Kroonleden
Mededeling
Welkom
Activiteiten
De Waterschans
Bestuur
PUBLICATIES
DE WATERSCHANS
Redactie-secretariaat:
De Waterschans nr. 3 2001
Deze Waterschans:
Stadsgezicht op Bergen op Zoom
Op uiterst deskundige en weten
schappelijk verantwoorde wijze be
schrijft dr. WA van Ham het stads
gezicht op Bergen op Zoom van
Samuel de Swaef, waar thans een
heruitgave van verschijnt. Dit ge
zicht op Bergen op Zoom vanaf de
Schelde moet in zijn tijd een op
zienbarende uitgave zijn geweest.
Nooit tevoren was de stad zo
breeduit en gedetailleerd voor het
voetlicht gebracht. As verzamelob
ject is de prent uiterst zeldzaam.
De uitgave in 1967, na de 'heront
dekking' in de Atlas van Stolk, vond
als onderdeel van een map repro
ducties dan ook gretig aftrek. Er
verscheen zelfs een verkleinde ver
sie van. Een nieuwe opname
brengt nu technische verbeterin
gen, waardoor de kwaliteiten van
het origineel beter tot hun recht
komen. Deze heruitgave bood dr.
Van Ham de gelegenheid de ge
schiedenis van het stadsgezicht en
zijn vervaardiger aan een nader his
torisch onderzoek te onderwerpen.
Moord bij Halsterse molen
J. Buuron vertelt over een moord
bij de Halsterse Molen in 1724.
Thomas keek door een kier naar
buiten en zag Philip met een stok
in zijn hand staan. Hij hoorde Phi
lip tegen Paulus iets roepen in de
trant van: 'Kom hier, we zullen ze
wegdrijven!'. Maar dat lukte niet.
Philip kreeg als eerste een klap met
een stok en viel neer. Hij riep nog:
'Ik heb genoeg, houd op, of gijlie
den suit mij dootslaen!'. Daarna
kreeg Paulus een stokslag en hij
verloor prompt het bewustzijn. De
twee vrienden waren verslagen en
de aanvallers gingen ervandoor. De
twee gewonden werden de herberg
binnengebracht. Daar bleek, dat
Philip met wat hulp naar huis kon,
maar Paulus was zeer ernstig ge
wond. Hij bloedde zwaar uit zijn
hoofd en kon niet worden vervoerd.
De volgende dag stelde de Hal
sterse chirurgijn Renee Merrier
vast, dat de schedel van Paulus ge
spleten was. Het slachtoffer over
leed in de daarop volgende nacht'.
De Doorne Croone
Ir. J. Weyts geeft een goede be
schrijving van het prachtige 18de
eeuwse pand in de Engelsestraat
16. Nuttig ook voor hen die op 4
november a.s. de excursie naar dit
pand mee willen maken.
Een Franse ode
Jan Verbeem trof een oude Franse
ode aan over de inname van Ber
gen op Zoom in 1747. In achttien
strofen van tien dichtregels elk
roemt de dichter de militaire da
den van Maurits van Saksen. Lite
rair gezien is deze ode geen hoog
vlieger; het taalgebruik is bombas
tisch en de tekst staat bol van holle
frasen die verwijzen naar een god
delijk superioriteitsgevoel van de
De uitgaven van de Geschiedkundige Kring kunnen mede tot stand
komen dankzij het speciale lidmaatschap van de volgende bedrijven:
ABN-AMRO
DARVI BV
GOLDEN TULIP Bergen op Zoom
HDW Kantoormachines
P. JANSEN Installatie Techniek BV
Taxi- en toeringcarbedrijf DE KOCK
De KOK Bouwgroep Bergen op Zoom/Goes BV
Boekhandel VAN DER KREEK BV
Tapperij DE KROON
VAN LOON SMITS Installatiebedrijf BV
Hotel MERCURE DE DRAAK
RABO BANK Bergen op Zoom
GEBR. VOETS, Weg- en Waterbouw BV, Rosmalen
Woningstichting SOOMLAND
Woningstichting SPECTRUM
De Waterschans nr. 3 2001
Fransen. De auteur vergelijkt de ge
allieerden met de Romeinse oor
logsgod Mars, die de 'rechtvaar
dige' Lodewijk XV vergeefs poogt
te tarten. Maurits van Saksen zou
voorbestemd zijn het Franse volk
naar de 'overwinning van de vrede'
te leiden.
Broeders van Huijbergen
Een relaas over de broeders van
Huijbergen die zich 100 jaar gele
den in Bergen op Zoom vestigden.
Voor vele lezers waarschijnlijk veel
herkenbaars.
Afsluiting koorgedeelte
Gertrudiskerk
Op heldere wijze verhaalt Kees
Booij over de afsluiting van het
koorgedeelte van de Gertrudiskerk.
Wie anders dan hij kan het beste
informeren over deze kerk. Hij im
mers was jarenlang als projectlei
der zeer nauw bij de gehele restau
ratie en inrichting van deze kerk
betrokken.
Geschiedenis Bergen op Zoom X
Het is alweer de tiende aflevering
van het prachtige project waar drs.
Gijs Huijbregts twee jaar geleden
mee begonnen is: een chronologi
sche geschiedenis van Bergen op
Zoom voor dit tijdschrift te schrij-
Het lidmaatschap wordt auto
matisch verlengd, tenzij schrif
telijk opgezegd vóór 31 decem
ber.
Inleveren kopij voor De Water
schans IV: 1 november 2001.
Richtlijnen voor auteurs zijn te
verkrijgen bij het redactiesecre
tariaat.
Advertentiemogelijkheden. Vanaf
heden bestaat de mogelijkheid
te adverteren in De Water
schans. De extra inkomsten
worden benut om de huidige
omvang van het tijdschrift te
kunnen handhaven en beperkte
kleurendruk mogelijk te maken.
Richtlijnen en prijzen voor het
adverteren zijn te verkrijgen bij
het redactiesecretariaat (zie co
lofon).
ven. In deze aflevering gaat hij weer
op deskundige wijze in op Bergen
op Zoom onder de heren van Gly-
mes (1419-1567), met Antoon, de
eerste markies 1532-1541.
En verder uw aandacht voor:
- Mededelingen
- Boekbespreking
- Leesportefeuille
Deze aflevering van de Waterschans
is in feite een ode op het stadsge
zicht van het historisch Bergen op
Zoom met prachtige panden en
een schitterende Grote Kerk.
B. Daeter, hoofdredacteur.
Ter herinnering moge dienen dat in
de bijlage van de vorige Water
schans (2-2001) de reeks van drie
lezingen over de opgravingen en
reconstructie van De grote Man op
het Gouvernementsplein werd aan
gekondigd. Deze lezingenreeks
wordt in samenwerking met de
Stichting In den Scherminckel ge
houden op 4, 18 en 25 oktober
2001. Leden hebben gratis toegang,
introducés en niet-leden betalen
35,,
Op zondag 4 november 2001 zal ir. J.
Weijts ons weer meenemen op een
mini-excursie. Deze keer naar het
gerestaureerde pand Engelsestraat
16 en eventuele andere panden.
Via een publicatie op de kabel
kranten en de lokale dag- en week
bladen wordt tijdig bericht welke
locaties worden aangedaan en het
tijdstip van vertrek. Introducés kun
nen kosteloos deelnemen.
Op 11 oktober 2001 organiseert de
Werkgroep Genealogie weer een
Genealogisch Café. De bedoeling
van de bijeenkomst is dat in een in
formele omgeving het contact tus
sen (ervaren en/of beginnende) ge
nealogen wordt bevorderd. Ook
worden op deze avond weer een of
Nieuwe leden Geschiedkundige Kring
vanaf 18 juli tlm 6 september 2001.
Dames C. Janssen, J. van Broek
hoven- van Tienen, W. Jansen-
Oosterwaal, C. Soomers uit Ber
gen op Zoom; dames A van Kim-
menade en J. Goedegebuure uit
Halsteren. Heren C. Huismans en
G. Harleman uit Bergen op Zoom.
Heer A van Dongen uit Graft en
de heer R van Hasselt uit Utrecht.
meerdere thema's belicht die bij
stamboekonderzoek van belang
kunnen zijn. De bijeenkomst vindt
plaats in Café De Mortier, Dubbel-
straat 66, Bergen op Zoom. Intro
ducés en belangstellenden zijn van
harte welkom.
Cultuurhistorie
in Bergen op Zoom
Op 15 januari 2002 gaat een nieuwe
reeks van vier lezingen over de cul
tuurhistorie rond Bergen op Zoom
van start. De lezingen worden voor
de derde keer georganiseerd door
de Stichting Brabantse Regionale
Geschiedbeoefening (BRG) met
medewerking van Museum Het
Markiezenhof, Gemeentelijke A-
chiefdienst, Bibliotheek Bergen op
Zoom, Heemkunde Kring Halch-
terth en de Geschiedkundige Kring
Bergen op Zoom. Tijdige aanmel
ding wordt aangeraden.
Dinsdag 15 januari 2002, Han Bos.
'Een bijzonder bouwwerk: De
bouwgeschiedenis van de Gertru
diskerk.' Gertrudis van Nijvel was in
middeleeuws Brabant een van de
populairste heiligen. Zij leefde van
626 tot 659 en was abdis van het
door haar moeder gestichte kloos-
Op zaterdag 24 november 2001 wordt weer een boeken- en prentenmarkt
gehouden in de leeszaal van de Gemeentelijke Archiefdienst van
Bergen op Zoom van 10.00 - 17.00 uur.
Op deze markt zullen acte de presence geven:
de Gemeentelijke Archiefdienst, verschillende Bergse antiquariaten,
de Geschiedkundige Kring van het land van Bergen op Zoom,
de heemkundekringen "Halchterth", "De Wilhelmiet" en
Het Zuidkwartier" en de Stichting "In den Scherminckel".
99
FAUSTO NU MINE
BERGA VICTRIX
31ste jaargang nr.3, september 2001
ISSN: 0926-3918
Verschijnt viermaal per jaar
De Geschiedkundige Kring van Stad
en Land van Bergen op Zoom
Erevoorzitter
Dr. E.G.H. Hartel
Ereleden:
J.WA van Gastel,
Dr. WA van Ham
Voorzitter.
Drs. Johanna Jacobs
Secretaris:
E Wakkee
Halsterseweg 256
4613 BD Bergen op Zoom
Tel. 0164-237901
Penningmeester
LJA Vriends
Ariëlstraat 13
4624 VN Bergen op Zoom
Tel. 236663
Postrekening 24 05 922 en
Bankrekening 52 50 45 244
ten name van:
penningmeester Geschiedkundige Kring
van Stad en Land van Bergen op Zoom
Contributie: 45.- (minimaal) per jaar
Ledenadministratie:
drs. J. Backx
Schiethoek 5
4614 CT Bergen op Zoom
Tel. 0164-240614
Overige leden:
A Evers
B. Grosfeld-Asselbergs
B. Schot
STUDIES UITBERGEN OP ZOOM
Redactie-adres:
C. Vanwesenbeeck
Postbus 35
4600 AA Bergen op Zoom
Tel. 0164-241930
Redactieleden:
drs. J. Backx
R van den Bergh
drs. B. Daeter (hoofdredacteur)
drs. N. Grosfeld
drs. G. Huijbregts
drs. B. Daeter
Oudland 8
4617 ME Bergen op Zoom.
Tel. 0164-210209
Fax. 0164-210922
Toezicht distributie:
drs. J. Backx
Schiethoek 5
4614 CT Bergen op Zoom
Tel. 0164-240614
Vormgeving en druk:
Drukkerij Vis Offset
Alphen aan den Rijn.