Gelukkig Nieuwjaar
Geert Mak in Bergen op Zoom
Activiteiten
Oproep
De Waterschans nr. 4 2001
Dat is wat wij als redactie graag al
onze lezers en lezeressen voor 2002
van harte toewensen, zij het niet zo
uitbundig en met heel wat minder
woorden dan het stadsbestuur no
dig had in 1744 om zijn wensen over
te brengen aan Karei Philip Theo-
door van Palts-Sulzbach, de toen
malige markies van de stad. Onze
collega R. van den Bergh diepte in
het archief de hierna volgende tekst
van een brief van de magistraat op,
gedateerd 1 januari 1744.
De geluckige herstellinge uijt den
gevaarlijken toestand, waar in Uw
hoogst keurvorstelijke Doorluchtig
heid geweest is, doet ons de vrij-
moedigheijd gebruijken, dat wij, ge
dreven door een opregten ijver en
de aldervolmaakste aankleventheijd,
ons de eere geven. Uw hoogst keur
vorstelijke Doorlugtigheijd deswe
gens seer ootmoediglijk te felicite
ren; Wij nemen ter gelegentheijd
van het aanstaande Nieuwe Jaer
ook de vrijheijd om daar in, en in
oneijndige volgende jaaren over de
hoogst keurvorstelijke Doorlugtig
heijd, en hare hoogst vorstelijke
luchtigheid Mevrouwe de keurvor-
stinne te doen onze gebeden dat
God Almagtig Uw hoogst keurvor
stelijke Doorlugtigheid de alderge-
wenste zegeningen zal laaten genie
ten, en spruijten doen voortbrengen,
die in de alderhoogste luijster sullen
overblijven tot het eijnde der eeu
wen! Wij bidden daarbij nog oot
moediglijk, dat uwe hoogst keurvor
stelijke doorlugtigheid gelieven ver-
sekert te sijn van het alderdiepste en
schuldigst respect en getrouwighe-
ijd, waarmede wij de eere hebben te
zijn
Hoogst keurvorstelijke Hoogheijd
en Heere
Uwe keurvorstelijke hoogheijd ge-
hoorsame en getrouwste onderda
nen en dienaren
Drossaart, Schouten, Borgermees-
ters, Schepenen, ende Raad der
Stad Bergen.
Noot:
Lezing door Geert Mak, donderdag
21 maart 2002, aanvang 20.00 uur,
Stadsschouwburg De Maagd (zaal
open om 19.30 uur).
Op initiatief van De Geschiedkun
dige Kring en met medewerking van
boekhandel Quist Bergen op Zoom,
houdt de schrijver Geert Mak op 21
maart een lezing die is gebaseerd op
zijn boek "De eeuw van mijn vader".
Het is een beschrijving van de be
wogen geschiedenis van de eerste
helft van de twintigste eeuw en de
nasleep daarvan in de tweede helft.
Maks analyses van de Industriële
Revolutie, de Eerste en Tweede We
reldoorlog, de onafhankelijkheids
strijd van Nederlands-Indië, zijn in
één woord briljant te noemen. Bij
zijn geschiedschrijving is hij uitge
gaan van een intact gebleven
familiecorrespondentie, aangevuld
met interviews met familieleden en
krantenberichten. Door deze bron
nen als uitgangspunt te gebmiken
heeft Mak de algemene geschiede
nis als het ware een menselijk ge
zicht gegeven. Men krijgt inzicht in
hoe ingrijpende historische gebeur
tenissen inwerken op de persoon
lijke leefsfeer van mensen en hun
directe omgeving. Op 2 november
2000 won het boek de Trouw Pu
blieksprijs.
Op boeiende wijze zal Geert Mak
ons in zijn lezing meenemen naar
het aanvankelijk landelijke Neder
land van de vorige eeuw met zijn
vele veranderingen en ontwikkelin
gen, zoals de opkomst van de ka
tholieke, protestantse en rode zui
len, crisis en antisemitisme in de ja
ren dertig, de andere wereld van
"ons" (Oost-)Indië, oorlogen in oost
en west, de wederopbouw na de
oorlog, de jaren zestig en de
zakelijkheid daarna.
146
De Waterschans nr. 4 2001
Historisch interessante onderwer
pen voor jong en oud van deze tijd
waarin het nieuwe Nederland zich
al weer aankondigt.
Gezien de drukbezochte lezingen
elders in het land verwachten we
veel belangstelling. Vandaar dat De
Maagd werd afgehuurd zodat we le
den, hun introducés en niet-leden
in groten getalen kunnen ontvan
gen.
Aanmelding en bestelling van kaar
ten voor de lezing.
Op vertoon van hun lidmaat
schapskaart 2002 (verstrekt bij de
acceptgiro voor het lidmaatschap
2002) hebben leden GRATIS toe
gang. Om verzekerd te zijn van een
plaats moeten leden zich telefo
nisch opgeven. Daarvoor zijn de
volgende telefoonnummers be
schikbaar van 9 t/m 22 februari:
0164-210 283 (A Evers); 0164-238
835 (W. van Nieuwenhuijzen) en
0164-24 8 8 73 (W. van Riemsdijk).
Vanaf 23 februari 0164-280 555
(dagkassa van Stadsschouwburg De
Maagd).
Bij hun aanmelding kunnen leden
kaarten bestellen voor introducés
en niet-leden.
Vanaf 23 februari 2002 start de vrije
kaartverkoop bij de dagkassa van
Schouwburg De Maagd, Potter
straat 23, Bergen op Zoom, tel.
0164-280 555 en bij boekhandel
Quist, Fortuinstraat 24, Bergen op
Zoom, tel. 0164-240 232.
Introducés en niet-leden betalen 5
euro p.p. O
Activiteiten van andere verenigingen
in onze stad
Stichting In den Scherminckel
(SIDS) organiseert een reeks van
drie lezingen.
Op 21 februari. Drs. Marco Ver
munt, stadsarcheoloog Bergen op
Zoom. Opgravingresultaten Zuivel-
plein/Parade.
Op 28 februari. Voor de pauze, dr.
Willem van Ham, oud-gemeentear
chivaris, bewoningsgeschiedenis Pa-
rade/Thaliaplein. Na de pauze, Han
Bos, stedenbouwkundige geschie
denis, ruimtelijke groei en terugval
van de Grote Kerk.
7 maart. Drs. Johan Hendriks, stads
archeoloog Dordrecht, middel
eeuwse leerlooierijen vanuit opgra
vingresultaten Dordrecht.
Alle avonden beginnen om 19.30
uur en worden gehouden in de Ge
meentelijke Archiefdienst, Blokstal
len 2, Bergen op Zoom.
Kosten voor drie avonden: 15 euro.
Aanmelden tot 1 februari bij SIDS,
Ank van der Kallen, 0164-265158.
Oproep aan de leden van de Ge
schiedkundige Kring
De Uitgeverij Europese Bibliotheek
in Zaltbommel geeft fotoboeken
van Nederlandse steden uit met de
titel "Focus op waarvoor zoals
de uitgever stelt "een aantal zorgvul
dig geselecteerde plaatsen in aan
merking komt". Bergen op Zoom
behoort tot die selectie. De Ge
meentelijke Archiefdienst en de Ge
schiedkundige Kring willen samen
het fotoboek over onze stad samen
stellen en doen daarbij een beroep
op onze leden. In totaal worden 130
zwart-wit foto's uit de periode 1930
tot 1970 geplaatst. Het zwaartepunt
ligt echter op de jaren vijftig en zes
tig- Om de sfeer van Bergen op
Zoom in de twintigste eeuw weer te
geven zijn niet alleen foto's van stra
ten of gebouwen belangrijk maar
ook van mensen en gebeurtenissen.
Het is belangrijk dat de foto's een
groot publiek aanspreken en dat ze
bij voorkeur nog niet eerder zijn ge
publiceerd.
Elke foto dient voorzien te zijn van
een bijschrift waarin de datum
wordt genoemd en de afbeelding
wordt verduidelijkt. Als er personen
op staan dan dienen zo mogelijk
hun namen vermeld te worden. Een
kort achtergrondverhaal, een anek
dote of een kleine geschiedenis zul
len het boek verlevendigen.
Wij vragen de leden van de Ge
schiedkundige Kring om hun oude
fotoalbums eens door te bladeren
en te kijken of daarin foto's voorko-
Karei (Philip) Theodoor was de laatste mar
kies van Bergen op Zoom. Hij verloor hier
zijn bezittingen bij de komst van de Franse
revolutielegers in 1795. Hij was keurvorst van
de Rijnpalts en werd in 1777 ook nog keur
vorst van Beieren. Karei overleed in Mün-
chen in 1799; zijn vrouw was hem voorge
gaan in de dood in 1794. Het echtpaar kreeg
geen kinderen, ondanks de wens en de ge
beden van de Bergse heren.
Markies Karei Theodoor en zijn vrouw Elisabeth Augusta op latere leeftijd. Herkomst:
originelen in Hauptstaatsarchiv München
Intocht van Sinterklaas op de Grote Markt, 1952. Foto: GAB.