AcnvrrEITEN
Welkom
De Waterschans nr. 3 2002
De Waterschans nr. 3 2002
Als deze Waterschans (3-2002) bij
u in de brievenbus valt, zijn we
met onze activiteiten voor 2002 al
een heel eind gevorderd. Er rest
dan nog één lezing met als thema
restauraties van kunst en histori
sche gebruiksvoorwerpen. Het is
een lezingenavond met 4 sprekers.
Een altaaropstand met daarin een
schilderij kregen op 24 maart
2002 hun definitieve bestemming
in de sacramentskapel van de
Gertrudiskerk in Bergen op Zoom.
Beide stukken dateren uit 1700 en
verkeerden bij verwerving in een
verregaande staat van verval.
Het schilderij, voorstellende Chris
tus aan het Kruis, is een variant
kopie naar een schilderij van P.P.
Rubens. Met behoud van eigen
karakter en specifieke kenmerken
zijn beide objecten in hun luister
rijke schoonheid hersteld. Perfecte
voorbeelden van geslaagd restau
ratiewerk. Een bezoek aan de sa
cramentskapel staat dan ook op
het programma. Onder deskun
dige verantwoording van Huub
Kurvers van de Rijksdienst voor
de Monumentenzorg werd de al
taaropstand gerestaureerd. Het schil
derstuk werd toevertrouwd aan de
Bergse restaurator Frans van den
Boom.
Beide heren zullen voor ons een
tipje oplichten van de sluier waar
achter hun lovenswaardige restau
ratie-arbeid zijn beslag kreeg.
Dezelfde avond laten we ook nog
twee andere restaurators aan het
Als eerste Robert van Langh. Hij is
Hoofddocent Archeologisch en
Historisch Metaal Instituut Col
lectie Nederland en tevens werk
zaam in het Rijksmuseum Amster
dam als Hoofd Metaalrestauratie.
Hij zal een presentatie met licht
beelden verzorgen over conserve
ring en restauratie van kerkelijk
metaal.
Vroeger werd dat werk veelal toe
vertrouwd aan vakbekwame, lo
cale goud- en zilversmeden.
Maar, tegenwoordig is de metaal
restaurator breder georiënteerd en
geschoold.
Tot slot Marianne Maar. Zij is tex
tiel restaurator en zal aan de hand
van objecten toelichten wat er
voor komt kijken om historische
textiel weefsels te restaureren en te
conserveren.
Ook weer een apart vak dat zijn
speciale eisen stelt aan vakman
schap, kennis.
Deze lezingenavond zal worden
gehouden op 31 oktober 2002,
aanvang 20.00 uur in de Gertru
diskerk te Bergen op Zoom.
De kerk is open vanaf 19.30 uur;
ingang Kerkstraat.
Leden hebben toegang op vertoon
van hun lidmaatschapskaart 2002.
Elk lid kan één introducé mee
brengen. Zij zijn van harte wel
kom.
Cultuurhistorisch lezingen 2003
Voor het vierde achtereenvolgende
jaar organiseert de Stichting Bra
bantse Regionale Geschiedbeoe
fening (BRG) in een reeks van vier,
cultuurhistorische lezingen met
Bergen op Zoom als onderwerp.
Aan de organisatie van deze reeks
wordt medewerking verleend door
onze Geschiedkundige Kring in
combinatie met het Museum
Markiezenhof, de Archeologische
Dienst Bergen op Zoom, Regio
naal Historisch Centrum (voor
heen Archiefdienst, Bibliotheek
Bergen op Zoom en de Heem
kunde Kring Halchtert. Op het
programma staan navolgende le
zingen.
Op 14 januari 2003, Marco Ver
munt stadsarcheoloog.
Hij zal spreken over het archeolo
gisch onderzoek in de stad. Een
heel actueel onderwerp nu veel
plaatsen in het stadscentrum nog
op archeologische vondsten kun
nen worden doorzocht alvorens er
definitief nieuwbouw projecten
zullen verschijnen, zoals bijv. het
Paradeplan.
Op 21 januari 2003, Cees Vanwe-
senbeeck.
De rol van het water en de haven.
Altijd een historisch interessant
onderwerp omdat de geschiedenis
van de stad er zo nauw mee ver
bonden is. Na afloop van de lezing
volgt een rondleiding bij de ten
toonstelling over fort De Roovere,
onderdeel van de Brabantse Wa
terlinie. Een hele toepasselijke
aanvulling op het onderwerp van
de lezing.
Op 28 januari, 2003, Theo Quekel
van het Brabants Landschap.
Met zijn kennis over landgoederen
en plantages rondom de stad, zal
Theo met name ingaan op de his
torie en landschappelijke ontwik
kelingen van de Mattemburgh met
haar tuinen en landhuis.
Op 4 februari 2003, Mariëlle Pol
man.
De spraakmakende dichter, criti-
woord.
Nieuwe leden Geschiedkundige Kring van 11-5- tot 11-8-2002
Heren: E van den Boom, C. Coppens, W. Dingemans, fam. Henning,
A. de Mooij, P. Peersman, E. Reynaers, P. Ribbers, L. Sorners, C.
Vermeulen, P. Voorbraak, J. van Zandbergen, B=B Kunststoffen allen
uit Bergen op Zoom. Dames: Vermue uit Woensdrecht, M. van
Eekelen en A Spek uit Halsteren; A Verbiest uit Rilland.
108
cus, essayist, literatuurhistoricus,
orator, hoogleraar en stadgenoot
Anton van Duinkerken is het on
derwerp van de laatste lezing. In
2003 herdenken we zijn geboorte
jaar. Ter gelegenheid daarvan zal
Marielle Polman over hem spre
ken. Zij schreef in 2000 een dis
sertatie over Van Duinkerken.
Alle lezingen worden op een dins
dagavond gegeven in de Hofzaal
van het Markiezenhof, Bergen op
Zoom.
Aanvang 20.00 uur, einde 22.00
uur. De zaal is open vanaf 19.30
uur.
Deelnamekosten voor alle vier de
lezingen: 20 p.p. (inclusief koffie).
Aanmelding vóór 31 december
2002 bij:
Stichting BRG.
Telefoon (073) 614 6193 of
per e-mail: brg.brabant@wxs.nl
Het is er weer!
De eerste uitgave (200 stuks) van
het Bergs Kwartierstatenboek was
binnen enkele weken uitverkocht.
Daarom heeft de werkgroep Gene
alogie nogmaals 200 exemplaren
laten drukken.
Ze zijn verkrijgbaar bij het Regio
naal Historisch Centrum (voor
heen archief), boekhandel Quist
en bij mevr. L. van Bragt-Govaarts,
tel: 0164 235123.
Kosten Euro 18,50.
Boekje over 100 jaar Broeders
van Huijbergen
In een drietal afleveringen van De
Waterschans heeft drs. G. Huij-
bregts de geschiedenis verteld van
100 jaar Broeders van Huijbergen
te Bergen op Zoom. Op veler ver
zoek wordt hier thans een klein
boekwerkje over vervaardigd met
wat meer tekst en illustraties. Het
boekje is binnenkort bij de Bergse
boekhandels te verkrijgen. Via de
pers zal bekend gemaakt worden
wanneer het verkrijgbaar is en te
gen welke prijs.
Gevraagd
De heer P. Bierens (tel. 070-
3 3 740 20) is op zoek naar gegevens
over Henri Fredericus Antheunis,
waarover lang geleden een artikel
verschenen zou zijn in De Water
schans, jaargang 3, blz. 184 t/m
192. Wie kan hem helpen?
Aanbod
Wie wat meer wil weten over de
historische achtergrond van de
Grote Markt (vooral nieuwkomers)
kan bij het Regionaal Historisch
Centrum een gratis folder daar
over afhalen.
Mini-excursie van 11 augustus j.l.
groot succes
De mini-excursie die voor zondag
11 augustus 2002 door de Ge
schiedkundige Kring was aange
kondigd, viel blijkbaar in goede
aarde, want veel leden en intro-
ducé's kwamen opdagen. De be
langstelling was zo groot dat stads
archeoloog Marco Vennunt de
groep mensen in tweeën moest
verdelen, waarbij een van de assis
tenten een deel van de uitleg voor
zijn rekening nam.
Marco liet de aanwezigen kennis
maken met de opgravingen op het
terrein achter de Gertrudiskerk
aan de zijde van de Kerkstraat en
stelde zijn gehoor op de hoogte
van de (voorlopige) bevindingen.
Met name interessant was het ge
geven dat de opgravingen reeds
waren doorgedrongen tot de laag
die in de Romeinse tijd moet zijn
gebruikt als akker. Voor de bezoe
kers toch zeer opmerkelijk, omdat
hier sprake is van 2,5 tot 3 meter
hoogteverschil met het huidige ni
veau van de Kerkstraat.
Tijdens de rondleiding ontstond
het initiatief om geld in te zame
len voor een megafoon, zodat
grote groepen bij een dergelijke
gelegenheid in de toekomst luid
en duidelijk kunnen worden toe
gesproken. Ik kan hierbij melden
dat de opbrengst van de collecte
voldoende was voor de aanschaf
van het apparaat en dat dit inmid
dels is geschied.
Rest mij nog een woord van dank
aan Marco Vermunt en assisten
ten voor hun medewerking.
Drs. J. Backx
Tijd om alles op één
kaart te zetten
Onlangs drukte BN/de Stem in de
editie Bergen op Zoom een foto af
ter illustratie van de inpakwerk-
zaamheden in het Cort Heyligers-
museum. De blijmoedigheid van
de heren van Riemsdijk en Bar-
mentloo. die lachend dozen aan
het vullen zijn, zal de lezer wel
licht toch even hebben verbaasd.
Na alle gesprekken, gegeven toe
lichting, de presentatie van de
plannen in power-pointvorm aan
het college van burgemeester en
wethouders en raadscommissie
(van de vorige gemeenteraadsa
menstelling), staat immers nog
steeds niet vast of de raad van
onze gemeente het voorstel voor
gelegd zal krijgen om op het rave
lijn 'Op den Zoom' het schitterend
ontwerp van 'Bergens' Tuyn' te re
aliseren. De inpakkers van Stich
ting Cort Heyligers weten echter
zeker dat ze het kazerneterrein
dienen te verlaten, maar inpak
ken met de laatste hoop op betere
tijden is immers beter dan het ver
loren laten gaan van deze, uit een
grote historische bewogenheid en
met grote zorg en enthousiasme
opgebouwde Bergse militaire tra
ditiekamers.
U, lezers van de Waterschans,
hoeft natuurlijk niet te worden uit-
De Geschiedkundige Kring nu ook op internet
Na mededeling in de laatstgehouden Jaarvergadering zijn in het be
stuur de voorbereidingen opgestart voor een eigen website. Inmiddels
zijn we op internet bereikbaar. Ons adres is: www.geschiedkundige-
kringboz.nl
Mede met het oog op de continuïteit hopen we met dit bijdetijdse me
dium meer bekendheid te geven aan de activiteiten en doelstellingen
van de Kring.
Bovendien kunnen wij de leden extra service verlenen. Zij kunnen mak
kelijker met het bestuur via e-mail communiceren. Maar ook bij het
aanbieden van informatie en berichten kan het nuttig zijn de site daar
voor in te zetten. Het zal allemaal nog wel wat wennen zijn. Via De Wa
terschans houden we u op de hoogte van onze ervaringen. Vooralsnog
adviseren wij u graag om de site eens te raadplegen. We zijn erg be
nieuwd wat u er van vindt.
Het bestuur
109
Hij weet de specifieke behande
lingen te selecteren en toe te pas
sen om optimale restauratie resul
taten te bereiken.