Boekbespreking z>, De Waterschans nr. I 2000 jannen fanci ■z am Jiel Lancje (i'Ja/er Jfei Lanye Da ter 1 Xzeuw Lei/moer Afb.2. Tekening van een kaart uit 1895. gen. Sommige vondsten hadden aangroeisel van zeepokken. Er werd besloten een graafmachine in te zetten ter verwijdering van de bo venlaag. Onverwacht werden tij dens de verwijdering van de boven laag vele gebruiksvoorwerpen zicht baar, waarop werd besloten de graafmachine te blijven gebruiken om snel dieper te kunnen komen. Door deze onprofessionele manier kon snel gewerkt worden. Belang rijke gegevens zoals funderingen konden slechts marginaal worden vastgelegd. De opgraving beperkte zich uiteindelijk tot het veiligstellen van gebruiksvoorwerpen mede om dat op 2 meter diepte grond- en welwater van het nabijgelegen Lange Water begon door te dringen in de put. De meeste gebruiksvoor werpen dateerden uit de 17e en 18e eeuw met een enkele oudere vondst, hetgeen overeenkomt met de tweede bewoningsperiode van de polder. Er wordt in het jaarboek door mid del van geromantiseerde vertellin gen 'Wat schaft de pof een beeld gegeven van de leefsituatie in deze polders. Vondsten Er is sprake van een aantal intrige rende vondsten met name onder Delfts aardewerk waarvan heden ten dage nog steeds gespeculeerd wordt naar wat de afbeeldingen op de Delfts blauwe en majolica bor den ons willen zeggen. Op een hel dere en duidelijke wijze is de werk groep Archeologie er in geslaagd dit boek zodanig te schrijven dat het voor een breed publiek toegan kelijk is naast het wetenschappelijk belang ervan. Steengoed vondsten van Langer- wehe, Raeren en Westerwald staan met mooie foto's afgebeeld, waar van vele in kleur. Westerwald steen- goedkruiken hebben het wapen schild George Rex. Deze wapen schilden verwijzen naar de toenma lige Engelse koningen George I en George IE Veel vondsten van Ber gen op Zooms aardewerk zijn op gegraven, zoals kookpotten, voor- raadpotten, bakpannen of koeken pannen, steelkommen, schalen, tei len en andere kleine gebruiksvoor werpen. Bergen op Zoom was een belangrijk productiecentrum en het ligt dan ook voor de hand dat in het naburige Halsteren veel ge- bmik werd gemaakt van dit aarde werk. De techniek van het Bergen op Zooms aardewerk wordt kort beschreven. Wit bakkend aarde werk en de engobe techniek wor den toegelicht. Fraaie majolica vondsten werden er gedaan, waar onder een bord met een voorstel ling van een drinkeboer in blauw, geel en mangaan. Een majolica bord toont een Bijbelse voorstel- Afb.3. Een groepje steengoed aardewerk bijeen als was het een opstelling in een 17de of 18de eeuwse kelder. 38 De Waterschans nr. 1 2000 ling met een kruisiging van een vrouw aan het kruis met rozenkrans in blauw geschilderd met spons- techniek. Het hoofdstuk inventaris geeft een goed en overzichtelijk beeld van de gebruiksvoorwerpen die een ge middelde herberg in de 17e en 18e eeuw in haar bezit zal hebben ge had. Opvallend is de diverse hoe veelheid aardewerk en steengoed. Naast het naburige aardewerk uit Bergen op Zoom is er veel Neder- rijns. Delfts en majolica aardewerk. Er is sprake van 127 bierpullen en 75 wijnflessen, althans fragmenten. Glas en aardewerk pijpen komen ruimschoots aan bod. Metaal werd er tijdens de opgraving niet veel ge vonden: 19 tinnen lepels met onder meer de letters CH en MVL. De natte bodem heeft wat restanten leer nagelaten waaronder een op merkelijk goed geconserveerd kin derschoentje. Het jaarboek kent Afb.4. Kruik, steengoed, voorzien van een maatinhoud. een zeer uitgebreide classificatie hoewel het toch maar een deel van de vondsten betreft. Witte plek West-Brabant is op de archeologi sche kaart van Nederland een witte plek. Met deze rijk geïllustreerde publicatie wordt er een stukje inge kleurd. Ook in deze gebieden wa ren er in de Middeleeuwen en Late Middeleeuwen volop activiteiten. West- Brabant lag tijdens de Late Middeleeuwen op een strategisch belangrijke plaats. Dit zal zeker van invloed zijn geweest op het alle daagse leven in deze polders. Jaarboek in kleur Het jaarboek bevat 112 pagina's op A4 formaat met veel foto's in kleur. De prijs per jaarboek bedraagt 39,95 inclusief portokosten, te bestellen door overmaking op bankrekening nr 65.57.13.573 t.n.v. Heemkundige studiekring 'Halchterth' te Halste ren. Na ontvangst van uw betaling zal zo snel mogelijk een exemplaar u toegezonden worden. Drs. G. A Huijbregts. Donald E. Graves: South Albertas. A Canadian Regiment at War. Toronto 1998 ISBN 1-8996941-06-0. Aantal pagina's: 408. Het South Alberta Regiment Voor mij ligt een nieuw boek met onder meer de geschiedenis van de bevrijding van Bergen op Zoom op 27 oktober 1944, nu ruim 55 jaar geleden. De oorlog blijft inspireren tot schrijven. Van menig legeron derdeel is inmiddels zijn rol in de Tweede Wereldoorlog beschreven. Daarnaast kent ook nagenoeg elke plaats of streek zijn publicaties over de periode 1940-1945 met de be vrijding als happy end. Bergen op Zoom is daarin niet ach tergebleven (1). Toch weer een nieuw werk met een apart hoofd stuk over de Zoomstad. De eerste algemene indruk is meteen positief. Afb. 1. Canadese verkenningsvoertuigen op de Antwerpsestraat te Bergen op Zoom. 39 c8/t/e/ien/j m y v ewey Lage oeoergrond T.Jafer/m t ,3 Lage oeuergrond 'v 3|

Periodieken

De Waterschans | 2000 | | pagina 21