De Waterschans nr. l 2 OO 3
De Waterschans nr. l 2 OO 3
Dr F.S.HERMLS.
A 1899.
1 2
1 3
Het bestuur, zoals vermeld, op boven
staande steen, bestond afgezien van
de pastoor, uit middenstanders en
werkgevers in de beginnende indus
trie van de stad. Werknemers, amb
tenaren noch militairen kwamen
hierin voor.
Voor de hierboven vermelde ge
denkstenen werd natuursteen ge
bruikt.
Men noemt deze soort hardsteen.
Hardsteen is een blauw-grijsachtige
kalksteensoort, die onder veel be
namingen in ons land bekend is,
zoals: arduin, blauwsteen. Ook wel
naar de streek van herkomst ge
noemd Henegouwse-, Ecausijnse-,
Doornikse-, Namense steen. Deze
steen heeft een gelaagde structuur
en is afkomstig uit België.
Hardsteen bestaat grotendeels uit
koolzure kalk, enige bitumen, py
riet, leemachtig slib en fossielen,
waaronder zeelelies. Een goede
kwaliteit voelt korrelachtig scherp
aan. Het korrelachtige breukvlak is
dof met glinsterende vlekjes. Deze
ondercarbonische steen wordt ook
wel petit-graniet genoemd. Ge
bruikt voor stoepen, dorpels, zer
ken enz.
Voor de eerste en derde steen wer
den de letters in de steen uitgehakt
en met een sierrand afgewerkt.
Voor de tweede steen, de 'eerste
steen' bij de herbouw geplaatst
door de voorzitter, werden de let
ters van de steenlegger verheven op
de steen uitgespaard en de overige
letters en een cartouche uit de
steen gehakt.
In 1899 overleed te Bergen op
Zoom dr. med. Franciscus Sebas-
tianus HERMUS, die aan het R.C.
Liefdadigheidsgesticht te Bergen
op Zoom een groot legaat ver
maakt bleek te hebben.
TER HERINNERING 1
AAN
DEN MILDEN GEVER
De steen om hem te gedenken en
ook de volgende te vermelden
steen werd vervaardigd van wit
marmer. Beroemd is de marmo sta-
tuari, het witte en fijnkorrelige mar
mer uit Carrara, Noord Italië.
De bedoelde steen is ovaal van
vorm, voorstellende een lam dat op
een zuil door vlammen wordt ver
teerd. Deze steen bevindt zich nu
in de hal van de woningen, gren
zende aan het gebouw van de St.-
Vincentiusvereniging. De hal en
bedoelde woningen bevinden zich
waar eertijds het Armhuis was ge
vestigd: het huis de Leliepot. In het
Armhuis zorgden een armmeester
en zijn echtgenote voor ongeveer 8
a 10 inwonende alleenstaande be-
hoeftigen, waaronder weeskinderen.
Het is niet bekend, waar en waar
om deze steen is vervaardigd. De
steen was eerder ook bevestigd bo
ven een offerblok met het bijschrift:
'Gedenkt de armen' in de centrale
hal.
Mogelijk is hij overgenomen bij
veranderingen in een kerk of kloos
ter, zoals ook de 3 biechtstoelen,
thans in de Sint Gertrudiskerk te
Bergen op Zoom die aangekocht
werden door het Kerkbestuur uit
de inventaris van de voormalige
Sint Salvator ofwel Pieter (Peer)
Potsabdij te Antwerpen.
In 1978 werd met het kerkbestuur
van de Parochie H. Maagd Maria te
Bergen op Zoom overeengekomen,
dat bij de verkoop en sloop van het
voormalige gebouw van de R.K.
Militaire Vereniging in de Potter
straat te Bergen op Zoom, eigen
dom van bovenvermeld kerkbe
stuur de in 1906 in de voorgevel
aangebrachte steen ter herinnering
aan het 50-jarig bestaan van die
vereniging, aan de Caritas instel
ling van die parochie zou worden
geschonken.
Uiteindelijk werd deze steen tegen
de tuinmuur van het ontspannings
zaaltje van Huize St. Gertrudis
geplaatst.
De steen is van arduin, thans met
fSSHUi
een arduinen lijst, met middenin
een medaillon van brons met de
beeltenis van de heer LEGGE. Na
de renovatie van het Liefdadig
heidsgesticht in 1855-1858 werd de
heer LEGGE aangesteld als con
cierge. Hij was een met pensioen
zijnde oud-sergeant en kende ui
teraard de problemen voor de jon
gere militairen in een garnizoens
stad. Joseph Heinrich LEGGE was
geboren te Paderbom (Duitsland)
en is overleden te Bergen op Zoom
13-3-1877.
In het zaaltje (bid-zaaltje) verza
melde hij een groepje militairen om
zich heen om deze te begeleiden,
ontspanning te verschaffen enz.
Dit was het begin van de R.K Mi
litaire verenigingen in verschil
lende garnizoenssteden in Neder
land. De in relief in brons gegoten
afbeelding van LEGGE werd als
onderdeel van de steen opgeno
men. De beeltenis van H. Legge
werd vervaardigd door de beeld
houwer CA SMOUT.
CA SMOUT werd te Bergen op
Zoom geboren 30-4-1876 en is
overleden te Breda 24-8-1961.
Hij studeerde aan de Rijksnor
maalschool en vervolgens de Rijks
academie te Ansterdam.
In Effen en Oud-Gastel staan van
hem bronzen beelden van Chris
tus-Koning en het H.Hart. Hij was
een zoon van Willem Theodorus
SMOUT en Anna Cornelia VAN
MECHELEN beiden uit Bergen
op Zoom
Een foto van de centrale in
gangshal van Huize St. Gert
rudis met vier van de bespro
ken herdenkingsstenen.
te Bergen op Zoom 8-10-1837, doch
ter van Arnoldus ASSELBERGS, indus
trieel en Anna Catharina MEIJVIS,
beiden uit Bergen op Zoom.
Beroep: bierbrouwer/winkelier, Korte-
meestraat 14, wijk F.
Overleden te Bergen op Zoom 20-1 -
1908
Bartholomeus PACILLY, geboren te
Bergen op Zoom14-5-1812, zoon van
Charles Andreas PACILLY uit Mon-
tigny, departement La Manche
(Frankrijk), voerman/transporteur en
Maria Anna BECKERS uit Antwerpen.
Gehuwd met Antonetta ASSEL
BERGS, geboren te Bergen op Zoom
22-6-1813, dochter van Petrus Josep-
hus ASSELBERGS uit Loenhout (Bel-
gie), molenaar/winkelier en Petronilla
VAN EGERAAT uit Bergen op Zoom.
Beroep: verver/huisschilder, Bosstraat
38, wijk I
Overleden te Bergen op Zoom 13-9-
1873.
Johannes Josephus VERLINDEN, ge
boren te Bergen op Zoom 12-11-
1831, zoon van Johannes Josephus
VERLINDEN uit Lier (Belgie) apotheker
en Henrica Maria KERKFIOFF uit Ber
gen op Zoom. Gehuwd met Virginia
Jeanette JACOBS, geboren te Bergen
op Zoom 17-9-1835, dochter van
Petrus Johannes JACOBS, directeur
Stadsbeleenbank/wijnhandelaar en
Maria VERAART beiden uit Bergen op
Zoom.
Beroep: boekhandelaar/uitgever
Nieuws- en advertentieblad B.o.Zoom
en omgeving, later genaamd 'de
Zoom', Fortuinstraat 29a.
Overleden te Bergen op Zoom 25-8-
1900.
Franciscus Sebastianus F1ERMUS, ge
boren te Breda 20-9-1812, zoon van
Franciscus FIERMUS, huisarts te Breda
uit Zevenbergen en Hendrina Catha
rina BOGAERTS uit Breda. Studeerde
voor arts af te Leiden 31-10-1846 en
verwierf de titel van doctor in de me
dicijnen te Utrecht 14-1-1848.
Hij was Officier van Gezondheid
in het Nederlandse leger met
standplaatsen o.a. Vlissingen, Lei
den, Utrecht, fort Bath en Bergen
op Zoom. Na zijn pensionering
kocht hij het pand Sonne, Zuivel-
straat te Bergen op Zoom (thans
lunchroom Gouverneur).