Leesportefeuille
Van en over verwante tijdschriften
De Waterschans nr. 4 2003
De WATERSCHANS NR. 4 2003
Door drs. GA Huijbregts
Van zeven plaatsen ligt er een historisch of heemkundig tijdschrift op
mijn bureau. Het is altijd interessant om kennis te nemen van zulke pe
riodieken. Ze geven er blijk van dat er veel belangstelling is voor wat er
vroeger was en zich heeft afgespeeld in de woonplaats. We maken een
korte wandeling door de bladen en beginnen met Bergen op Zoom.
NIEUWSBRIEF van september
2003 nr. 21, van de Stichting In
Den Scherminckel. Verslag van een
snelle opgraving op het Sint Jo-
sephplein. Veel tijd werd de ar-
cheologieclub niet gegund. Het
leggen van een nieuwe riolering
maakte het mogelijk een vluchtige
verkenning uit te voeren. Geen
sporen hier van Romeinen. Wel
kelders en fundamenten van latere
woningen (16de/17de eeuw). Die
zijn waarschijnlijk afgebroken in
verband met de bouw van verdedi
gingswerken uit latere tijden. Ver
der kwamen de resten van een on
bekende potente (een onderaardse
gang), bloot.
Engelbrecht van Nassau, nr. 2003-
3, van de Heemkundige Kring
Breda. G. Otten vervolgt in dit
nummer zijn artikel over Erfdienst
baarheden Zandberglaan (deel 3).
Hij doet dat ook met Nieuwe
straatnamen, (deel 7). Een bekend
begrip in de Baroniestad is St.
Joost. Wie was deze heilige? Jac
ques Jespers beantwoordt deze
vraag in zijn bijdrage: De heilige
Sint Joost. Joost is de populaire
naam voor Judocus. In zijn geboor
teland Frankrijk heet hij Sint Josse.
Deze heilige kluizenaar-zwerver
overleed op 13 december 669. Zijn
graf in het benedictijnenklooster
Sint Josse sur Mer trok in de Mid
deleeuwen duizenden pelgrims.
De Dongebode, nrs. 2 en 3, 29sle
jrg. 2003. Kwartaaltijdschrift van de
Oudheidkundige Kring "Geertruy-
denberghe". Beide nummers ope
nen niet een artikel van Len G.
Kooiman over de Militaire gebou-
156
wen in Geertruidenberg. Veel aan
dacht uiteraard voor de Marktka-
zeme, de Hoofdwacht en het arse
naal of tuighuis. Bas Zijlmans
schrijft in nummer 2 over Van
mammoetbot tot walviskaak. Dit
naar aanleiding van een tweetal
vondsten in 1981 van een walvis
kaak. J.C. Thijssen heeft enkele na
men achterhaald van mannen uit
Geertruidenberg en omgeving die
aanmonsterden op schepen van de
VOC. Nadere gegevens hierover in:
Streekgenoten voeren uit voor de
VOC (1).
De Kijkuit, Merksems Heemkun
dig Tijdschrift, jrg. 31, nr. 123, sep
tember 2003. William Simoens
opent deze uitgave met De ge
boorte van de fiets en de wielersport
in AntwerpenAn 1760 vond de Duit-
ser Michael Kessler de bestuurbare
tweewieler uit In 1831 is er in Bel
gië sprake van wielerwedstrijden,
maar het duurde toch nog tot 1869
voordat er koersen van formaat ge
reden werden. Gent had 't eerst
een fietsclub, Antwerpen kreeg er
een in 1882. Josepha Velge heeft
gegevens verzameld over het thans
verdwenen kasteel het Ooievaars
nest te Wilrijk en biedt die aan in
haar artikel: Een stukje Wilrijk in
Merksem. Met name de architec
tuur krijgt daarin veel aandacht.
Lia Sorners zocht en vond interes
sante bijzonderheden over de
school. In het hoofdstuk Geschie
denis van het onderwijs in Merksem.
Vanaf het einde van de 16de eeuw tot
het einde van de 19de eeuw vertelt ze
het resultaat van haar speurtocht.
Nummer 3 van de Wouwse heem
kundekring De Vierschaer is een
themanummer, geheel gewijd aan
het 50-jarig bestaan van de wieler
ronde van de Wouwse Plantage. Of
bestaat die pas 49 jaar? Het num-
'U
bit
ir.
Afb.l. Marktkazeme in Geertuidenberg met rechts de Hoofdwacht.
nier komt uit onder de titel: Afzien
op de Pin. 50 maal kermisronde van
Wouwse Plantage en is geschreven
door Michel de Koning. Zijn voor
naamste bron vormen kranten
knipsels. Met een volledige lijst
van de rondewinnaars besluit de
auteur zijn historie.
Heemkundekring De Willemstad
heeft als periodiek Ravelyn. Num
mer 3, jrg. 21, september 2003, gaat
in zijn geheel over de visserij van
Willemstad. C. van Mastrigt is de
auteur van deze geschiedenis,
waarvan de titel luidt: De Willem
stadse visserij - een verloren gegane
bedrijfstak. Talrijke bijzonderheden
maken dit artikel lezenswaard. De
auteur laat ons kennismaken met
de verschillende takken van visse
rij, de soorten vis, de typen boten
en de uiteindelijke neergang van
dit voor Willemstad zo lange tijd
belangrijke middel van bestaan.
Tijding is het blad van de heem
kundekring van Het Zuidkwartier.
Nummer 2 van 2003 biedt de lezer
een tweetal vermeldenswaardige
artikelen. Dick Adriaansen vertelt
onder de naam Wladek het merk
waardige leven van de Pool Wla
dek Kulczyk (1928-1986). In de
oorlog kwam hij in het Duitse
concentratiekamp Oranienburg te
recht, waar hij Kees Schelfhout uit
Kloosterzande trof. Samen fun
geerden ze als onderwijzer in het
kamp. Na de bevrijding nam Kees
zijn gehandicapte lotgenoot mee
naar Zeeuws-Vlaanderen Wladek
overleed tenslotte in Bergen op
Zoom. Het tweede artikel is een
verslag van de vondsten bij de
sloop van het herenhuis aan de
Ossendrechtseweg 26 en van de
bewoners van dat pand. René Ja
cobs beschrijft dit alles in zijn bij
drage: Een afgebroken herenhuis in
Hoogerheide. Zijn geschiedenis, ei
genaren en bewoners.
"Brieven van Paulus" nr. 45
(Oogstmaand 2003), van de heem
kundekring Paulus van Daesdonk
in Nieuw-Ginneken, heeft een
trouwe medewerker in o.a. Adriaan
van Beek. In dit boekje treffen we
zijn 16de artikel over Beelden in de
Buurt. Deze keer is Franciscus van
Assisië zijn studieobject. Tien beel
den van deze gevierde heilige heeft
hij in de buurt ontdekt en daarover
informatie ingewonnen. Een an
dere trouwe auteur van dit orgaan
is Ad Jansen. In deze uitgave van
zijn hand de geschiedenis van De
wielerbaan van Ginneken.
Nieuwe leden vanaf 29 augustus
tlm 23 november 2003:
Mevrouw Hendriksen-Brahm en
de heren R.J. Franse, Rud Smit
en C.J. van Beek, allen uit
Bergen op Zoom.
Ajb.2. Het doi-p Hoogerheide met (kapel) en molen 1649. (Uit: Tijding 2003-2).
15 7
A' i'
Ti
S»8S
mm
«C «f
B BSS
SIM
M8S
'jf
