedgroepen hadden
blijkbaar mets meer te bieden,
reden voor het bestuur om het eens
met een advertentie te proberen. Er
meldden zich negen gegadigden,
drie dames en zes heren. Op 5 en 6
april 1978 ontving het bestuur hen
in groepjes van drie, telkens een
dame en twee heren, waarna het
een keuze deed. Mevrouw G.
Broekmeij er-Albert en de heren J.C.
Buckens en P.B. Lambrechts waren
de drie uitverkorenen. Op 10 mei
1978 woonden ze hun eerste
bestuursvergadering bij. De heer
Korneel Slootmans, die de laatste
jaren het bestuur had begeleid als
adviseur, vertrok na 45 jaar trouwe
dienst. Op 11 oktober 1978
wachtten hem en zijn vrouw een
feestelijke bijeenkomst voor
genodigden en een open receptie.
De heer Van Paridon prees de
78-jarige als een bestuurder 'die ver
boven het gemiddelde uitsteekt'. De
voorzitter zelf beëindigde zijn taak
per 1 januari 1979 en kreeg als
opvolger de heer P.B. Lambrechts,
directeur van een school voor
speciaal onderwijs te Bergen op
Zoom en nog steeds de man die de
kar trekt. Op de afscheidsreceptie
typeerde het bestuurslid mevrouw
Armbrust de heer Van Paridon als
volgt: 'Erasmus' voer niet bepaald
op een rustige zee, en soms was er
bijna sprake van muiterij. Door een
goede kapitein is het echter nooit
tot een schipbreuk gekomen'
(Brabants Nieuwsblad 1-2-79). Het
moet gezegd zijn, deze kapitein
verliet het schip bij rustig weer. De
financiën waren gezond, de
huisvesting aanzienlijk beter, het
ledental de 11.000 gepasseerd, de
personeelsformatie naar tevre
denheid bezet en het bestuur
voltallig. Het was ook in 1978 dat
een geautomatiseerd uitleensysteem
werd ingevoerd evenals een
kopieerapparaat ten gerieve van de
klanten. De jeugdbibliotheek was
met een kleuterhoek verrijkt en de
ouders konden speelleerpuzzels
lenen.
De tentoonstellingsmogelijkheden
op de romanafdeling benutte het
personeel voor exposities over
diverse onderwerpen. Voor de
Turkse en Marokkaanse leden
huurde 'Erasmus' wisselkollekties
van de Landelijke Bibliotheek
Centrale. In 1979 andermaal goed
nieuws: de centrale jeugdbiblio
theek kon na een provisorische op
knapbeurt voor rekening van het
bestuur het vrijgekomen gebouw D
gaan betrekken.
Weer een ruimteprobleem minder.
Een echte renovatie van het gebouw
was voorzien voor het jaar 1983.
4. Het zwevende bestaan van het
filiaal 'Oost'
In 1979 schreef 'Oost' zijn vijf
duizendste lid in en dat in een wijk
van goed 20.000 inwoners. Het
filiaal was echt te klem voor zoveel
belangstelling en nieuwbouw bleek
eigenlijk het enige aanvaardbare
alternatief. Dat betekende wel dat
het bestuur voor goed afzag van
een filiaal in de wijk Mei-
lust/Noordgeest. Het College van
Burgemeester en Wethouders deelde
dit standpunt. Een jaar later ver
klaarde wethouder Van der Stoel
dat de nieuwe bibliotheek binnen
drie jaar, dat wil zeggen vócr 1984,
klaar moest zijn. 'De mensen staan
daar in de rij om geholpen te
worden', zei de wethouder volgens
het Brabants Nieuwsblad van 16-7-
1980. Wat de vloeroppervlakte
betreft zou men vijf keer zoveel
vierkante meter moeten hebben om
aan de normen te voldoen. Er bleek
in Oost maar één terrein
beschikbaar, namelijk aan de Mars
laan achter de kerk van De Godde
lijke Voorzienigheid. Daar was een
wijkcentrum gepland. Wijkcentrum
en bibliotheek in één gebouw zou
de kosten drukken. Men moest wel
opschieten want de goedkeuring
voor het pand aan de Pastoor
Jutenlaan liep in 1983 af. Dan komt
de klap van 1982. 'Uitbreiding
filiaal Oost voor jaren in de ijskast'
stond er op 16 februari in het
Brabants Nieuwsblad. Dagblad De
Stem was iets optimistischer:
'Mogelijk pas in 1984 meer ruimte
voor Bergse Bieb' (18-2-1982).
Het met zo opwekkende nieuws
ontleenden de bladen aan een nota
van B en W over het filiaal Oost.
Reden van het uitstel: de slechte
tijd. Er moest worden bezuinigd.
Vlak bij het filiaal kwam in deze
tijd een grote garage vrij met een
vloeroppervlakte van circa 800
vierkante meter. Ideaal natuurlijk,
hoewel nog altijd 400 vierkante
meter minder dan Den Haag voor
een wijk van 20.000 inwoners
nodig achtte.
De gemeente overlegde met de
eigenaar van het pand maar schrok
terug voor de kosten, totaal meer
dan een miljoen gulden. Voor 1984
zag Van der Stoel geen moge
lijkheid iets voor 'Erasmus Oost' te
doen. En daarna? Dat liet hij in het
vage en burgemeester Zevenbergen
sloot zich erbij aan. Een petitie met
4.000 handtekeningen kon daar
niets aan veranderen. Nog triester
maakte de wethouder het toen hij
verklaarde dat sluiting van 'Oost'
denkbaar was, zeker de afdeling
voor volwassenen. In 1983 leende
het filiaal zijn eenmiljoenste boek
uit, maar in datzelfde jaar kortten
rijk en gemeente de bibliotheken op
gevoelige wijze in hun subsidie.
Zoiets kun je opvangen door met
