De Waterschans nr. 3 1998 Afb.3. Voorbeeld van een moderne misericorde. Een Poolse bevrijder neemt een Duitse soldaat krijgsgevangen. ontbreken. We weten het dus niet. Op de onderste grafzerk liggen En- gelbrecht II en zijn vrouw Cim- burga van Baden, afgebeeld in mar mer. Zij rusten evenwel niet in de kelder onder deze steen, maar op een andere plaats in het kerkge bouw. Onder dit monument rust Hendrik III zelf. De bovenste steen van het monument wordt gedragen door vier beroemdheden uit de Oudheid. Elk van hen staat daar als symbool van een deugd die men Engelbrecht II toeschreef: Julius Caesar de dapperheid, Regulus met naakt bovenlijf de edelmoedig heid, Hannibal de volharding en Philippus van Macedonië de voor zichtigheid. Op de bovenzerk ziet men de wapenrusting van Engel brecht II, eveneens van marmer. In de grafkelder bevinden zich ook de stoffelijke resten van René van Cha- lon, zoon en opvolger (1538-1544) van Hendrik III, en van een pas ge boren kind. Van oom René erfde Willem van Oranje op 11 jarige leeftijd de heerlijkheid Breda, het graafschap Nassau en het prins dom Orange. Willem liet de ruimte onder het monument vergroten met de bedoeling daar de familie grafkelder van te maken. Toen hij echter in 1584 in Delft werd ver moord, was Breda in Spaanse han den. Zo kreeg de Vader des Vader lands zijn laatste rustplaats in de Nieuwe Kerk van Delft en werden ook de andere leden van het huis Oranje-Nassau daar begraven. Ook dat leverde een schitterend grafmo nument op. Het wordt thans geres taureerd. Een triptiek van Jan van Scorel Dicht bij het mausoleum van En- gelbracht II hangt een groot driel uik van Jan van Scorel (1495-1562). Het geeft twee verschillende ge beurtenissen weer: de veldslag bij de Milvische brug en het vinden ■4 AJb.6. Fresco in de Grote Kerk te Breda: De Boodschap van de Engele Gabriël. Vlaams schilderwerk 2e helft 15e eeuw. van het kruis van Christus op de Calvarieberg te Jeruzalem. Aan beide voorvallen is een legende verbonden die Jan van Scorel stof bood voor zijn kunstwerk. Op het middenpaneel geeft hij weer hoe door toedoen van de Hei lige Helena, de moeder van de Ro meinse keizer Constantijn de Grote (312-336), gezocht werd naar het kruis van Christus. Er zouden drie kruisen gevonden zijn, maar welk kruis was het Heilig Kaïis? Door een wonder wees God Christus' kruis aan en dat vinden we op het rechter paneel weergegeven. Links zien we de strijd om de macht tus sen Constantijn en zijn mededin- Afb.4. Het mausoleum van Engelbrecht II. Op de voorgrond Julius Caesar en naast hem Regulus. 112 De Waterschans nr. 3 1998 frVHNERABH.IS-VIRf-DQIyiIN I E1T-MGR1 ÖZ-.11Ï90-IAÖ'JNVXia- N IM P! \Ól( ff een steenworp afstand van de Grote Markt, naast het bekende stadspark Het Valkenberg. Breda is bezig met de verbouwing van de Chassé-kazerne tot onder andere een groot stedelijk museum, waarin ook de collectie van het bisdom Breda zal worden ondergebracht. Einde dit kalenderjaar hoopt men klaar te zijn. Tot die tijd zijn alle objecten veilig opgeborgen. Metter tijd hopen we U meer te vertellen over dit museum. Ajb.5. Koperen grajplaat van Willem van Galen. Hij was deken van het kapittel. ger Maxentius. op de Pons Milvius op 28 oktober 312. Christus was vooraf in een droom aan Constan tijn verschenen en had hem bevo len een vaandel te ontwerpen met een kruis en daar omheen de tekst: 'In hoe signo vinces', wat betekent: 'Door dit teken zult gij overwin nen'. Constantijn won de beslis sende slag en werd alleenheerser. In het jaar 313 gaf hij de christenen vrijheid van godsdienst in het hele Romeinse rijk. Nog meer grafmonumenten. Voor de heren van Breda was hun grote kerk tevens hun laatste rust plaats. Vaak werd de dode geëerd met een eigen gedenkteken. Be halve het reeds genoemde praalgraf van Engelbrecht II zijn er de graf monumenten, of wat daarvan rest, van Jan van Polanen I, Engelbrecht I en Jan IV van Nassau, en Jan van Polanen II. Het ontbreekt verder niet aan grafzerken en epitafen platen ter gedachtenis van een overledene. Ze worden in of buiten de kerk tegen een muur geplaatst), herinneringen aan vooraanstaande burgers van de stad Breda. En verder? Mocht U nog tijd over hebben, dan is een bezoek aan het Bredase be gijnhof aan te bevelen. Het ligt op 113

Periodieken

De Waterschans | 1998 | | pagina 19