Bergs Kwartierstatenboek, Bergen op Zoom 1998. De Waterschans nr. 4 1999 op Zoom worstelde toen in 1914 een zeer groot aantal Belgische vluchte lingen de stad binnenstroomde. Dat was vooral een gevolg van de Duitse aanval op Antwerpen in de tweede week van oktober. De Duitsers had den in de ruim twee maanden dat de oorlog aan de gang was, reeds de dood van 5.000 Belgische burgers op hun geweten. Geen wonder dat er in Antwerpen een paniek uitbrak, toen de aanvallers op 7 oktober hun kanonnen op Antwerpen richtten. Honderdduizenden burgers en 40.000 soldaten vluchtten de Neder landse grens over en plaatsten daar de overheden voor niet te overziene moeilijkheden. Circa 500.000 Bel gen zochten hun heil in Noord-Bra bant (In heel Nederland zon een miljoen), waarvan 250.000 in Bergen op Zoom. Hoe de stad die uitdaging pareerde, vormt voor een groot deel de inhoud van dit goed leesbare boek. Alle leden hebben inmiddels een exemplaar ontvangen. Leg het niet ongelezen opzij. U doet Uzelf beslist tekort. De tekst van een kleine oproep-ad- vertentie op blz. 24 bracht broeder A Franken, de archivaris en conser vator van het Huijbergse Wilhelmie- tenmuseum, op het idee om een blik te weipen in het kloosterdag boek van het Broederhuis St. Fran- ciscus in de Hoogstraat. Hij trof er onder meer de volgende notities aan: 2 augustus 1914: Inkwartiering in de scholen van de Hoogstraat door 200 soldaten van het 41ste korps landweer (Het betrof hier twee lagere scholen en een bewaar school). 26 augustus 1914: De solda ten verlaten 'onze scholen'. Het stro moet men laten liggen. 29 augustus 1914: Bericht ontvangen dat het stro mag worden opgeruimd. 4 oktober 1914: Beschieting van Antwerpen. 8- 9 oktober 1914: Opvang in de scho len voor 500 a 600 vluchtelingen. 26 oktober 1914: De laatste 80 vluchte lingen vertrekken weer naar Antwer pen. 29 oktober 1914: De scholen worden schoongemaakt. 5 novem ber 1914: de scholen zijn weer be gonnen. Het valt op dat in deze huiskroniek geen melding wordt ge maakt van de SlAloysiusschool in de Boxhomstraat en van de StJozef- school aan het Lourdesplein, die eveneens van de broeders van de Hoogstraat waren. Met dank aan broeder Adri Franken A.J.J. van den Boom, ECJ. Wierckx, L.M.Th. Van Bragt-Govaarts (red.): Ook dit zonder meer fraaie boek (111 p. groot formaat) is een uitgave van de Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom. De titel geeft te kennen dat we hier te maken hebben met een genealo gisch werk. Het is een vaicht van sa menwerking van de leden van de werkgroep genealogie onder leiding Afb.4. De geit van Mie d'n Os. Beeld van Anton van Meurs op het bleek- veldje. van de hierboven genoemde redac tie. Maar liefst zestien personen heb ben het resultaat van hun speurtocht naar de eigen voorouders of naar die van bekende Bergenaren afgestaan als een bijdrage aan deze publicatie. Wie denkt aan kale (stam)bomen, vergist zich. Het zijn juist de bijzon derheden uit het leven van vaak hele gewone mensen, die dit boek leven dig en verteerbaar maken. Het is daarenboven geïllustreerd. Achter in het boek wordt de lezer onthaald op een artikel van drs. WA van Ham over Heraldiek en familiekunde (p.100- 107). De schrijver is erin ge slaagd om in kort bestek toch een heldere uiteenzetting te geven van wat heraldiek nu eigenlijk is en wat een familiewapen allemaal kan ver tellen. Het lezen eivan maakt je te vens wat meer vertrouwd met de vak termen die de heraldiek nu eenmaal kent. Van de 24 uitverkoren kwartierdra gers noemen we de volgende: Jacob Reigersman, Kees Becht, Janus Disco, Willem van Dort, Komeel Slootmans en. Maria Verbiest. Van alle kwartierdragers krijgt de lezer een beknopte levensschets. Jacob Reigersman (1662-1715) was dros saard van Wouw (1711-1715). Hij werd in 1715 vermoord. De dadeifs) is(zijn) nimmer gevonden. Zijn kwar tierstaat is Vergezeld van een mo derne weergave van de heraldische kwartierstaat zoals die tussen 1887 en 1892 door Van Rhede van der Kloot en Bar is gepubliceerd. Dat wil zeggen dat van alle personen in de kwartierstaat het wapen wordt weer gegeven'. Zeer fraai afgebeeld. Cornelis Jacques Gerardus Becht (1917- is beter bekend als carna valsprins Nilles I. Van 1946 tot 1958 was hij de hoofdpersoon van het Bergse vastenavondfeest. Adrianus Jacobus Marinus Disco (1873-1947) was directeur van de stadstekenschool en actief in het so ciale leven. Zo was hij ondervoorzit ter van het armbestuur van de pa rochie van de H.H. Martelaren van Gorcum en erelid van de Sint-Jozef- gezellenvereniging. Zijn waardevolle verzameling van museale voorwer pen is thans in het Markiezenhof. Willem van Dort (1875-1949) is een bekende Bergse kunstschilder en Cornelis Johannes Franciscus Sloot- mans (1900-1949) leeft in de herin nering voort als een gemeente-archi varis met een zeer vruchtbare pen. 'Maar wie was Maria Verbiest?', vraagt U zich misschien af. Zij leefde van 1869 tot 1951 en wordt elk jaar op 11 november opnieuw bezongen bij het standbeeld van haar geit als Mie d'n Os.

Periodieken

De Waterschans | 1999 | | pagina 28