x fznwiisfuitmuii
Geschiedkundig tijdschrift
De Waterschans nr. 2 2001
nieuwe gids. Eind mei komt die
waarschijnlijk uit. In dit jaarboek
alvast het eerste gedeelte. Het jaar
boek besluit met een door Flor
Backx en Mag Janssens samenge
stelde Auteurscataloog. Gedenk
schriften (1933-1950) en De Spycker
(1954-2001) p. 183-204. Wat het aan
tal bijdragen betreft, spant Gerard
Meeusen de kroon.
Wouw. De Vierschaer Jaargang 19,
nr.l, maart 2001.
Jan Vissenberg en Cees Cupeais
zijn op zoek geweest naar'gevelste-
nen en doen verslag van hun be
vindingen in Muur- en gevelstenen.
K. Bovee schrijft over het wel en
wee van de familievoetbalclub F.C.
Raats. Die viert dit jaar haar zilve
ren jubileum. Henk Hellegers levert
een bijdrage over de Problemen bij
de wederopbouw van Wouw
(p.52-82), aangevuld met: Proble
men bij de wederopbouw van Wouw:
Een terugblik door Peet van Tiggelen
(p.83-91), eveneens geschreven
door Henk Hellegers.
Merksem. De Kijkuit Jrg. 29, nr.l 13,
maart 2001.
Tom Van Tichelen biedt de lezer
een aardige blik op het dorpsleven
in de omgeving van Antwerpen
omstreeks 1600 in: Drankgebrtuk bij
feestelijkheden te Merksem en Dam-
brugge op het einde van de zestiende
eeuw. Dambrugge was een gehucht
tussen Merksem en Antwerpen.
Daar stonden in 1578 maar liefst
zes brouwerijen, maar de helft van
het gehucht bestond dan ook uit
herbergen. Vooral carnaval, kennis
en andere feestelijkheden moedig
den aan tot het drinken van een
forse pint. De overheid deed haar
best om uitwassen te voorkomen,
niet met het gewenste succes zoals
Van Tichelen aantoont (p.6-9).
Op zondag 30 november 1794 wer
den op de Meir in Antwerpen offi
cieel alle martelwerktuigen ver
brand. Wat ervoor in de plaats
kwam was de guillotine, bedacht
door de arts Joseph Ignace Guillo-
tin om een zo pijnloos mogelijk
middel te hebben voor het verwij
deren van schadelijke elementen
uit de maatschappij. 'De veroor
deelde zou uitsluitend een 'korte
koelte' in de nek voelen' (p.22). De
hoofdcommissaris van Politie van
St. Niklaas Alain Collier vertelt er
meer over in Guillotine: Wapen der
Gerechtigheid?
Het artikel De laatste kringvesting
genaamd: Brialmont. De sociale en
economische achtergronden er\'an
(p.32-38), geschreven door William
Simoens, gaat over de bouw van
een sterk fort ten noorden van Ant
werpen met bijzondere aandacht
voor de politieke besluitvorming,
de onteigeningsprocedure en de
omstandigheden waarin de werk
lieden hun brood moesten verdie
nen.
Klundert. De Overdraght Jrg. 27,
nummer 1, 2001.
AM. Wilmink-Noom met een korte
levensschets van Klunderts veearts
Wilmink van 1916 tot 1958. Matti
Herben vertelt het verhaal van een
competentiekwestie uit de Franse
tijd in: Machtsstrijd in Klundert van
rentmeester Hetterscheij met het ge
meentebestuur en Bayuw Eland
(1795-1800). Deze kwestie kwam
reeds eerder aan bod. Vermeldens
waard is verder dat de Klundertse
heemkundekring DIE OVER-
DRAGHE streeft naar de oprichting
van een Vlas- en Suikermuseum.
Zevenbergen. Oud Nieuws Jrg. 21,
nr.l, april 2001.
BJ. van Tilburg sprokkelde het be
langrijkste nieuws van 1901 bijeen
en biedt het resultaat aan in zijn
Nieuws uit Zevenbergen in diverse
kranten en tijdschriften.
C.J. Heeren en Th.C.M. Noorder-
meer leggen een stuk kerkhistorie
vast in Een geschiedenis van de ge
reformeerde kerken 'Vrijgemaakt' in
West-Brabant: Geen 'rechte voren'ge
trokken bij het woord der waarheid..
Het is 'het hartverscheurende ver
haal van een kerksplitsing, waarin
de gereformeerde bevolking van
met name Zevenbergen heel wat
over zich heen kreeg'. Eerder ver
scheen dit artikel in De Ghulden
Roos nr. 56 van 1996.
Geertruidenberg. De Dongebode
Jrg. 27, nr. 1, maart 2001.
Eén artikel in dit nummer. Hel is
van Bas Zijlmans en gaat over De
grafelijke burcht van Geertruiden
berg. De oudste stad van Holland
heeft een burcht gehad, gebouwd
in of vóór 1323 en na een herstel
toch blijkbaar in onbruik geraakt in
de 15de eeuw. Het speelde een rol
in de Hoekse en Kabeljauwse twis
ten. De ruïnerestanten zijn later
hergebruikt om de stadsmuur te
versterken. Waar stond het kasteel
nou precies? Dat is nog steeds een
onopgelost raadsel. Het onderzoek
gaat door. In verband met de stads
uitbreiding zullen er boringen
plaatsvinden.
vh Nieuw-Ginniken. Brieven van
Paulus' 133 en 134, resp. Jrg. 26,
sprokkelmaand 2001 en grasmaand
2001. In nummer 133 o.m. een be
schrijving van de historie van het
gebied van de Koekelberg en Nol-
sel door Ad Jansen, getiteld: Koe
kelberg en Notsel, een verkenning p.
143-161.
In nummer 134 is Ad Jansen weer
present, nu met Landhuis en hoeve
Koekelberg onder Ulvenhout
p.221-244. Ook Chr. Buiks heeft
aan beide nummers meegewerkt.
In het eerste een verslag van zijn
speurtocht door de archieven naar
Steekpartijen met dodelijke afloop in
Ginneken, 16e eeuw. en in nr. 134
naar Zoenen in de Baronie. Ook dat
gaat over de rechtspraak. Het slaat
op verzoeningen tussen partijen na
een moord of een ongeluk. Men
probeerde dan om tot een verdrag
te komen dat de betrokkenen tevre
den stelde. Zo'n contract werd dan
met een kus als het ware bekrach
tigd. Buiks heeft interessante toe
passingen gevonden uit de 15de,
16de en 17de eeuw.
Ook van de volgende periodieken
mochten we weer het jongste
nummer ontvangen: Brabants
Heem, 2001-1; Noordbrabants
historisch nieuwsblad, nr. 2001-1;
Kronyck Tijdschrift van de oud
heidkundige kring Deutekom en
de oudheidkundige verenigingen
Salehem en Gander 2001-nr.99;
Heem Son en Breugel 2001-1;
Heemschut februari 2001 en
april 2001; Brabant Provincie
Magazine Jrg. 4, nr. 2.
Illustratieverantwoording: Afb.2.:
Ontleend aan De Oranjeboom.
Deel LUI. Jaargang 2000. p.90;
Afb.3.: De Spycker Jaarboek 2001.
Kon. Heemkundige Kring Essen,
p. 159)
In deze aflevering:
Stadsgezicht op
Bergen op Zoom
Moord bij
Halsterse molen
De Doome Croone
Een Franse ode
Broeders van Huijbergen
Afsluiting koorgedeelte
Gertrudiskerk
Geschiedenis
Bergen op Zoom X