i
s.
in 'Brabant
De Waterschans nr. 2 2002
Afb.4. Fragment van bovengenoemde handgetekende kaart van Jacob
Vleugels (versterkt weergegeven ter wille van de transcriptie). De num
mers 9 tlm 13 zijn door de schrijver toegevoegd)
tijt met sijn schuijten in geco-
men sal.
4. Is de plaetse vast op de heer-
baen boscagiens daer hij ordi-
naris over sijnde legt.
5. Is een uijtstekende punkct waer-
omme hij van Elders Redoute
int en overcomen niet en can
gesien worden doch en is niet
mogelijc opde voorschreven
punkct te landen om de ver-
droncken struwelen die ver-
droncken sijn.
6. Is alle onbequaem moeras
daert nergen niet mogelijk is
te landen.
7. Volgens 't gestipte soo wordt
de gedestineerde plaets daer
men de redoute sou stellen
vande redoute bij Roovers
Fort ontdect en gesien gelijc
ooc van 't voorschreven fort.
8. Volgens de gestipte line wordt
een houc ontdeckt ende
vande gedestineerde Redoute
soude dandersijdevande houck
oft punt 5 ontdeckt werden
ende souden voort allen de
Redoute malcanderen connen
sien.
9. Redoute De Roovere.
10. De Roovere.
11. Fort Henricus.
12. Hoornwerk linie naar de stad
(nog nimmer zo duidelijk aan
gegeven).
13. Steenbergen vesting.
Welaan, de schat ligt ook voor u
binnen handbereik! Jaarboek 61
van De Ghulden Roos behoort in
de boekenkast van iedere De
Roovere-fan te vinden te zijn. Haast
u, er zijn nog een paar exemplaren
te koop bij de Stichting Het Ton-
gerlohuys, Molenstraat 2, 4701 JS
Roosendaal.
98
De Waterschans nr. 2 2002
Door drs. GA Huijbregts
Met de
Commissaris Ter Koningin
mr. dtrthur £.J. faron Wf
van 'Voorst tot Voorst
op werkbezoek
1894-1928 ,J
Joep F.M. Baartmans-van den
Boogaart: Uit en Thuis in Brabant.
Met de Commissaris der Koningin
mr. Arthur E.J. baron van Voorst tot
Voorst op werkbezoek 1894-1928.
Reisnotities bezorgd door Joep L.M.
Baartmans-van den Boogaart.
Amsterdam 2001. ISBN 90 5352
741 9. 271 pag. Prijs: 16,49 euro
P.H.A.M. Abels (eindred.): Van
Tweeën Eén. Kerk en West-Brabant
door de eeuwen heen. Dertiende
verzameling bijdragen van de Vere
niging voor Nederlandse Kerkge
schiedenis.
Delft 2001. ISBN 90 5166 869 4.
270 pag. Prijs: 27 euro.
Deze keer twee boeken die allebei
aandacht besteden aan Bergen op
Zoom. Het boek van mevrouw
Baartmans doet denken aan een
bronnenpublicatie. Baron AEJ. van
Voorst tot Voorst was commissaris
der koningin in Noord-Brabant
van 1894 tot zijn overlijden in
1928. Ijverig inspecteerde hij trouw
de ruim 180 gemeenten van zijn
provincie en voor zichzelf no
teerde hij na elk inspectiebezoek
wat hem getroffen had of wat hij
bij een volgend bezoek nodig zou
kunnen hebben. De door hemzelf
geschreven aantekeningen vullen
zes boeken en die geven een aardig
idee van de verhouding tussen de
plaatsvervanger van Hare Majesteit
en de besturen van zijn gemeen
ten. Verder is het interessant om te
lezen welke kwesties toen in de di
verse gemeenten zoal speelden.
Mevrouw Baartmans heeft een
bloemlezing samengesteld, een
persoonlijke keuze uiteraard, maar
geen willekeurige. Dat blijkt uit
haar toelichting op de bladzijden
15-17. Uit de meer dan 180 Noord-
Brabantse gemeenten van rond
1900 komen er zeventien aan bod
in dit werk, waaronder Bergen op
Zoom (pag. 66-79). De zestien an
dere uitverkoren plaatsen zijn:
Almkerk, Boxtel, Breda, Cuijk,
Deurne CA, Eindhoven, Luijks-
gestel, Oirschot, Oisterwijk, Oss,
Putte, Rosmalen, Strijp, Waalwijk,
Westerhoven en Zevenbergen. Putte
is evenals Luijksgestel gekozen van
wege de ligging pal aan de grens.
Bergen op Zoom
Van Voorst tot Voorst bracht tij
dens zijn ambtsperiode acht keer
een werkbezoek aan Bergen op
Zoom. Dat was altijd een hele
plechtigheid met veel audiënties
en andere plichtplegingen. Naast
zeer gewone zaken als het weer, de
wijze van reizen e.d. noteerde de
commissaris kwesties van belang.
Zijn eerste werkbezoek aan Bergen
op Zoom was op 14 december
1895, zijn achtste op 11 juni 1925.
Hij had in die periode met drie
burgemeesters te maken, t.w.
EMA Mathon (1892-1898), B.J.
Hulshof (1899-1924) en H. Stule-
meyer (1924-1929). Problemen die
onder deze burgervaders in de
gemeente speelden waren o.m. de
financiële schandalen van de
jaren twintig, de ontwikkeling van
de moderne industrie, de Belgi
sche vluchtelingen tijdens de
Ajb.l. Foto van het
boek Uit en thuis
in Brabant met de
commissaris van
de koningin mr.
Arthur E.J. baron
van Voorst tot
Voorst.
99
BOOM
•Reisnotities bezorgd'door
•Joep LM. 'Baartmans-van den Boogaart
