De Waterschans nr. l 2 OO 3 De Waterschans nr. l 2 OO 3 Dr F.S.HERMLS. A 1899. 1 2 1 3 Het bestuur, zoals vermeld, op boven staande steen, bestond afgezien van de pastoor, uit middenstanders en werkgevers in de beginnende indus trie van de stad. Werknemers, amb tenaren noch militairen kwamen hierin voor. Voor de hierboven vermelde ge denkstenen werd natuursteen ge bruikt. Men noemt deze soort hardsteen. Hardsteen is een blauw-grijsachtige kalksteensoort, die onder veel be namingen in ons land bekend is, zoals: arduin, blauwsteen. Ook wel naar de streek van herkomst ge noemd Henegouwse-, Ecausijnse-, Doornikse-, Namense steen. Deze steen heeft een gelaagde structuur en is afkomstig uit België. Hardsteen bestaat grotendeels uit koolzure kalk, enige bitumen, py riet, leemachtig slib en fossielen, waaronder zeelelies. Een goede kwaliteit voelt korrelachtig scherp aan. Het korrelachtige breukvlak is dof met glinsterende vlekjes. Deze ondercarbonische steen wordt ook wel petit-graniet genoemd. Ge bruikt voor stoepen, dorpels, zer ken enz. Voor de eerste en derde steen wer den de letters in de steen uitgehakt en met een sierrand afgewerkt. Voor de tweede steen, de 'eerste steen' bij de herbouw geplaatst door de voorzitter, werden de let ters van de steenlegger verheven op de steen uitgespaard en de overige letters en een cartouche uit de steen gehakt. In 1899 overleed te Bergen op Zoom dr. med. Franciscus Sebas- tianus HERMUS, die aan het R.C. Liefdadigheidsgesticht te Bergen op Zoom een groot legaat ver maakt bleek te hebben. TER HERINNERING 1 AAN DEN MILDEN GEVER De steen om hem te gedenken en ook de volgende te vermelden steen werd vervaardigd van wit marmer. Beroemd is de marmo sta- tuari, het witte en fijnkorrelige mar mer uit Carrara, Noord Italië. De bedoelde steen is ovaal van vorm, voorstellende een lam dat op een zuil door vlammen wordt ver teerd. Deze steen bevindt zich nu in de hal van de woningen, gren zende aan het gebouw van de St.- Vincentiusvereniging. De hal en bedoelde woningen bevinden zich waar eertijds het Armhuis was ge vestigd: het huis de Leliepot. In het Armhuis zorgden een armmeester en zijn echtgenote voor ongeveer 8 a 10 inwonende alleenstaande be- hoeftigen, waaronder weeskinderen. Het is niet bekend, waar en waar om deze steen is vervaardigd. De steen was eerder ook bevestigd bo ven een offerblok met het bijschrift: 'Gedenkt de armen' in de centrale hal. Mogelijk is hij overgenomen bij veranderingen in een kerk of kloos ter, zoals ook de 3 biechtstoelen, thans in de Sint Gertrudiskerk te Bergen op Zoom die aangekocht werden door het Kerkbestuur uit de inventaris van de voormalige Sint Salvator ofwel Pieter (Peer) Potsabdij te Antwerpen. In 1978 werd met het kerkbestuur van de Parochie H. Maagd Maria te Bergen op Zoom overeengekomen, dat bij de verkoop en sloop van het voormalige gebouw van de R.K. Militaire Vereniging in de Potter straat te Bergen op Zoom, eigen dom van bovenvermeld kerkbe stuur de in 1906 in de voorgevel aangebrachte steen ter herinnering aan het 50-jarig bestaan van die vereniging, aan de Caritas instel ling van die parochie zou worden geschonken. Uiteindelijk werd deze steen tegen de tuinmuur van het ontspannings zaaltje van Huize St. Gertrudis geplaatst. De steen is van arduin, thans met fSSHUi een arduinen lijst, met middenin een medaillon van brons met de beeltenis van de heer LEGGE. Na de renovatie van het Liefdadig heidsgesticht in 1855-1858 werd de heer LEGGE aangesteld als con cierge. Hij was een met pensioen zijnde oud-sergeant en kende ui teraard de problemen voor de jon gere militairen in een garnizoens stad. Joseph Heinrich LEGGE was geboren te Paderbom (Duitsland) en is overleden te Bergen op Zoom 13-3-1877. In het zaaltje (bid-zaaltje) verza melde hij een groepje militairen om zich heen om deze te begeleiden, ontspanning te verschaffen enz. Dit was het begin van de R.K Mi litaire verenigingen in verschil lende garnizoenssteden in Neder land. De in relief in brons gegoten afbeelding van LEGGE werd als onderdeel van de steen opgeno men. De beeltenis van H. Legge werd vervaardigd door de beeld houwer CA SMOUT. CA SMOUT werd te Bergen op Zoom geboren 30-4-1876 en is overleden te Breda 24-8-1961. Hij studeerde aan de Rijksnor maalschool en vervolgens de Rijks academie te Ansterdam. In Effen en Oud-Gastel staan van hem bronzen beelden van Chris tus-Koning en het H.Hart. Hij was een zoon van Willem Theodorus SMOUT en Anna Cornelia VAN MECHELEN beiden uit Bergen op Zoom Een foto van de centrale in gangshal van Huize St. Gert rudis met vier van de bespro ken herdenkingsstenen. te Bergen op Zoom 8-10-1837, doch ter van Arnoldus ASSELBERGS, indus trieel en Anna Catharina MEIJVIS, beiden uit Bergen op Zoom. Beroep: bierbrouwer/winkelier, Korte- meestraat 14, wijk F. Overleden te Bergen op Zoom 20-1 - 1908 Bartholomeus PACILLY, geboren te Bergen op Zoom14-5-1812, zoon van Charles Andreas PACILLY uit Mon- tigny, departement La Manche (Frankrijk), voerman/transporteur en Maria Anna BECKERS uit Antwerpen. Gehuwd met Antonetta ASSEL BERGS, geboren te Bergen op Zoom 22-6-1813, dochter van Petrus Josep- hus ASSELBERGS uit Loenhout (Bel- gie), molenaar/winkelier en Petronilla VAN EGERAAT uit Bergen op Zoom. Beroep: verver/huisschilder, Bosstraat 38, wijk I Overleden te Bergen op Zoom 13-9- 1873. Johannes Josephus VERLINDEN, ge boren te Bergen op Zoom 12-11- 1831, zoon van Johannes Josephus VERLINDEN uit Lier (Belgie) apotheker en Henrica Maria KERKFIOFF uit Ber gen op Zoom. Gehuwd met Virginia Jeanette JACOBS, geboren te Bergen op Zoom 17-9-1835, dochter van Petrus Johannes JACOBS, directeur Stadsbeleenbank/wijnhandelaar en Maria VERAART beiden uit Bergen op Zoom. Beroep: boekhandelaar/uitgever Nieuws- en advertentieblad B.o.Zoom en omgeving, later genaamd 'de Zoom', Fortuinstraat 29a. Overleden te Bergen op Zoom 25-8- 1900. Franciscus Sebastianus F1ERMUS, ge boren te Breda 20-9-1812, zoon van Franciscus FIERMUS, huisarts te Breda uit Zevenbergen en Hendrina Catha rina BOGAERTS uit Breda. Studeerde voor arts af te Leiden 31-10-1846 en verwierf de titel van doctor in de me dicijnen te Utrecht 14-1-1848. Hij was Officier van Gezondheid in het Nederlandse leger met standplaatsen o.a. Vlissingen, Lei den, Utrecht, fort Bath en Bergen op Zoom. Na zijn pensionering kocht hij het pand Sonne, Zuivel- straat te Bergen op Zoom (thans lunchroom Gouverneur).

Periodieken

De Waterschans | 2003 | | pagina 7