Ten geleiden
De Waterschans
DE GESCHIEDKUNDIGE
KRING VAN STAD EN
LAND VAN BERGEN OP
ZOOM
PUBLICATIES
STUDIES UIT BERGEN OP
ZOOM
DE WATERSCHANS
E R A S M IJ S
Informatie uit dagbladen en andere archieven
verzameld voor 'Bergen Boeken', 75 jaar bibliotheek
1920 - 1995
in:
De Waterschans, geschiedkundig tijdschrift van de
Geschiedkundige Kring Stad en Land van Bergen op Zoom
25e jaargang nr 1, maart 1995
Gegevens gevonden in de dagbladen
- In De Zoom verschijnt een ingezonden mededeling van Dr. H. A. v.d. Meulen:
'Openbare Leeszaal en Bibliotheek' (De Zoom, 20 november 1920). Kopie nr. 1
(nummering op achterzijde)
- Kapelaan A. C. van Dijk reageert onmiddelijk via een ingezonden stuk in De Zoom en
in de Avondster: 'Over de openbare Leeszaal' (De Zoom, 22 nov. 1920; De Avondster,
23 nov. 1920) Kopie nr. 2 (normaal en uitvergroot)
- De reactie van de plaatselijke pers d.w.z. van De Zoom is zeker niet negatief. N.b.
haar uitleg voor de reden van oprichting: de achteruitgang van Geloof en Wetenschap
na het heengaan van de heer A.W. Bos en de geplaatste vraagtekens: doch anderzijds
achten wij de bevolking van onze gemeente nog niet voldoende rijp om van eene
dergelijke inrichting rijpe vruchten te plukken', dit mede als gevolg van het 'geoorloofde
en ongeoorloofde schoolverzuim.' (De Zoom, 4 dec. 1920) Kopie nr. 3a en 3b.
- Artikel van Ir. Juten die verklaart waarom de plannen voor de oprichting van een
Openbare Leeszaal in het geheim werden beraamd. (De Avondster, 6 dec. 1920) Kopie
nr. 4.
- De reactie van de politiek die in de raadsvergadering van 6 dec. 1920 het hoofd buigt
over het voorstel van B en W om de Leeszaal een jaar subsidie te verlenen: Punt 9.
Het voorstel van B en W om voor een jaar subsidie te verlenen aan de R.K. Openbare
Leeszaal. Hierover ontspon zich een debat dat circa anderhalf uur duurt en dat moeilijk
is weer te geven daar de gemoederen dikwijls het kookpunt naderden en dat zelfs zoo
ver liep dat de Burgemeester zich genoodzaakt zag de vergadering een ogenblik te
schorsen. Het voorstel van B en W werd goedgekeurd met 1 stem meerderheid. De
verslaggever zal trachten in het volgende nummer de debatten zoo goed mogelijk weer te
FAUSTO NUMINE
BERG A VICTRIX
25e jaargang nr 1. Maart. 1995
ISSN: 0926-3918
erevoorzitter:
dr. E. Hartel
ereleden:
br. Alberik (P.van Rijckevorsel)
J. van Gastel
Bestuur
voorzitter:
drs. N. Grosfeld
sekretaris:
mevr. J Kock-Asselbergs
Olympialaan 15
4624 AA Bergen op Zoom
tel. 01640-56383
penningmeester:
F. van de Putte
Noordsingel 184
4611 SK Bergen op Zoom
tel. 01640-41669
postrekening 24 05 922 en
bankrekening 52 50 45 244
ten name van:
penningmeester Geschiedkundige Kring
van Stad en Land van Bergen op Zoom
contributie: 42,50 (min.) per jaar
Ledenadministrateur:
J. van Loon
Hippocrateslaan 17
4624 VE Bergen op Zoom tel. 43222
bestuursleden:
G.C. van Broekhoven
J. van Loon
W. van Riemsdijk
M. van Tilborg
Redaktie-adres:
C. Vanwesenbeeck
postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
tel. 01640-41930
redaktieleden:
drs. G. van Aubel
R. van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredakteur)
drs. N. Grosfeld
drs. J. Zwagemakers
Redaktie-sekretariaat:
drs. B. Daeter
Oudland 8
4617 ME Bergen op Zoom
Tel. 01640-57339
vormgeving: uitgeverij Daeter
druk: Vis Alphen a/d Rijn
De Waterschans nr. 1 1995
Bij het verschijnen van deze specia
le Waterschans, gewijd aan 75 jaren
Bergse Openbare Leeszaal en
Bibliotheek, past een gelukwens.
Op de eerste plaats is die natuurlijk
gericht aan het bestuur, de directie
en de medewerkers van de
jubilerende instelling. Daarnaast
echter ook aan de redactie van de
Waterschans die, opnieuw, haar
dienstbaarheid bij het vastleggen
van de geschiedenis van een
onmisbare stedelijke instelling
bewees. En natuurlijk vooral ook
aan de auteurs, want zonder het
vlijtige speurwerk van de heer R.
van den Bergh en de nijvere pen
van de heer G. Huijbregts kunnen
we ons de toekomst haast niet meer
denken.
Misschien zal ook bij u bij het
lezen de gedachte treffen dat de
keuze van de naam Bibliotheek
Erasmus in 1967 méér geweest
moet zijn dan een opgehaalde
herinnering aan een onbewezen
historisch feit. Die naamkeuze heeft
toch ook iets triomfantelijks, iets
van de geest van het boek dat
Erasmus in en bij het slot van
Halsteren herzag en uitwerkte in
dialoogvorm, zijn Anti-Barbari.
De cultuurhistoricus Huizinga zegt
ervan dat Erasmus in de idyllische
rust van die omgeving een
vergoeding zocht voor de roezig
heid van zijn bestaan. Daar kon hij
met zijn vrienden over de dingen
van de geest spreken en de vijanden
der, klassieke, beschaving de oorlog
verklaren.
U zult, na lezing van deze
Waterschans, het met me eens zijn.
Na jaren van verzuiling, menselijk
streven, bekrompenheid en idea
lisme werd in 1967 de enig juiste
naam gekozen. Waren het in
Erasmus' tijd te Halsteren de
stadssecretaris Jacobus Batt, de
burgemeester en de stadsgeneesheer
van Bergen die zijn trouwe
vrienden en gesprekspartners waren,
in Onze Erasmus kunnen alle
Bergenaren hun geest scherpen en
schoonheid beleven. Ik wens de
feesteling in Erasmus' geest dan ook
een Ad Muitos Annos toe.
drs. N.H.M. Grosfeld
voorzitter
De Geschiedkundige Kring van
Stad en Land van Bergen op Zoom
begint met themanummers van de
Waterschans befaamd te worden.
Bestuur en directie van Bibliotheek
Erasmus zijn erg blij met de
realisering van een speciale
aflevering van de Waterschans ter
gelegenheid van het 75 jarig
jubileum. Het geduld en plezier
waarmee de auteurs zich hebben
ingezet om een goed leesbare,
humoristische en geïllustreerde tekst
samen te stellen verdient alle lof.
De Bibliotheek heeft zijn bestaan
bewezen: 14.500 personen staan
ingeschreven. Dus om het nog
eenmaal te zeggen: we zijn de
grootste instelling van Bergen op
Zoom.
Zo'n groot aantal lezers verdient
een ruimere huisvesting. Met deze
wens neem ik afscheid, met dank
aan de collega's die zich jarenlang
hebben ingezet de lezers zoveel
mogelijk service te verlenen.
Tot slot een gelukwens aan de heer
Nanno Nanninga. Hij wordt deze
zomer de nieuwe directeur van
Bibliotheek Erasmus.
A.M.E. Schmidt-van Langen
De boeckdrucker. Schept uw geluck,
Uit pers en druck. J. en C. Linken
1694.
sk /öd- 4 (- trtï
